T. C. Pamukkale üNĐversđtesđ tip faküLtesđ



Yüklə 0,66 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/7
tarix10.03.2017
ölçüsü0,66 Mb.
#10938
  1   2   3   4   5   6   7

 

                                T.C. 

         PAMUKKALE ÜNĐVERSĐTESĐ 

                    TIP FAKÜLTESĐ  

GÖZ HASTALIKLARI ANABĐLĐM DALI 

 

 

 

 

 

 

 

 

KURU GÖZ, ÖN BLEFARĐT, ALLERJĐK 

KONJONKTĐVĐT VE KONTROL GRUBU 

HASTALARININ; GÖZYAŞI FONKSĐYON 

TESTLERĐNĐN, VĐTAL BOYALAR ĐLE OKÜLER 

YÜZEY BOYANMA TESTLERĐNĐN, KONJONKTĐVAL 

Đ

MPRESYON SĐTOLOJĐSĐ TESTLERĐNĐN VE 

KONJONKTĐVAL KÜLTÜR SONUÇLARININ 

KARŞILAŞTIRILMASI

 

 

 

 

 

 

UZMANLIK TEZĐ 

 

DR. MUTLU ACAR 

 

 

 



TEZ DANIŞMANI  

 

PROF. DR. VOLKAN YAYLALI 

 

DENĐZLĐ-2009

 

 

 

I



TEŞEKKÜR 

 

 

Çalışmalarımı  yönlendiren,  araştırmalarımda  bilgi,  öneri,  yardım  ve  engin 

deneyimlerini  benden  esirgemeyen  danışmanım  Sayın  Prof.  Dr.  Volkan 

YAYLALI’ya;  klinik  içi  çalışmalarımda  bana  destek  olan  Sayın  Prof.  Dr.  Cem 

YILDIRIM’a;  mikrobiyolojik  çalışmalarımda  bana  öncülük  eden  Sayın  Prof.  Dr. 

Đ

lknur  KALELĐ’ye;  impresyon  sitolojisi  çalışmalarımda  yardımlarını  esirgemeyen 



Sayın  Prof.  Dr.  Recep  KUTLUBAY  ve  Sayın  Doç.  Dr.  A.  Çevik  TUFAN’a;  Göz 

Hastalıkları  Anabilim  Dalı’ndaki  çalışma  arkadaşlarıma  ve  çalışmalarım  süresince 

hiçbir  fedakarlıktan  kaçınmayarak  bana  maddi  ve  manevi  her  türlü  desteği  veren 

sevgili eşime, anneme ve babama teşekkürü bir borç bilirim. 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

II



Đ

ÇĐNDEKĐLER  

 

                                                                                                                         Sayfa No  



GĐRĐŞ

 …………………………………………………………………………... 

1  


GENEL BĐLGĐLER

…………………………………………………………. 

3  


OKÜLER YÜZEY

…………………………………………………................  

3  


     Kornea

……………………………………………………………………….

 



     Konjonktiva

………………………………………………………………...

 



     Gözyaşı Film Tabakası

…………………………………………………..

 



KURU GÖZ

…………………………………………………………………… 

5  


     Patogenez

…………………………………………………………………...  

5  


     Etiyoloji ve Sınıflandırma

…………………………………………........  

6  


    Klinik Bulgular

……………………………………………………………  

7  


    Tanı

…………………………………………………………………………...  

7  


    Tedavi

………………………………………………………………………..  

9  


BLEFARĐT

…………………………………………………………………….

 

11 



     Patogenez

…………………………………………………………………...

 

11 


     Etiyoloji ve Sınıflandırma

…………………………………………........

 

12 


     Klinik Bulgular

……………………………………………………………

 

14 


     Tanı

…………………………………………………………………………...

 

14 


     Tedavi

………………………………………………………………………..

 

14 


ALLERJĐK KONJONKTĐVĐT

……………………………………………

 

16 


     Patogenez

…………………………………………………………………...

 

16 


     Etiyoloji ve Sınıflandırma

…………………………………………........

 

18 


     Klinik Bulgular

……………………………………………………………

 

20 


     Tanı

…………………………………………………………………………...

 

20 


     Tedavi

………………………………………………………………………..

 

21 


GEREÇ VE YÖNTEM

………………………………………………………

  

23  



BULGULAR

……………………………………………………………………  31  

TARTIŞMA

……………………………………………………………………   48  

SONUÇLAR

……………………………………………………………………  65  

ÖZET

……………………………………………………………………………. 

68 


YABANCI DĐL ÖZETĐ

……………………………………………………...  70 

KAYNAKLAR

…………………………………………………………………   72  

 

 



 

 

 



 

 

 

III



TABLOLAR ÇĐZELGESĐ 

 

Tablo- 1: Konjonktival impresyon sitolojisi Nelson evreleme sistemi……………. 28

  

 

Tablo–2



Hastaların demografik özellikleri………………………...

………………...

31  


 

Tablo–3

:

Kuru  göz  ve  ön  blefarit  gruplarında  semptomların  karşılaştırılması 



………………………………………………………………………

...……………...

32  

 

Tablo–4



Kuru  göz  ve  allerjik  konjonktivit  gruplarında  semptomların 

karşılaştırılması ………………………………………………………………...…..

.

32



  

 

Tablo–5: Kuru göz ve kontrol gruplarında semptomların karşılaştırılması.....…….32  

 

Tablo–6:  Ön  blefarit  ve  allerjik  konjonktivit  gruplarında  semptomların 

karşılaştırılması ……………………………………………………………...……...33  

 

Tablo–7:  Ön  blefarit  ve  kontrol  gruplarında  semptomların  karşılaştırılması  

……………..………………………………………………………………………...33 

 

Tablo–8: Allerjik konjonktivit ve kontrol gruplarında semptomların karşılaştırılması 

……………………………………………………………………...………………..33 

 

Tablo–9:  Đstatistiksel  olarak  anlamlı  olmayan  semptomların  karşılaştırılması 

………………..………………….…………………………………………………..34 

 

Tablo–10: Kuru göz ve ön blefarit gruplarında sağ gözlerin gözyaşı kırılma zamanı 

sonuçlarının karşılaştırılması……………………………………………...………...35 

 

Tablo–11: Kuru göz ve allerjik konjonktivit gruplarında sağ gözlerin gözyaşı kırılma 

zamanı sonuçlarının karşılaştırılması……………..………………………................35 

 


 

 

IV



Tablo–12:  Kuru  göz  ve  kontrol  gruplarında  sağ  gözlerin  gözyaşı  kırılma  zamanı 

sonuçlarının karşılaştırılması……………………...………………………………...35 

 

Tablo–13:  Ön  blefarit  ve  allerjik  konjonktivit  gruplarında  sağ  gözlerin  gözyaşı 

kırılma zamanı sonuçlarının karşılaştırılması……………...………………………..36 

 

Tablo–14:  Ön  blefarit  ve  kontrol  gruplarında  sağ  gözlerin  gözyaşı  kırılma  zamanı 

sonuçlarının karşılaştırılması……………………………….……………………….36  

  

Tablo–15: Allerjik konjonktivit ve kontrol gruplarında sağ gözlerin  gözyaşı  kırılma 

zamanı sonuçlarının karşılaştırılması……………………………..…………………36 

 

Tablo–16:  Kuru  göz  ve  ön  blefarit  gruplarında  sağ  gözlerin  Schirmer  sonuçlarının 

karşılaştırılması……………………………………….……………………………..37 

 

Tablo–17:  Kuru  göz  ve  allerjik  konjonktivit  gruplarında  sağ  gözlerin  Schirmer 

sonuçlarının karşılaştırılması………………………………………………………..37 

 

Tablo–18:  Kuru  göz  ve  kontrol  gruplarında  sağ  gözlerin  Schirmer  sonuçlarının 

karşılaştırılması……………………………………………………………………...38 

 

Tablo–19:  Ön  blefarit  ve  allerjik  konjonktivit  gruplarında  sağ  gözlerin  Schirmer 

sonuçlarının karşılaştırılması………………………………………………………..38 

 

Tablo–20:  Ön  blefarit  ve  kontrol  gruplarında  sağ  gözlerin  Schirmer  sonuçlarının 

karşılaştırılması……………………………………………………………………...38    

 

Tablo–21:  Allerjik  konjonktivit  ve  kontrol  gruplarında  sağ  gözlerin  Schirmer 

sonuçlarının karşılaştırılması………………………………………………………..39    

 

Tablo–22:  Sağ  gözlerin  floresein  ile  korneal  boyanma  test  sonuçlarının 

karşılaştırılması……………………………………………………………………...40 



 

 

V



Tablo–23:  Sol  gözlerin  floresein  ile  korneal  boyanma  test  sonuçlarının 

karşılaştırılması……………………………………………………………………...41 



 

Tablo–24:  Sağ  gözlerin  lissamin  yeşili  ile  konjonktival  boyanma  test  sonuçlarının 

karşılaştırılması……………………………………………………………………...41 

 

Tablo–25:  Sol  gözlerin  lissamin  yeşili  ile  konjonktival  boyanma  test  sonuçlarının 

karşılaştırılması……………………………………………………………………...42 

 

Tablo–26:  Kuru  göz  ve  ön  blefarit  gruplarında  goblet  hücre  yoğunluğu 

karşılaştırılması……………………………………………………………………...43    

 

Tablo–27:  Kuru  göz  ve  allerjik  konjonktivit  gruplarında  goblet  hücre  yoğunluğu 

karşılaştırılması……………………………………………………………………...43    

 

Tablo–28:  Kuru  göz  ve  kontrol  gruplarında  goblet  hücre  yoğunluğu 

karşılaştırılması……………………………………………………………………...43 

 

Tablo–29:  Ön  blefarit  ve  allerjik  konjonktivit  gruplarında  goblet  hücre  yoğunluğu 

karşılaştırılması……………………………………………………………………...44 

 

Tablo–30:  Ön  blefarit  ve  kontrol  gruplarında  goblet  hücre  yoğunluğu 

karşılaştırılması……………………………………………………………………...44   

 

Tablo–31:  Allerjik  konjonktivit  ve  kontrol  gruplarında  goblet  hücre  yoğunluğu 

karşılaştırılması……………………………………………………………………...44 

 

Tablo–32Nelson evrelemesi sonuçlarının karşılaştırılması……………………….45 

 

Tablo–33: Kültürde üreme varlığı sonuçlarının karşılaştırılması….……………….46  

 

Tablo–34: Kültürde üreme tiplerinin karşılaştırılması……….……………………..47 


 

 

VI



Ş

EKĐLLER ÇĐZELGESĐ 

 

Ş



ekil-1: Kuru göz sınıflandırılması…………………………………..………………6 

 

Ş



ekil-2: Blefarit sınıflandırılması…………...……………………...

………………...

13  

 

Ş



ekil-3: Allerjik konjonktivit sınıflandırılması………………………………..…....20  

 

Ş



ekil-4Oxford şeması ile korneal ve konjonktival boyanmanın derecelendirilmesi 

……………………………………….………………………………………………24

 

 

 



Ş

ekil-5:  Đmpresyon  sitolojisi  yöntemi  ile  alınan  ve  PAS-Hemalun  boyanmış 

konjonktival goblet hücrelerinin görünümü…………………………………………

28 

 

 



Ş

ekil-6: Konjonktival impresyon sitolojisi Nelson evreleme sistemi……………….29  

 

Ş



ekil-7: 

Đ

statistiksel olarak anlamlı semptomların karşılaştırılması



………………….

34 


 

Ş

ekil-8

S

ağ gözlerin gözyaşı kırılma zamanı sonuçlarının karşılaştırılması……….37 



 

Ş

ekil-9

S

ağ gözlerin Schirmer test sonuçlarının karşılaştırılması



……………………

39

 



 

Ş

ekil-10:  Sağ  gözlerin  floresein  ile  korneal  boyanma  test  sonuçlarının 

karşılaştırılması……………………………………………………………………...40 

 

Ş

ekil-11

S

ağ  gözlerin  lissamin  yeşili  ile  konjonktival  boyanma  test  sonuçlarının 



karşılaştırılması……………………………………………………………………...42 

 

Ş



ekil-12:  Hasta  gruplarının  ve  kontrol  grubunun  goblet  hücre  yoğunluğu 

sonuçlarının karşılaştırılması………………………………………………………..45 

 

Ş

ekil-13Nelson evrelemesi sonuçlarının karşılaştırılması…………………………46 


 

 

VII



 

Ş

ekil-14: Kültürde üreme varlığı sonuçlarının karşılaştırılması…………………....47 

 

 



 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

GĐRĐŞ 



 

Kuru  göz  gözyaşı  yetersizliğinden  ya  da  aşırı  gözyaşı  buharlaşmasından 

kaynaklanan  ve  interpalpebral  alanda  oküler  yüzey  hasarına  ve  oküler  rahatsızlık 

semptomlarına  yol açan  gözyaşı  filmi bozukluğudur (1). Kuru gözün etkileri birçok 

hasta  için  önemsiz  sayılabilecek  rahatsızlıklardan  şiddetli  vakalarda  görmeyi  tehdit 

eden  komplikasyonların  oluşumuna  neden  olabilecek  kadar  değişkenlik  gösterir. 

Kronik  kuru  gözde  oküler  rahatsızlık  semptomları  mevcuttur  (2).  Hastalar  yanma, 

batma, gözde yabancı cisim hissi, oküler ağrı gibi spesifik olmayan şikayetlerle göz 

doktoruna başvurmaktadırlar  (2).  Kuru  göz  hastalığının;  patofizyolojisi  günümüzde 

bile  tam  olarak  anlaşılamamakla  birlikte  elimizdeki  mevcut  bilgiler  bu  hastalığın 

lakrimal  bez  ve  oküler  yüzeyi  etkileyen  immun  aracılı  inflamasyonun  bir  parçası 

olduğunu  göstermektedir  (3).  Kuru  göz  hastalığının  tanısında;  gözyaşı  fonksiyon 

testleri,  konjonktival  impresyon  sitolojisi  ile  goblet  hücre  analizi  kullanılmaktadır 

(2). Kuru göz hastalığının tedavisinde daha çok palyatif tedaviler tercih edilmektedir. 

Suni  gözyaşları  ile oküler  lubrikasyonun sağlanması en sık tercih edilen  yöntemdir. 

Günümüzde ise  kuru göz hastalığının tedavisinde eğilim; suni gözyaşı tedavisi  yanı 

sıra,  patogeneze  yönelik  yani  yüzeyel  inflamasyonun  tedavisi  amacıyla,  topikal 

immünsupresan kullanımına doğru değişmektedir (4-7). 

 

Blefarit kirpik diplerinin ve göz kapaklarının inflamatuar bir hastalığıdır (8, 9). 



Anatomik  tutuluma  bağlı  olarak  ön  ve  arka  blefarit  olarak  ikiye  ayrılmaktadır. 

Blefarit etiyolojisinde en sık olarak anormal bakteri kolonizasyonu, seboreik dermatit 

ve  akne  rozasea  yer  almaktadır  (8,  9).  Ön  blefarit  hastalarında;  kirpik  diplerinde 

kepeklenme, 

kirpiklerde 

dökülme, 

göz 

kapağında 



kirpikler 

boyunca 


mikrohemorajiler,  batma,  kuruluk,  yanma,  kaşıntı,  gözde  yabancı  cisim  hissi  ve 

kızarıklık 

ş

ikayetleri 



bulunmaktadır 

(8,  9). 

Ön 

blefarit 



hastalığının; 

patofizyolojisinde anormal bakteri kolonizasyonu yer almaktadır. Bu bakteriler direkt 

ve  indirekt  olarak  inflamasyona  yol  açıp  meibomian  bezlerinin  etkinliğini 

azaltmaktadırlar  ve  bunun  sonucu  olarak  gözyaşı  filminin  lipid  tabakasının 

bileşiminde  bozukluğa  ve  üretiminde  azalmaya  neden  olmaktadırlar  (8,  9).  Ön 

blefarit  hastalığının  tanısı  temel  olarak  hastadan  alınan  öyküye  ve  oftalmolojik 



 

muayeneye  dayanmaktadır.  Gözyaşı  fonksiyon  testleri  de  hastalığa  eşlik  eden 



gözyaşı  bozukluğu  varlığını  tespit  etmek  için  kullanılmaktadır.  Mikrobiyolojik 

kültürler  ise;  bakteri  kolonizasyonunu  saptamada  yardımcı  olmaktadır.    Ön  blefarit 

hastalığının  tedavisinde;  kapak  hijyeninin  sağlanması  önceliklidir  ve  ek  olarak 

topikal  ve  sistemik  antibiyotikler  ve  topikal  steroidler  kullanılmaktadır(8,  9).  Bu 

hastalarda gözyaşı filmi de kaliteli olmadığı için suni gözyaşı tedavileri de ek olarak 

verilmektedir.  Günümüzde  kronik  blefaritin  tedavisinde;  inflamasyonun  kontrol 

altına  alınması  amacıyla;  topikal  olarak  immünsupresan  kullanımı  güncelliğini 

korumaktadır (10, 11). 

 

Allerjik  konjonktivit;  spesifik  antijenlere  karşı  gelişen  bir  aşırı  duyarlılık 



reaksiyonudur  (12).  Beş  ana  tipi  vardır.  Allerjik  konjonktivit  hastalarında;    her  iki 

gözde  kaşıntı,  kızarıklık,  seröz  akıntı,  batma  ve  yanma  şikayetleri  bulunmaktadır. 

Allerjik  konjonktivit  hastalığının  tanısı  temel  olarak  hastadan  alınan  öyküye  ve 

oftalmolojik  muayeneye  dayanmaktadır  ve  konjonktivada  papiller  hipertrofinin 

bulunması tanıya  yaklaştırmaktadır (12). Tanıyı güçlendirmek amacı ile deri testleri 

yapılabilmektedir.  Allerjik  konjonktivit  tedavisinde;  allerjenle  teması  en  aza 

indirmek  gerekmekte  ve  semptomları  kontrol  altına  alabilmek  için  topikal  olarak 

antiallerjiklerin kullanılması gerekmektedir (12, 13).  

 

Bu  çalışmada  amacımız;  birbirlerine  öykü,  muayene  bulguları  ve  laboratuar 



testleri olarak benzeyen hastalıklar olan kuru göz, ön blefarit, allerjik konjonktivit ve 

kontrol grubu hastalarının; gözyaşı fonksiyon testlerini (gözyaşı kırılma zamanı testi, 



Schirmer

  testi),  floresein  korneal  boyanma  testi,  lissamin  yeşili  konjonktival 

boyanma  testi,  konjonktival  impresyon  sitolojisi  testini  ve  konjonktival  kültür 

sonuçlarını;  birbirleriyle  karşılaştırıp,  aralarındaki  benzer  ve  farklı  sonuçları  ortaya 

çıkarmaktır. 

 

 



 

 

 



 

GENEL BĐLGĐLER 

 

OKÜLER YÜZEY 

Kornea 

Kornea  şeffaf  ve  avasküler  bir  dokudur.  Kornea  histolojik  olarak  epitel, 

Bowman  membranı,  stroma,  Descemet  membranı  ve  endotel  tabakasından 

oluşmaktadır.  En  dış  tabaka  olan  epitel  tabakası,  oküler  yüzeyi  oluşturan 

elemanlardan  bir  tanesidir  (14).  Kornea  epiteli;  keratinize  olmayan,  çok  katlı 

skuamoz  epiteldir.  Yüzeydeki  epitel  hücre  tabakası,  oldukça  incedir.  Mikropili  ve 

mikroviluslar, apikal yüzeyin düzensiz olmasına sebep olur. Prekorneal gözyaşı filmi 

ile oküler yüzeyin pürüzsüz ve düzgün olması sağlanır (14).  

 

Konjonktiva 

Konjonktiva şeffaf, ince bir müköz membrandır (15). Konjonktivayı; keratinize 

olmayan  çok  sayıda  goblet  hücre  içeren  skuamoz  epitel  ve  ince,  iyi  vaskülarize 

substansia  propria  oluşturur.  Konjonktivada,  konjonktivaya  ait  lenfoid  dokusunun 

özelleşmiş lenfosit kümeleri bulunmaktadır (15).  

 

Gözyaşı Film Tabakası 

Gözyaşı;  su,  enzim,  protein,  immunglobulin,  lipid,  metabolit  ve 

polimorfonükleer  hücre  ve  dökülen  epitel  hücrelerini  ihtiva  eden,  karmaşık  bir 

solüsyondur.  Sağlıklı  görüş  için  gereken  düzgün  oküler  yüzeyi  sağlamak,  oküler 

yüzeyi  enfeksiyondan  korumak,  kornea  epiteline  oksijen,  büyüme  faktörlerini 

ulaştırmak  ve  oluşan  debriyi  ortamdan  uzaklaştırmak  gözyaşı  film  tabakasının 

başlıca görevleridir. Gözyaşı, musin, aköz ve lipid tabakalarından oluşmaktadır (16).  

 

a)  Müsin  tabaka:  Gözyaşının  en  iç  tabakasını  oluşturur  (16).  Yüzeydeki 

kornea  ve  konjonktiva  epitel  hücrelerinin  yüzeyini  örter.  Bu  tabaka  en  çok 

konjonktivadaki  goblet  hücreleri  tarafından  salgılanmaktadır  (17,  18).  Müsin, 

karbonhidrat içeriği yoğun olan yüksek molekül ağırlıklı bir glikoproteindir (17, 18). 


 

Gözyaşındaki  müsinler;  transmembran  ve  salgılanan  müsinler  olmak  üzere  ikiye 



ayrılır (17, 18). 

 

Transmembran müsinler, karboksi uçlarında, hidrofobik özellikte alan içerirler. 



Müsinlerin  bu  özelliği,  konjonktiva  ve  kornea  epitel  hücrelerinin  apikal  yüzeyine 

tutunmalarını  sağlar.  MUC1,  MUC4,  MUC13,  MUC15,  MUC16  ve  MUC17 

transmembran  müsinlerdir.  MUC1  jel  formundaki  salgılanan  müsinlerin  kornea 

epiteli  üzerine  yayılmasının  kolaylaştırır  ve  patojenlerin  bağlanmasının 

engellenmesinde  koruyucu  görev  alır  (17,  18).  MUC4  Epitel  hücrelerine  tutunan 

transmembran  müsinler,  oküler  yüzeyin  üzerini  örterler.  Böylece,  oküler  yüzeyin 

hidrofilik özellik kazanması  ve  ıslanabilirliği sağlanırken, aynı zamanda patojenlere 

karşı  bariyer  oluşturulmuş  olur  (17-19).    Salgılanan  müsinler;  goblet  hücreleri 

tarafından  üretilen  MUC5AC  başta  olmak  üzere  müsin  tabakasının  jel  kıvamını 

sağlar  (20).  MUC2,  MUC5B  ve  MUC7  de  salgılanan  müsinlerdendir  (17,  19). 

Salgılanan müsinler; polimerler oluşturarak, viskoelastik özellik  kazanırlar. Böylece 

gözün  açıp  kapanması  sırasında  oluşabilecek,  oküler  yüzey  hasarı engellenmiş  olur 

(18).  

 


Yüklə 0,66 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin