T. C. MĠLLÎ EĞĠTĠm bakanliğI



Yüklə 300,18 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/4
tarix05.05.2017
ölçüsü300,18 Kb.
#16776
1   2   3   4

Engellilerle ĠletiĢim 

 



 

Serebral  palsili  bireylerde  konuĢma  güçlüğü  ve  istem  dıĢı  hareketler  görülür. 

Bunlar  normal  karĢılanmalı  ve  herhangi  biriyle  nasıl  konuĢuluyorsa  onunla  da 

öyle konuĢulmalıdır. 

 

Serebral 



palsili 

bireyi  anlamakta  güçlük  çekiliyorsa  anlamıĢ  gibi 

davranılmamalı, söylediklerinin tekrarlanması istenmelidir.  

 



KiĢinin ne söylediği hâlâ anlaĢılamadıysa bir kâğıda yazması istenmelidir. 

 



Serebral palsili bireyle sessiz bir ortamda konuĢulmalı ve iletiĢim kurulmalıdır. 

 



Serebral  palsili  bireyler  yavaĢ  konuĢabilir,  konuĢmalarını  bitirmeleri 

beklenmelidir. 

 

Belirli olan tıbbı kontrollerine ve tedavisine yardımcı olunmalıdır.  



 

2.2.8. Epilepsi (Sara) 

 

Epilepsi,  beyindeki  elektriksel  faaliyetin  aksamasından  kaynaklanan  nörolojik  bir 



durumdur. DoğuĢtan olabileceği gibi beyin incinmelerinden sonra da ortaya çıkabilir. 

 

Epilepsi  nöbetleri  genellikle  aniden  baĢlar.  Sinyal  sesleri  ve  flaĢ  ıĢıkları  bazı 



insanlarda nöbeti tetikleyebilir. KiĢinin nöbeti baĢlamıĢ ise durdurmak için bir Ģey yapılmaz. 

Nöbetteyken baĢın bir yere çarpmamasına dikkat edilir ve baĢ yastık gibi yumuĢak bir Ģeyle 

desteklenir. Soluk borusunun tıkanma tehlikesi olduğundan kiĢinin ağzına bir Ģey vermemeli 

ve dilinin soluk borusunu tıkaması engellenmelidir. 



 

20 


 

 

Resim 2.7: Epilepsili hasta 

2.2.8.1. Epilepside (Sara) Dikkat Edilecek Noktalar

 

 



 

Nöbet  geçiren  kiĢi  yol  ortası  gibi  tehlikeli  bir  yerde  değilse  hareket 

ettirilmemeli,  çevresinde  bulunan  tehlikeli  olabilecek  Ģeyler  (kesici,  delici, 

kırılacak cisimler) kaldırılmalıdır. 

 

Boyun  bölgesindeki  giysiler  gevĢetilir,  oksijen  yetersizliğini  engellemek 



amacıyla kiĢi sırt üstü değil, sağa ya da sola doğru yatırılır. Nöbetin sona ermesi 

beklenmelidir. 

 

Nöbet geçiren kiĢi çırpınabilir, kasılabilir, çiğneme, ağız Ģapırdatma, sayıklama 



gibi hareketlerde bulunabilir. Nöbet sırasında kiĢide bilinç kaybı da oluĢabilir. 

KiĢinin ağzından köpükler çıkabilir ya da kan gelebilir.  

 

Nöbet bittiğinde kiĢi kendini mahcup hissedebilir ya da bilinci yerine gelmemiĢ 



olabilir. Bu durumuna saygı gösterilmelidir.  

 



Nöbet sırasında yaĢadıkları ile ilgili sorular sorulmamalıdır. 

 



Nöbet geçiren kiĢi eski bilinç düzeyine gelmeden bir Ģey yiyip içirilmemelidir. 

 



Nöbet  beĢ  dakikadan  uzun  sürüyorsa,  kiĢi  yaralandıysa,  nefes  almakta 

zorlanıyorsa, nöbetler artarda devam ediyorsa, kiĢi en yakın sağlık kuruluĢuna 

götürülmelidir. 

 



Rutin kontrolleri ve tedavisi için hasta ve yakınlarıyla açık ve anlaĢılır iletiĢim 

içinde olunmalıdır. 

 

2.2.9. Zekâ Geriliği (Mental Retardasyon) 

 

Zekâ  geriliği  (mental  retardasyon),  uyumsal  ve  aktüel  davranıĢlardaki  yetersizlik  ve 



genel  zekâ  fonksiyonlarında  ortalamanın  altında  olma  hâlidir.  Uyum  gösterememe  veya 

problem çözememe olarak da tanımlanabilir. Zekâ geriliği değiĢik ölçülerle derecelendirilir. 

 

Zekâ  geriliği  olan  bireyler  yavaĢ  öğrenir.  Öğrendiklerini  uygulamakta  ve  farklı 



durumlarda  kullanmakta,  soyut  düĢünme  ve  problem  çözmede  güçlük  çeker.  Günlük 

hayatlarını  devam  ettirmek  için  genellikle  alıĢkanlıklarını  kullanır.  Çevrelerinde 

alıĢageldikleri  yaĢam  tarzında  bir  değiĢiklik  olduğunda  adaptasyon  için  zamana  ihtiyaç 

duyar.  

 


 

21 


 

2.2.9.1. Zekâ Geriliğinde (Mental Retardasyon) ĠletiĢim 

 

Zekâ  geriliğinin  derecelerine  göre  iletiĢim  teknikleri  de  değiĢir.  Zekâ  geriliği 



olan bireye açık, basit ve somut ifadeler kullanılmalıdır. Bir konuda bilgi verilecekse 

birkaç defa ve çeĢitli örneklerle açıklama yapılmalıdır. 

 



 



KarĢınızdakinin  bir  yetiĢkin  olduğunun  ve  sizden  aksini  istemedikçe  kendi 

kararlarını verebileceğinin bilincinde olunmalıdır. 

 

Zekâ  geriliği  olan  bireyler  karĢısındakileri  memnun  etmek  için  uğraĢır. 



KonuĢma  sırasında  sizin  duymak  istediğiniz  Ģeyleri  söyleyebilir.  Bunun  için 

duygusal ve fiziksel istismarlardan azami ölçüde korunmaları gerekir. 

 

Hukuki ya da tıbbi konular konuĢulurken dikkatli olunmalıdır.  



 

Tam bilgi alabilmek için sorular dikkatli sorulmalı ve her soru farklı Ģekillerde 



tekrarlanarak cevapları doğrulanmalıdır. 

 



Zekâ  geriliği  olan  bireylerin  çabuk  karar  vermesi  zordur.  Sabırlı  olunmalı  ve 

karar vermeleri beklenmelidir. 

 

Zekâ  geriliğinin  derecelerine  göre  tehlikesiz  aktivitelere  mümkünse  refakatle 



yönlendirilmelidir. 

 

2.2.10. Down Sendromu 

 

Ġnsan  vücudunu  oluĢturan  kromozomların  23  tanesi  anneden,  23  tanesi  ise 



babadan  gelmektedir.  Down  sendromunda  21.  kromozom  2  değil  3  adet  olmaktadır 

(Bu  sebepten  dolayı  down  sendromu  Trisomy  21  diye  de  bilinmektedir.).  Bunun 

sonucu  olarak  toplam  kromozom  sayısı  46  değil  47  olmaktadır.

 

Bu  fazlalık  bireyin 



fiziksel ve zihinsel özelliklerine de yansımakta, geliĢim geriliğine sebep olmaktadır. 

Down sendromuna sebep olan faktörler henüz tespit edilememiĢtir. Down sendromu 

tedavi edilebilen bir hastalık değil, genetik bir farklılıktır. 

 

Resim 2.8: Down sendromu 

2.2.10.1. Down Sendromunda ĠletiĢim 

 

Down sendromlu bireylerde zekâ geriliği de görülür. Zekâ geriliği hafif dereceden ağır 



dereceye  kadar  değiĢir.  Bu  nedenle  zekâ  geriliği  olan  bireyler  için  yapılan  uyarılar,  çoğu 

zaman down sendromlular için de geçerlidir. 

 


 

22 


 

 



Down sendromlu bireyler sempatiktir ve sosyal yönleri geliĢmiĢtir. 

 



Sosyal aktivitelere yönlendirilmeleri gerekir. 

 



Uzun süreli iliĢkiler kurabilir. Aileleri ve arkadaĢları ile vakit geçirmek, sosyal 

faaliyetlerde  yer  almak,  herkesi  olduğu  gibi  onları  da  mutlu  eder  ve  öz 

güvenlerini arttırır. 

 



Down  sendromlular  zaman  zaman  fazlasıyla  inatçı  olabilir.  Bu  anlarda  onlara 

karĢı sabırlı olmak gerekir. 

 

Down  sendromlu  çocukların  geliĢmesi  ve  potansiyellerini  ortaya  çıkarmaları 



için  çevrenin  desteğine  ihtiyaçları  vardır.  Diğer  çocuklardan  daha  geç  öğrenir 

ancak  iyi  bir  eğitim  aldıklarında  hayatlarını  devam  ettirmek  için  gereken  her 

Ģeyi öğrenebilir. Ġlk ve ortaokulu bitirebilir, bir iĢte çalıĢabilir. Bu anlamda okul 

aile  ve  rehberlik  hizmetlerinde  koordinasyonu  ve  iĢ  birliğini  sabırla  sağlamak 

gerekir.  

 

2.2.11. Turet Sendromu



  

 

Turet  sendromlu  bireylerin  istem  dıĢı  tikleri  vardır.  Bu  bireylerin  istemsiz 



olarak  küfürlü  konuĢtukları  görülür.  Turet  sendromu  hem  kiĢinin  kendisi  hem  de 

yakın  çevresindekiler  için  katlanılması  güç  durumlara  sebebiyet  verir.  Bu  bireyler, 

çevredekilerin anlayıĢına ihtiyaç duyar. 

 

Resim 2.8: Turet Sendromu 

2.2.11.1. Turet Sendromunda ĠletiĢim 

 



 

Turet  sendromlu  bir  kiĢi  ile  iletiĢiminiz  esnasında  sıra  dıĢı  bir  davranıĢla 

karĢılaĢırsanız  bu  durumun  sona  ermesini  ve  kiĢinin  kendisini  toparlamasını 

beklemelisiniz. 

 

Turet sendromlu kiĢi istem dıĢı davranıĢlarını kontrol etmeye çalıĢtıkça daha da 



zor durumda kalabilir. KiĢi rahatlamak için ortamdan uzaklaĢtırılmalıdır.  

 

2.2.12. Otizm 

 

Otizm,  genellikle  doğumdan  sonraki  ilk  üç  yılda  baĢlayan  ve  yaĢam  boyu  süren  bir 



engellilik  durumudur.  Bu  kiĢilerin  duyuları  aĢırı  geliĢmiĢtir.  BaĢkalarını  rahatsız  etmeyen 

ses,  ıĢık,  doku  ya  da  çevresel  değiĢikliklerden  fazlasıyla  rahatsız  olup  yadırganabilecek 

davranıĢlar  gösterebilir.  Bazıları  ağrıyı,  sıcağı  ve  soğuğu  fark  etmede  güçlük  çekerken 


 

23 


 

bazılarında soğuk suyla ellerini yıkarken ağlama, eline toplu iğne battığında çığlıklar  atma 

gibi aĢırı tepkiler görülür. 

 

Otizmi olan bireylerde genellikle Ģu davranıĢlar görülür: 



 

 



Sosyal iliĢkilerde ve iletiĢimde yetersizlikler, 

 



EtkileĢime girmekte ve etkileĢimi sürdürmekte zorlanma, 

 



DeğiĢime direnç gösterme

 



Kendi etrafında dönme, el çırpma gibi tekrarlayıcı davranıĢ, 

 



Dönen cisim ve eĢyaları (çamaĢır makinesi gibi) uzun süre izleme, 

 

Genellikle,  otistik  birinde  bu  davranıĢların  hepsi  görülmez.  Otizmi  olan  bireylerin 



zekâ  seviyeleri  de  farklılık  gösterir.  Ciddi  öğrenme  güçlüğü  olanların  yanında,  öğrenme 

güçlüğü çekmeyen hatta üstün zekâya sahip olanlar vardır. Bu kiĢilerin çoğuna yaĢam boyu 

destek gerekir. Özel eğitimle var olan kapasiteleri açığa çıkartılarak bağımsız yaĢam becerisi 

kazanmaları sağlanır. 



 

Resim 2.8: Otizm 

2.2.12.1. Otizmde ĠletiĢim 

 



 

Otizmli  bireyler  genelde  içe  dönük,  iletiĢim  becerileri  eksik  bireylerdir.  Bu 

özelliklerini değiĢtirmek için zorlamaya gitmeden uygun bir iletiĢim metoduyla 

kendilerine yaklaĢılmalıdır.  

 

Otizmli  bireylerin  konuĢulanları  anlama  becerisi  az  geliĢmiĢtir.  Bunun  için  bir 



Ģey  anlatırken  parçalara  bölerek  anlatmak  gerekir.  Bir  Ģey  söylenildiğinde 

iĢitmiyormuĢ  gibi  davrandıklarında  da  kızmak  yerine  söylenenler  sakin  bir 

Ģekilde tekrar ifade edilmelidir. 

 



Otizmli kiĢiler iletiĢimde genellikle jestleri kullanır. Bunun için onlarla iletiĢim 

kurarken jestlere ağırlık verilmelidir. 

 

Otizmli çocuklardan bazıları sinirlendiklerinde çığlık atabilir, kendilerine bakan 



kiĢiye  karĢı  saldırganlık  gösterebilir.  Çığlık  atma,  ağlama  durumları  tipik 

davranıĢ özelliği olduğu için normal karĢılanmalı telaĢlanılmamalıdır.  

 

Genellikle  çevrelerindeki  düzenin  ve  kendi  alıĢkanlıklarının  değiĢtirilmesini 



istemez.  DavranıĢ  sorunlarının  çoğunun  bir  değiĢikliğe  karĢı  tepki  olarak 

oluĢtuğu  bilinmelidir.  Bu  nedenle  sık  kullandığı  mekânlarda  değiĢiklik 

yapılmamalıdır. 


 

24 


 

 



Özel eğitimle var olan kapasiteleri açığa çıkartılarak (ileri zekâ veya geri zekâlı 

durumuna göre) bağımsız yaĢam becerisi kazanmaları sağlanmalıdır. 

 

2.2.13. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (Dehb) 

 

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB); ana hatlarıyla aĢırı hareketlilik, 



dikkat  dağınıklığı,  konsantrasyon  güçlüğü  ve  isteklerini  erteleyememe  Ģeklinde  kendini 

gösterir. 

 



 



AĢırı yaramazlık,  

 



AĢırı ve yerli yersiz konuĢma,  

 



Gürültücülük  ve  öfke  nöbetleri  gibi  belirtilerle  çocukluk  döneminde  teĢhis 

edilir. 


 

Hiperaktif  çocukların  bu  özellikleri  okul  çağında  daha  da  ön  plana  çıkar.  Dehb 

gösteren çocukların % 70-80’i gençlik döneminde bu belirtileri göstermeye devam eder.  

 

Genetik  ve  biyolojik  temelli  olan  bu  bozukluk  bir  kusur  değil  üzerinde  çaba 



harcanması  gereken  bir  durumdur.  Çocukluktan  itibaren  psikolojik  desteğe,  uzmanlarca 

gerek görüldüğünde özel eğitime ve ilaç tedavisine baĢvurulabilir.  

 

2.2.13.1. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunda (Dehb) ĠletiĢim 

 

Düzeni  bozma,  ani  hareketler  yapma,  dikkat  dağıtma,  güç  kullanma  gibi 



özellikleri nedeniyle arkadaĢlarına zarar verdikleri düĢüncesiyle hiperaktif çocukları 

sosyal ortamlardan uzak tutmak meseleyi çözmez. Bu nedenle; 

 



 



Daha  küçük  gruplarda,  bir  yetiĢkinin  denetimindeki  düzenli  aktivitelerde  yer 

almaları sosyal öğrenme için uygun olur. 

 

Hiperaktif  bozukluğu  olan  çocuklar  genellikle  okul  sıralarında  tespit  edilir. 



Öğretmen  öğrencinin  hiperaktif  olduğundan  Ģüpheleniyorsa  velisiyle  irtibata 

geçerek bir uzmana yönlendirilir. 

 

Hiperaktif bireye bir Ģey anlatmak istediğinde konuĢurken fiziksel olarak yakın 



olunmalı ve dokunulmalıdır.  

 



Hiperaktif  bireyler  sizi  dinler  görünür  ve  baĢlarını  sallarlarken  zihinleri  baĢka 

yerde  olabilir.  Göz  teması  kurularak  söylenilenin  anlaĢılıp  anlaĢılmadığı  test 

edilmelidir.  Gerekirse  söylenilenler  tekrarlanır.  Beklentiler  kolay  anlaĢılır, 

vurgulu ve kısa cümlelerle ifade edilmelidir.  

 

Tane  tane  jest  ve  iĢaretlere  baĢvurarak  biz  diliyle  konuĢulmalıdır.  Aynı  anda 



birden  fazla  öneride  bulunulmamalı,  sizi  anlaması için  defalarca  tekrarlamanız 

gerekeceğinden sabırlı olunmalıdır. 

 

Hiperaktivitenin bazı durumlarda avantajlı olabileceği unutmamalıdır. Örneğin; 



hiperaktif  bireyler  diğer  bireylerden  çok  daha  enerjiktir.  Eğlendirici  olabilir. 

Acil  durumlarda  çok  daha  hızlı  hareket  edebilir.  KonuĢma  gerektiren 

mesleklerde baĢarılı olabilir. Aktivite içeren mesleklere yönlendirilebilir. 

 


 

25 


 

2.2.14.

 

Öğrenme Güçlüğü 

 

Öğrenme güçlüğü, bireyin hayatı boyunca devam eden, algılamasını ve kendini ifade 



etmesini  zorlaĢtıran  bir  durumdur.  Bireyin  dinleme,  konuĢma,  okuma,  yazma,  mantık 

yürütme  ve  matematiksel  becerileri  etkilenebilir.  Belli  noktalarda  zorlansalar  da  öğrenme 

güçlüğü görülen çoğu kiĢi ortalama ya da ortalamanın üzerinde zekâ seviyesine sahiptir. Bu 

kiĢiler  görevlerini  yerine  getirebildiklerinden  kiĢide  öğrenme  güçlüğü  olduğu  fark 

edilmeyebilir. 

 

2.2.14.1. Öğrenme Güçlüğünde ĠletiĢim 

 



 



Öğrenme  güçlüğü  olan  kiĢiler,  yazılı  bilgileri  okumakta  güçlük  çeker.  Onlara 

mümkün  olduğunca  sözlü  açıklamalarda  bulunulmalı  ve  okurken  fazladan 

zaman verilmelidir.  

 



Öğrenme  güçlüğü  olan  kiĢiler,  konuĢmadaki  incelikleri  anlamakta  zorlanır. 

Ġmalı, belirsiz ifadeler yerine açık ve net ifadeler kullanılmalıdır.  

 

Ortamda  radyo  sesi,  gezinen  insanlar  vb.  dikkati  dağıtan  durumlar  ortadan 



kaldırılmalıdır. 

 



Bu  bireyler  tiyatro,  drama,  okuma  ve  okuduğunu  anlatma  gibi  analitik 

aktivitelere yönlendirilmelidir. 

 

2.3. Engelli Yakınlarıyla ĠletiĢim 

 

Engelli yakınlarını harekete geçirmek için ailelere sağlanacak sosyal destek ve sosyal 



yardımlar faydalı olur. Ülkemizde engellinin tüm sorumluluğunu ailesi, yakınları, yakınları 

içinde  de  kadın  bireyler  yaĢamaktadır.  Uzmanların  bile  anlama,  tanımlama  ve  geliĢtirme 

konusunda güçlük çektikleri engellinin problemleri aileye bırakılmaktadır. 

 

Engelli  aileleri  toplumsal  bir  güç  olmalı  ve  engelli  haklarının  savunuculuğunda  yer 



almalıdır. Engelli ayrımcılığı ile mücadele etmede ve yaĢamı planlamada engellinin yanında 

yer almalıdır.  

 

Engelliye  bakan  kiĢinin  iĢini  kolaylaĢtırmak  ve  psikolojisini  korumak  için 



engelliye yaklaĢım ilkeleri önerilir. Bunlar; 

 



 

Bütün  engellilere  yardım  etmeden  önce  izin  istenmelidir.  Bir  insanın  engelli 

olması, mutlaka yardıma ihtiyacı olduğu anlamına gelmemelidir. ġartlar uygun 

olduğunda  engelli  bireyler  kendi  iĢlerini  kendileri  yapabilir.  Ancak  engelli 

bireyin yardıma ihtiyacı olduğunda yardım teklif edilmelidir. 

 



Fiziksel  temas  konusunda  dikkatli  olunmalıdır.  Onları  kollarından  kavramak 

dengelerini  bozabilir.  Engelli  bireyin  baĢına,  tekerlekli  sandalyesine,  koltuk 

değneklerine dokunmamaya özen gösterilmelidir. Engelli bireyler kullandıkları 

yardımcı araçları kendilerinin bir parçası olarak görür. Yardım ederken engelli 

bireye bakan kiĢinin yönlendirmesi istenebilir. 


 

26 


 

 



KonuĢurken engelli bireye dönerek konuĢulmalıdır. KonuĢan kiĢi ona eĢlik eden 

kiĢiye,  yardımcısına  ya  da  iĢaret  dili  tercümanına  değil  engelli  bireye  bakarak 

konuĢmalıdır. 

 



Kelimeler özenle seçilmeli, acıma, küçümseme içeren ifadeler kullanmamalıdır. 

 



Bazı engelli bireylerin söylediklerini anlamak zaman alabilir. Dikkatle dinlenir 

ve kendilerini ifade etmeleri için beklenir.  

 

Engelli  bireyler  neyi  yapıp  yapamayacaklarına  en  iyi  kendileri  karar  verebilir. 



Ön  yargıyla  yaklaĢılmamalı  ve  herhangi  bir faaliyete katılıp  katılamayacakları 

konusunda onlar adına karar verilmemelidir. 

 

Engelli yakınları engellilere bakımda bu hususları göz önünde bulundururlarsa hayatı 



hem kendileri hem de engelli adına kolaylaĢtıracaktır. 

 


 

27 


 

 

UYGULAMA FAALĠYETĠ 



Hayatın  her  alanında  engellilerin  özelliklerine  uygun  iletiĢim  tekniklerini 

kullanarak iletiĢim kurabileceksiniz. 

 

ĠĢlem Basamakları 



Öneriler 

 



Engelli çeĢitlerini ayırt ediniz. 

 



Engellilerle iletiĢim kurarken onların 

farklı özellikte olduklarını göz önünde 

bulundurunuz.  

 



ĠĢitme engellilerle iletiĢim kurunuz. 

 



ĠĢitme engellilerle etkili iletiĢim 

geliĢtiriniz. 

 

KonuĢma engellileri tanıyınız. 



 

KonuĢma engellileri insanları 



gözleyerek bilgilerinizi 

pekiĢtirebilirsiniz. 

 

KonuĢma engellilerle iletiĢim kurunuz. 



 

KonuĢma engellilerle tüm dikkatinizi 



vererek dilemeye ve sözünün 

kesilmemesine özen gösteriniz. 

 

Tekerlekli sandalyeye bağlı engellileri 



tanıyınız. 

 



 

 



Tekerlekli sandalyeye bağlı engellileri 

üzerlerine doğru eğilerek diğer bir 

kiĢiyle tokalaĢmamaya dikkat ediniz. 

 



Tekerlekli sandalyeye bağlı engellilerle 

iletiĢim kurunuz. 

 

Tekerlekli sandalyeye bağlı engellilerde 



etkin iletiĢim tekniklerini kullanınız. 

 



Kısa boya bağlı engel çeĢitlerini 

tanıyınız. 

 

Kısa boya bağlı engellerin sebeplerini 



araĢtırıp pekiĢtiriniz. 

 



Kısa boya bağlı engellilerle iletiĢim 

kurunuz. 

 

Kısa boya bağlı engellilerin baĢını 



okĢamamaya özen gösteriniz. 

 



Spina bifidalı engellilerle iletiĢim 

kurunuz. 

 

Spina bifidalı engellilerde idrar ve 



mesane problemleri için düzenli tıbbı 

kontrollerine ve tedavisine yardımcı 

olmaya özen gösteriniz. 

 



Serebral palsi engelini tanıyınız. 

 



Serebral palsi engelininin sebeplerini 

araĢtırarak pekiĢtirebilirsiniz. 

 

Epilepsi engelini tanıyınız. 



 

Epilepsi hastalığının nöbet Ģekillerini 



araĢtırıp daha fazla bilgi sahibi 

olabilirsiniz. 

 

Epilepsili ile iletiĢim kurunuz. 



 

Epilepside nöbet bittiğinde kiĢinin 



kendini iyi hissetmesine yardımcı 

olabilirsiniz.  

 

Zekâ geriliği engelini tanıyınız. 



 

Zekâ geriliği sebeplerini tekrar 



pekiĢtiriniz. 

 



Zekâ geriliğinde iletiĢim kurunuz.  

 



Zekâ geriliğinin özelliklerine uygun 

iletiĢim kurunuz. 

 

Down sendromu engelini tanıyınız. 



 

Down sendromu oluĢumunda 



kromozomların etkilerini 

UYGULAMA FAALĠYETĠ 

 

28 


 

araĢtırabilirsiniz. 

 

Down sendromlu kiĢi ile iletiĢim 



kurunuz. 

 



Down sendromlu bireylerin sosyal 

yönleri geliĢmeye müsait oldukları için 

aktivitelere yönlendirilmelerine yardımcı 

olabilirsiniz. 

 

Turet sendromu engelini tanıyınız. 



 

Turet sendromlu bireylerin istem dıĢı 



tikleri olduğunu hatırlayarak onlara 

saygı gösteriniz.  

 

Turet sendromlu kiĢi ile iletiĢim 



kurunuz. 

 



Turet sendromlu kiĢiyi rahatlatmak için 

ortamdan uzaklaĢmasında ona yardımcı 

olmayı unutmayınız. 

 



Otizm engelini tanıyınız. 

 



Otizm engelinde görünen davranıĢ 

Ģekillerini yazarak çalıĢınız. 

 

Otizmde iletiĢim kurunuz. 



 

Otizmi olan kiĢilerle iletiĢimde 



genellikle jestleri kullanmayı 

unutmayınız.  

 

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite 



bozukluğu engelini tanıyınız. 

 



Dikkat eksikliği ve hiperaktivite 

bozukluğunun çocukluk döneminde 

teĢhis edildiğini unutmayınız. 

 



Dikkat eksikliği ve hiperaktivite 

bozukluğunda iletiĢim kurunuz. 

 

Hiperaktivitede öğrencinin velisiyle 



irtibata geçerek bir uzmana 

yönlendirmesine önem veriniz. 

 

Öğrenme güçlüğü engelini tanıyınız. 



 

Öğrenme güçlüğü engelini konuĢma, 



okuma, yazma, mantık yürütme ve 

matematiksel becerilerin etkilediğini 

unutmayınız. 

 



Öğrenme güçlüğündeki kiĢilerle iletiĢim 

kurunuz. 

 

Öğrenme güçlüğünde engelinde 



mümkün olduğunca sözlü açıklamalarda 

bulunup yazılı açıklamalardan 

kaçınmaya özen gösteriniz. 

 


 

29 


 

 


Yüklə 300,18 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin