Ses ve gaz fiŞEĞİ atabilen silahlar hakkinda kanun tasarisi amaç madde 1

SES VE GAZ FİŞEĞİ ATABİLEN SİLAHLAR HAKKINDA KANUN TASARISI

Amaç

MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı, ses ve gaz fişeği atabilen silahlara ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam

MADDE 2- (1) Bu Kanun, ses ve gaz fişeği atabilen silahların nitelikleri, imali, ithali, ihracı, satışı, edinilmesi, bulundurulması ve taşınması hakkındaki usul ve esaslar ile bunlarla ilgili izin, kayıt ve tescil işlemlerini kapsar.
(2) Bu Kanunda geçen ses ve gaz fişeği atan silah; kurusıkı silah olarak da tabir edilen ses ve gaz fişeği atabilen silahları ifade eder.

İmal, ithal ve ihraç

MADDE 3- (1) Bu Kanun kapsamına giren silahların imali Sanayi ve Ticaret Bakanlığının iznine tabidir. İmalata ilişkin usul ve esaslar ilgili kurum ve kuruluşların görüşü alınmak kaydıyla bu Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

(2) Bu Kanun kapsamındaki silahların 10/7/1953 tarihli ve 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun hükümlerine göre ruhsata tabi silah vasfına dönüştürülmesini engelleyecek şekilde üretilmesi zorunludur. Bu zorunluluk ithalatta da aranır.

(3) Bu Kanun kapsamındaki silahların ithal ve ihraç işlemleri, genel hükümlere göre yerine getirilir. Ancak bunların ithalinde, İçişleri Bakanlığı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığının uygun görüşü aranır.
Taşınması, satışı ve nakli

MADDE 4- (1) Bu Kanun kapsamına giren silahların;

a) Taşınması,

b)Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkûm olanlar ile ateşli silahlarla işlenen suçlardan hükümlü bulunanlara ve onsekiz yaşından küçüklere satılması,

yasaktır.

(2) Bu silahların satışı, mermi veya av malzemesi ya da yivsiz tüfek satışı yapmak için valiliklerce ruhsatlandırılmış yerlerce yapılır. Bunları satan bayilerle, üçüncü şahıslara devredenler ve üçüncü şahıslardan devralanların bir ay içinde mahallî mülki amire bildirimde bulunmaları zorunludur.

(3) Söz konusu silahlar her an kullanıma elverişli olmayacak ve kolay ulaşılmayacak şekilde, kutu içerisinde nakledilebilirler. Bunların belirtilen şekil ve şartların dışındaki nakilleri taşıma olarak kabul edilir.

İzinsiz imalata ilişkin cezalar

MADDE 5- (1) Bu Kanun kapsamındaki silahları yetkili mercilerden izin almadan veya üretim için belirlenmiş esas ve usullere aykırı olarak imal edenler bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yüz günden beşyüz güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
(2) Bu Kanun kapsamındaki silahlar üzerinde, 6136 sayılı Kanun kapsamına giren ruhsata tabi silaha dönüşecek şekilde tadilat yapanlar, aynı Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasına göre cezalandırılır.
İzinsiz taşıma, bulundurma veya satış

MADDE 6 - (1) Bu Kanunun 4 üncü maddesindeki yasaklara aykırı davranışta bulunanlara beşyüz Yeni Türk Lirası idari para cezası verilir. Ayrıca silahın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir.

(2) Bu Kanun hükümlerine göre idari para cezasına ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar vermeye mahallî mülki amir yetkilidir.

Yönetmelik

MADDE 7- (1) Bu Kanun kapsamına giren silahların imal, ithal, ihraç, bulundurma, nakil, satış veya edinilmesine ilişkin usul ve esaslar ile bunlarla ilgili izin, kayıt ve tescil işlemleri Dış Ticaret Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanlığın görüşü alınmak suretiyle İçişleri Bakanlığı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca üç ay içinde müştereken çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Bildirim ve izinler

GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Kanun kapsamına giren silahları ellerinde bulunduranlar, bir yıl içinde mülki amirliğe bildirimde bulunmaları hâlinde, haklarında cezai takibat yapılmaz.

(2) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte üretim yapmakta olanların, bu Kanunla belirlenen esas ve usullere göre gerekli izinleri altı ay içinde almaları zorunludur. Bu Kanun hükümlerine uygun olarak üretim yapılması kaydıyla yetkili makamlardan izin alarak tabanca veya yivsiz tüfek üretimi yapanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar, ürettikleri her türlü model ve tip kurusıkı silahın miktarını yetkili makamlara bildirmeleri şartı ile bu Kanun kapsamındaki silahları üretmek için ayrıca izin almaları zorunlu değildir.

(3) Bu Kanun kapsamına giren silahların ithalat ve ihracını yapanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar olan ithal ve ihraç miktarını altı ay içinde yetkili makamlara bildirmeleri zorunludur.

(4) Belirtilen süreler içinde bildirimde bulunmayanlar ve gerekli izinleri almayanlar hakkında bu Kanunun 5 inci ve 6 ncı maddelerine göre işlem yapılır.

Yürürlük

MADDE 9- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme

MADDE 10- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.


GENEL GEREKÇE

Kurusıkı olarak tabir edilen, ses veya gaz fişeği atabilen silahlar nitelikleri bakımından; 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun ile 2521 sayılı Avda ve Sporda Kullanılan Tüfekler, Nişan Tabancaları ve Av Bıçaklarının Yapımı, Alımı, Satımı ve Bulundurulmasına Dair Kanun kapsamına girmemektedir. Haklarında diğer mevzuat hükümlerinde de herhangi bir düzenleme bulunmaması nedeniyle, bunların imali, satışı, taşınması ya da bulundurulması ruhsata veya belgeye bağlı değildir. Ayrıca bu silahlar, ülkemizde üretildiği gibi yurt dışından da genel hükümlere göre ithal edilebilmektedir.

Son zamanlarda bu silahların, ruhsata bağlı gerçek silahlara birebir benzerliklerinden istifade edilmek suretiyle; gasp, soygun, hırsızlık, kapkaç, tehdit, adam kaçırma, zorla senet imzalatma ve benzeri diğer suçlarda kullanıldığı, mahkemelerce suçların silahla işlenmiş olduğu kabul edilerek ceza tayinine gidilebildiği gözlemlenmektedir. Ancak, bunların nitelikleri itibarıyla ruhsata tabi ateşli silah olarak değerlendirilememesi, taşınmasının kanunen yasaklanmış olmaması ve kişilerce kolaylıkla temin edilebilmesi nedeniyle, çeşitli suçlarda sıklıkla kullanılır hâle geldiği ve bu durumun da toplumun huzur ve güvenliğini olumsuz yönde etkilediği tespit edilmiştir. Bu nedenle, kamuoyu gündemine de sıkça gelen bu tür silahlarla işlenen suçların önlenebilmesi açısından, mevcut boşluğu giderecek kanuni düzenleme yapılması zorunlu hâle gelmiştir.

Bugüne kadar söz konusu silahların denetim altına alınması hususunda çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Kurusıkı silahların ithalinin izne tabi tutulması için, Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından söz konusu silahların genel güvenlik ve asayiş yönünden uygunluk yazısı aranan malzemeler kapsamına alınması yönünde girişimlere başlanılmış ve söz konusu tabancaların ithali için izin alma zorunluluğu getirilmiştir.

Kurusıkı silahların ithali izne tabi olduktan sonra, imali hususunda düzenleme yapılması için İçişleri Bakanlığınca, Milli Savunma Bakanlığı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığının da katılımları sağlanarak çalışmalar yapılmıştır. Milli Savunma Bakanlığı; bu silahların üretimi için Bakanlıklarınca verilmiş herhangi bir üretim izni bulunmadığı, konunun kendi görev alanları içine girmediğini, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı; bu silahları üreten sanayi kuruluşlarına verilen imalat belgeleri, ilgili sanayi ve ticaret odalarından alınan kapasite raporu, Bakanlıktan alınan sanayi sicil belgesi, kullanılan üretim teknolojisi, yaratılan istihdam, katma değer ve ihracat potansiyeli gibi kriterler değerlendirilerek imalat izni verildiğini, başta Avrupa Birliği olmak üzere diğer ülkelerde bu tabancaların üretim izinlerinin yasaklanması hususunda herhangi bir tedbir tespit edilmediğini, konuyla ilgili sorunların ithalat, bulundurma ve taşımalardan kaynaklandığı hususlarını bildirmişlerdir.

Kurusıkı tabancalarının yürürlükten kaldırılan 765 sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamına alınması için Adalet Bakanlığı nezdinde girişimlerde bulunulmuş, söz konusu Bakanlıkça; imali ve satışı serbest bırakılan, 6136 sayılı Kanunda taşınması ve bulundurulmasının yasaklandığına dair hüküm bulunmayan ses ve gaz fişeği atabilen silahların taşınmasında, 765 sayılı Türk Ceza Kanunun 526 ncı maddesinin birinci fıkrasındaki suç unsurlarının bulunmadığı, bu tabancaların amaç dışı kullanılması hâlinde Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri dairesinde işlem yapılmasının mümkün olduğu, kanunla düzenlenmiş bulunan hususlarda idari tasarrufla suç ihdasının mümkün bulunmadığı bildirilmiştir.

Muhtemel olayların önlenmesi, kamu güvenliğinin bozulmaması, yaptırımsız kalacak suç oluşmaması amacıyla, valiliklerce 5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 11 inci maddesine dayanılarak, kurusıkı ses ve gaz tabancalarının bulundurulması, taşınması ve ateş edilmesine dair yasaklamalar getirilmiş, yasaklamalara uymayanlar hakkında yerel mahkemelerce 765 sayılı Türk Ceza Kanunun 526 ncı maddesine göre işlem yapılmış, yerel mahkemelerin vermiş olduğu kararlar Yargıtay Başkanlığına temyiz için gönderildiğinde, Yargıtayca, gaz tabancalarının suç teşkil eden bir nitelik taşımayıp, alınıp satılmaları, taşınıp bulundurulmaları hususunda herhangi bir kanuni düzenleme bulunmadığı gerekçe gösterilerek, valiliklerce alınan yasaklama kararlarına uyulmaması nedeniyle verilen mahkûmiyet kararları bozulmuş, valiliklerce alınan yasaklama kararları da geçersiz kalmıştır.

İçişleri Bakanlığınca; söz konusu silahların onsekiz yaşından küçüklere satılmaması, satılan tabancaların mülki amirliklere bildirilmesi, satışların denetime tabi tutulması yönünde değişik zamanlarda yapılan genelgeler ile mevcut kanuni boşluk giderilmeye çalışılmıştır. Ancak suç ve cezaların kanunlarla düzenlenmesi anayasal bir zorunluluk olduğundan, bu konuda yapılan idari işlemler yaptırımsız kalmıştır.

Genel mevzuat hükümleri çerçevesinde konuyla ilgili olarak yapılabilecek işlemler hakkında hukuki görüşlere başvurulmuş, bahsi geçen silahlarla ilgili olarak idarece herhangi bir yasağın getirilemeyeceği, konulan yasakların da yargı merciince kaldırılmakta olduğundan, amacı dışında kullanılmasının tespiti hâlinde genel hükümlere göre işlem yapılmasını, izin alınmadan ülkeye sokulması hâlinde, yasadışı yollardan ithalat yapmak suçundan işlem yapılması gerektiği belirtilmiştir.

Emniyet Genel Müdürlüğünce yapılan bir çalışmaya göre, ülkemizde 2004 yılı itibarıyla resmi kayıtlara girmiş yaklaşık olarak 356.218 adet kurusıkı olarak tabir edilen silah bulunduğu, bu silahlarla 2002 yılından 2004 yılının Temmuz ayına kadar 11.249 suç işlendiği ve bu silahların dolaylı olarak karıştığı suç adedinin 4.283 olduğu tespit edilmiştir.

Haklarında kanuni düzenleme bulunmayan söz konusu silahların, gerek görünüşü, gerekse kullandıkları fişeğin patlaması sırasında çıkardığı ses itibarıyla ve yakından incelenmedikçe gerçek silahlardan ayırt edilemediği, kötü niyetli kişi ve kişilerce çeşitli suçlarda ya da düğün ve spor müsabakaları sonrası havaya ateş etmede kullanıldıkları, hatta gerçek silah kullanıldığı hâlde güvenlik güçlerine bu silahların teslim edildiği, bu durumun kamu güvenliğini olumsuz etkilediği, halk üzerinde korku ve panik yaratıldığı, hatta bu tabancaların namlularının değiştirilmesi sonucu ruhsata tabi gerçek tabanca vasfına dönüştürüldükleri dikkate alındığında bu konuda kanuni düzenleme yapılması kaçınılmaz hâle gelmiştir.

Tasarı ile, yukarıda belirtilen gerekçeler ışığında, haklarında mevzuat hükümlerinde herhangi bir düzenleme bulunmayan kurusıkı olarak tabir edilen ses veya gaz fişeği atabilen tabancaların, imali, ithali, taşınması ve bulundurulması hususlarının düzenlenmesi amaçlanmıştır.

MADDE GEREKÇELERİ

MADDE 1- Madde ile, ruhsata tabi gerçek silahlara olan benzerliklerinden yararlanılarak çeşitli suçlarda kullanıldığı, kamu huzur ve güvenliğini bozduğu tespit edilen ve haklarında mevzuatta düzenleme yapılmamış olan ses ve gaz fişeği atabilen silahlar hakkındaki mevcut kanuni boşluğun giderilmesine yönelik düzenleme yapılması amaçlandığı ifade edilmiştir.

MADDE 2- Madde ile, Kanunun kapsamı belirlenmiştir. Ayrıca madde ile, tereddütlerin ortadan kalkması ve uygulama birliği sağlamak açısından ses ve gaz tabancası ibaresine açıklama getirilerek bu silahlar kurusıkı olarak tabir edilen tabancayı da içine alır şekilde tanımlanmıştır.

MADDE 3- Madde ile, kurusıkı silahların imali, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının iznine bağlanmış ve imalata ilişkin usul ve esasların ilgili kurum ve kuruluşların görüşü alınmak kaydıyla bu Bakanlıkça belirleneceği hüküm altına alınmıştır. Bu düzenleme ile, söz konusu silahların imalatının belirli standartlara bağlanması ve konu ile ilgili kurum ve kuruluşların yapılacak düzenlemelere katılımının sağlanması amaçlanmıştır. Ayrıca, söz konusu silahların ruhsata tabi ateşli silahlara dönüştürülmesini engelleyecek tedbirlerin alınarak üretim yapılması zorunluluğu getirilmiştir. Böylelikle, ateşli silahlara oranla temini kolay olan, parasal açıdan çok daha az külfet getiren bu silahların gerçek silah olarak suçta kullanılmasının önlenmesi amaçlanmıştır.

Diğer taraftan, maddede Kanun kapsamında sayılan silahların ithal ve ihraç işlemlerinin genel hükümlere göre yerine getirileceği belirtilmiş ve bunların ithali hususunda İçişleri Bakanlığı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığının uygun görüşü aranacağı hükme bağlanmıştır. Böylelikle ithal edilecek bu silahların, ülkemizde üretimine izin verilenlerle aynı nitelikte olmaları, özellikle ruhsata tabi ateşli silah vasfına dönüştürülmesi mümkün olamayacak nitelikte olmaları hususunda denetim mekanizması oluşturulmuştur.

MADDE 4- Madde ile, Kanun kapsamında sayılan silahların taşınması ile onsekiz yaşından küçüklere satılması yasaklanarak, bu konudaki kanuni boşluğun giderilmesi amaçlanmıştır. Bu tür silahların, ruhsata tabi ateşli silahlardan inceleme yapılmadan ayırt edilemediği, bu benzerliklerinden istifade edilmek suretiyle de, gasp, soygun, hırsızlık, kapkaç, tehdit, adam kaçırma, zorla senet imzalatma gibi çeşitli suçlarda sıklıkla kullanılır hâle geldiği, bu durumun ise toplumun huzur ve güvenliğini olumsuz yönde etkilediğine şahit olunmaktadır. Dolayısıyla yapılan bu düzenleme son zamanlarda kamuoyu gündemine sıkça gelen bu tür silahlarla işlenen suçların, işlenmeden önlenebilmesi açısından önem arz etmektedir.

Söz konusu silahların taşınmasının başlı başına suç olarak kabul edilmesi ve nakillerinin her an kullanıma elverişli olmayacak ve kolay ulaşılamayacak şekilde, kutu içerisinde yapılması sağlanarak, bunların kişilerin üzerlerinde taşınmasının ve suçta kullanılmasının önüne geçilmesi amaçlanmıştır.

Ayrıca bu silahların satışının, mermi veya av malzemesi ya da yivsiz tüfek satışı yapmak için valiliklerce ruhsatlandırılmış yerlerce yapılması ile bunları satanların, ellerinden çıkaranların veya yeni edinenlerin bir ay içinde mülki amirliğe bildirimde bulunmaları zorunluluğu getirilerek, bu işlemlerin denetim altına alınması sağlanmıştır.
MADDE 5- Madde ile, Kanun kapsamındaki silahları izinsiz üretenler ve bu silahları gerçek ateşli silah vasfına dönüştürenlere ağır cezai yaptırımlar getirilmiştir. Maddenin ikinci fıkrasında bu silahları gerçek ateşli silaha dönüştürenler için 6136 sayılı Kanunun izinsiz ateşli silah imal edenlerle ilgili yaptırımın uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
MADDDE 6- Madde ile, ses ve gaz fişeği atabilen silahları izinsiz taşıyanlara ve belirlenen usule aykırı satış yapanlara uygulanacak yaptırım düzenlenmiştir.
MADDDE 7- Madde ile, Kanun kapsamına giren silahların imal, ithal, ihraç, bulundurma, nakil, satış veya edinilmesine ilişkin usul ve esaslar ile bunlarla ilgili izin, kayıt ve tescil işlemlerinin yönetmelik ile belirleneceği hüküm altına alınmıştır.
GEÇİCİ MADDE 1- Madde ile, Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ellerinde bu silahları bulunduranların silahlarının kayıt altına alınması amaçlanmaktadır. Mevcut fabrika ve imalathanelerin kanun ve yönetmelikle getirilecek zorunlu standartlara uygun üretim yaptıklarını belgelemeleri hâlinde ayrı bir izin almalarına gerek olmadığı yönünde düzenleme yapılmıştır. Bu silahların üretimine ilişkin sanayi envanteri oluşturulması bakımından bugüne kadar üretilmiş ve Kanun yürürlüğe girdikten sonra üretilecek silahların bildiriminin yapılması zorunluluğu getirilmiştir.
MADDDE 8- Yürürlük maddesidir.
MADDDE 9- Yürütme maddesidir.