Rezident sevinc əHMƏdova



Yüklə 1,25 Mb.
Pdf görüntüsü
tarix01.01.2017
ölçüsü1,25 Mb.
#3916

                   

                   Rezident - SEVİNC ƏHMƏDOVA 

Anafilaktik şok- 

sensibilizasiya 

olunmuş orqanizmə 

allergenin təkrar 

daxil olması zamanı 

tosqun 


hüceyrələrdən və 

bazofillərdən 

mediatorların xaric 

olması nəticəsində 

əmələ gəlir 

ş 


 

 



- 1902-ci ildə P. Portier və C. Richet tərəfindən itlər 

üzərində öyrənilmişdir. 

- 1905-ci ildə Q. P. Saxarov tərəfindən dəniz 

donuzlarında öyrənilmişdir.  

- 1913-cü ildə isə fransız alimi Şarl Rişe tərəfindən 

insanlar üzərində  öyrənilmiş və Nobel mükafatı 

almışdır. 




Anafilaksiya , yunanca ; ana- əks, phylaxis- 

qorunma, müdafiə deməkdir. 

 

    



Dünya əhalisi üzrə il ərzində hər 100 000 nəfərdən 

30-950 si müxtəlif  səbəblərdən  anafilaksiya  halı 

keçirir.  


- Dərman mənşəli AŞ.dən ölüm faizi 25%, 

- İnsect zamanı ölüm 1mlyn nəfərə 0.4- 2 hadisə düşür 

PATOGENEZ 

İmmun mənşəli 

Qeyri immun 

mənşəli 


TƏSNİFAT 

Yaranma müddətinə görə  

 

*



İldırımvari – ilk 10 dəq 

ərzində 


 

*

Sürətli gedişli – ilk 30- 40 



dəq ərzində 

 

*



Ləng gedişli – bir neçə saat 

ərzində 


 

TƏSNİFAT 

Gedişatına görə 



 

1. 


Kəskin bədxassəli ( ildırımvari ) AŞ 

*

KDÇ 

*

KTÇ

  

ilə gedən 



 

2. 


Xoşxassəli AŞ 

 

3. 



Ləng gedişli AŞ 

 

4. 



Ressidivləşən AŞ 

 

5. 



Abortiv AŞ 

TƏSNİFAT 

 Klinik təzahürlərinə görə  

 

1. 


Hemodinamik ( kardiogen )  

2. 


Asfiksik ( astmoid )  

3. 


Serebral 

4. 


Abdominal 

5. 


Dəri və selikli qişa zədələnməsi 

( 80- 90% ) 



Ağırlıq dərəcəsi təyin olunur: 

    


*

 yüngül forma- AT 90/40mmcs, huşu aydın, əlamətlər yüngül 

şəkildə olur 

 



orta ağır forma- AT sistolik 90-70mmcs, diastolik 40mmcs.dən az, 

asfiksiya halı, qeyri iradi sidik, nəcis ifrazı 

 



ağır forma- huşun itməsi, KTÇ, KDÇ, AT sistolik 60mmcs, 



diastolik təyin olunmaya bilər 

 

    



çox ağır ( ildırımvari ) forma-  AT sıfıra qədər kəskin enir, komatoz 

vəziyyət, ürək və tənəffüs sisteminin fəaliyyətinin dayanması 

 

    ***Şokun ağırlıq dərəcəsi allergenin orqanizmə daxil olmasından 

sonra şokun hansı vaxt ərzində əmələ gəlməsi ilə birbaşa əlaqəlidir. 


KLİNİKA 

 ƏLAMƏTLƏR 

RASTGƏLMƏ  TEZLİYİ 

Səpgi, angioödem 

88%  

Yuxarı tənəffüs yolu ödemi 



56% 

Tənəffüs çətinliyi, xışıltı 

47% 

Flush 


46% 

Başgicəllənmə, bayılma, hipotoniya 

33% 

Ürəkbulanma, qusma, diareya, sancışəkilli 



ağrılar 

30% 


Rinit 

16% 


Baş ağrısı 

15% 


Substernal ağrı 

6% 


Səpkisiz qaşıntı 

4.5% 


Titrətmə 

1.5% 


DİAQNOSTİKA 

Diaqnoz düzgün toplanmış anamnezə və klinik meyarlara 



əsaslanır 

 

-



 əvvəllər allergik reaksiyaların olması 

-

 etiologiyası 



-

 klinikası 

-

 müalicə məqsədi ilə istifadə olunan dərman preparatları 



-

 özü nə tədbir görüb 

 


DİAQNOSTİKA  



3 əsas klinik meyarı var  

 

- Şok simptomlarının qəflətən başlanması və sürətlə 



proqressivləşməsi 

 

- Tənəffüs və ürək-qan damar sistemində həyati təhlükəli pozuntular 



(fitvari tənəffüs, tənəffüsün dayanması, AT.nin enməsi, sapvari nəbz, 

ritm pozğunluğu, tənəffüs yolu problemi- tutqun səs, stridor, 

udqunmanı çətinləşdirən ödem və s.) 

  

- Dəri və ya selikli qişalarda dəyişikliklər (hiperemiya, ödem, kvinke 



ödemi, sonrakı mərhələdə dərinin avazıması, sianozlaşması və s.)  

 

Digər əlamətlər; 



-nevroloji pozğunluqlar 

-başqa orqanlarda yaranan AŞ əlamətləri. 

 


DİFFERENSİAL  DİAQNOZ 

XƏSTƏLİKLƏR 

DİFFERSİAL  ƏLAMƏTLƏR 

ÜDÇ, Mİ 


EKQ, ExoKQ, qanda tropinin İ.nın 

səviyyəsi 

Hipoqlikemiya 

Qanda şəkərin səviyyəsi 

Kəskin dərman zəhərlənməsi 

Toksik kimyəvi analizin nəticəsi 

Septik şok 

İnfeksiya məmbəyinin olması 

Uşaqlıqdan kənar hamiləlik 

USM nəticəsi 

Nevroloji 

Aparıcı beyin əlamətləri, likvorun 

müayinəsi, baş beyinin KT.sı 


MÜALİCƏ 

*

Adrenalin- 0.3-0.5mg 



(max. 1.2mg) ə/d 

*

 Kofein-1mg ə/d (AT çox 



aşağı olduğu 

vəziyyətlərdə, adrenalin 

tək halda kömək edə 

bilməsə) və ya Kardiamin- 

2mg ə/d (tənəffüs 

pozğunluğu yoxdursa)  

*

Prednizalon 90-120mg 



və ya Deksametazon 8- 

32mg 


*

Kolloid, kristalloid 

məhlullar- 1000ml 

*

Antihistamin preparatlar- 



dimedrol, tavegil, 

pipolfen, suprastin və s. 

ə/d 


 GÖSTƏRİŞ 

Qırtlaq ödemi 

yaranarsa- intubasiya, 

traxeostomiya 



 

 

-Azərbaycan Respublikası səhiyyə nazirliyi Anafilaktik şok üzrə 



klinik protokol. 

-Doç.dr. Fazıl Orhan. Karadeniz Teknik Üniversitesi. 

-Анафилактический шок: диагностика, неотложная помощь 

Н.И.ШВЕЦ, д.м.н., профессор; Е.А.ФОГЕЛЬ /Национальная 

медицинская академия последипломного образования им. 

П.Л.Шупика, кафедра терапии, Киев/  

-Клиническая аллергология: Руководство для практических 

врачей / Под ред. Р.М. Хаитова. – М.: МЕДпресс-информ, 

2002.  

-http://www.reanimmed.ru 



-http://www.medin.org.ua 

- Abbas & Lichtman, Basic immunology 3E, Chapter 11. 

-http://www.authorstream.com/Presntation/Moiloa-898248-

anaphylaxis. 





Yüklə 1,25 Mb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin