«Davolash fakultetining fakultet va gospital terapiya, tibbii profilaktika fakultetining ichki kasalliklar kafedrasi» GOSPITAL TERAPIYAV - kurs
Seronegativ spondiloartritlar (SNSA)
Ilgari revmatoid artritning seronegativ turiga mansub deb hisoblanib, HLA-B27 bilan bog’liq bo’lgan, kupilik klinik o’hshashliklar, ayniqsa eng muhimi dumg’aza-yonbosh bitishmalari zararlanishi hamda ushbu jarayonlarga nasliy moyillikning mavjudligi hususiyatlariga ega kasalliklar guruhidir
Tez avj oluvchi – qisqa vaqt ichida to’liq ankilo’zga olib keladi
Septik varianti, o’tkir boshlanishi, ko’p terlash, qaltirash, isitmalash, visseritlarning erta boshlanishi, ECHTning 50-60 mm/soat va undan yuqori bo’lishi bilan harakterlanadi.
ASning klinik-laborator ko’rsatkichlar bilan bog’liq faollik darajalari
minimal –umurtqa va qo’l-oyoq-
lar bo’g’imlarida bir oz ertalabki karahtlik va og’riq, ECHT – 20 mm/soatgacha, SRo +
o’rtacha – umurtqa va qo’l-oyoqlar bo’g’imlarida doimiy og’riq, bir necha soat davom etuvchi ertalabki karahtlik, ECHT – 40 mm/soatgacha, SRo ++
ifodalangan – umurtqa va qo’l-oyoqlar bo’gimlarida doimiy kuchli og’riq, bo’gimlarda ekssudativ o’zgarishlar, subfebril temperatura, kun bo’yi davom etuvchi karahtlik, ECHT – 40 mm/soat dan yuqori, SRo +++
Funksional etishmovchilik darajalari
I – daraja: Umurtqa fiziologik egriliklarining o’zgarishi, umurtqa va bo’gimlarda harakat cheklanganligi
II – daraja: Umurtqa va bo’gimlarda harakatning keskin cheklanganligi natijasida bemor kasbini o’zgartirishga majbur bo’ladi
III – daraja: Mehnat qobiliyatining butunlay yuqolishiga olib keluvchi umurtqa hamma bo’limlari va tos-son bo’gimlarining ankilozi yoki o’z-o’ziga hizmat qila olmaslik
bo'g'imlarning «steril» kasalliklari bo'lib, bo'g'imdan tashqaridagi infeksiyaga javob tarzida rivojlanadi va bo'g'imdan kasallikka sabab bo'lganligi tahmin qilingan omilni ajratib olish mumkin bo'lmaidi.
keiingi vaqtda ReA lar guruhiga faqat siydik yo'llari va jinsiy yullar, hamda ichak infeksiyasi bilan bog'liq va gistomuvofiqlik antigeni HLA-B27 bilan assosiasiyalanadigan, seronegativ spondiloartropatiyalar razryadiga kiritilgan kasalliklarni kiritishga bo'lgan tendensiya kuzatilmokda.
TASNIFI
Etiologiyasiga ko'ra ReAlarning 2 guruhi farqlanadi:
RAMN revmatologiya instituti ma’lumotlariga ko’ra ReA barcha revmatik kasalliklarning 10-14% ini tashkil qiladi. Ulardan 50-75% ReA ning urogen etiologiyali turiga to’g’ri keladi.
UzR Respublika revmatologiya markazi ma’lumotlariga ko’ra revmatik kasalliklar bilan murojaat qilgan bemorlar 1998 y – 20%, 2003 yilda 24% ni tashkil qilgan
Reaktiv artritlar kelib chiqishida infeksiya va genetik moyillikka katta ahamiyat beriladi.
70-80% hollarda urogen artritlar hlamidiy infeksiyasi bilan bog’liq
Psoriaz – eng ko’p tarqalgan teri kasalliklaridan biri
Turli tadqiqotlar natijalariga ko’ra psoriaz ning aholi o’rtasida tarqalishi 1-3% (o’rtacha 2,5%) ni tashkil etadi, jinsi, irqi va geografik o’rniga bog’liq bo’lmaydi. Dermatologik bemorlarning 5% ini psoriaz bilan hastalanganlar tashkil etadi. Psoriaz bilan hastalangan bemorlarning 10-15% ini 10 yoshgacha bo’lgan bolalar tashkil etgani holda psoriaz simptomlar o’rtacha 28 yoshda paydo bo’ladi. Psoriatik artrit asorat sifatida 6-10% bemorlarda kuzatiladi.