statistiksel Değerlendirme:
Bu çalışmada istatistiksel analizler NCSS 2007 paket programı ile yapılmıştır.
Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel metotların (ortalama,
standart sapma) yanı sıra çoklu grupların tekrarlayan ölçümlerinde eşlendirilmiş
varyans analizi, alt grup karşılaştırmalarında Newman Keuls çoklu karşılaştırma
testi, gruplar arası karşılaştırmalarda tek yönlü varyans analizi, alt grup
karşılaştırmalarında
Tukey’s
çoklu
karşılaştırma
testi,
nitel
verilerin
karşılaştırmalarında ki-kare testi kullanılmıştır. Sonuçlar, anlamlılık p<0,05
düzeyinde değerlendirilmiştir.
39
BULGULAR
Çalışmamızda R VA uygulanan toplam 60 hastanın demografik verileri (Tablo I)
ve operasyon süreleri (Tablo II) arasında istatistiksel farklılık gözlenmedi.
Tablo I: Demografik veriler
Grup K
Grup D
Grup N
P
Yaş
43,25 ± 11,58 44,1 ± 11,28
42,85 ± 12,61 0,944
Erkek
7
35,0%
8
40,0%
9
45,0%
0,41
Cinsiyet
Kadın
13 65,0%
12 60,0%
11 55,0%
0,812
Tablo II: Operasyon süreleri
Grup K
Grup D
Grup N
P
Operasyon Süresi (dk) 42,3 ± 19,86
43,75 ± 11,23
42 ± 11,12
0,922
Sensoryal ve Motor Blok Değ erlendirilmesi
A)
Sensoryal Blok Baş langıç Zamanı:
Grup D’nin sensoryal blok başlangıç zamanı diğer iki gruptan da istatistiksel olarak
anlamlı derecede kısa bulundu (p=0,0001). Grup K ve Grup N arasında sensoryal
blok başlangıç zamanı açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmadı
(Tablo III).
Tablo III: Sensoryal Blok Başlangıç Zamanı
Grup K
Grup D
Grup N
P
Sensoryal Blok
Baş langıç Zamanı(dk)
6,2 ± 1,51
3,2 ± 1,36
6,25 ± 1,41
0,0001
40
B)
Motor Blok Baş langıç Zamanı:
Grup D’nin motor blok başlangıç zamanı diğer iki gruptan da istatistiksel olarak
anlamlı derecede kısa bulundu (p=0,0001). Grup K ve Grup N arasında motor blok
başlangıç zamanı açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmadı
(Tablo IV).
Tablo IV: Motor Blok Baş langıç Zamanı
Grup K
Grup D
Grup N
P
Motor Blok
Baş langıç Zamanı(dk) 10,64 ± 3,35
5,35 ± 1,63
10,73 ± 2,15
0,0001
C) Sensoryal Blok Geri Dönüş Zamanı:
Grup D’nin sensoryal blok geri dönüş zamanı Grup K ve Grup N’den istatistiksel
olarak anlamlı derecede uzun bulundu (p=0,0001, p=0,001). Grup K ve Grup N’nin
sensoryal blok geri dönüş zamanları arasında istatistiksel anlamlı farklılık
gözlenmedi (Tablo V).
Tablo V: Sensoryal Blok Geri Dönüş Zamanı
Grup K
Grup D
Grup N
P
Sensoryal Blok Geri
Dönüş Zamanı (dk)
5,55 ± 1,47
9,7 ± 4,58
6 ± 2
0,0001
D) Motor Blok Geri Dönüş Zamanı
Grup D’nin motor blok geri dönüş zamanı Grup K ve Grup N’den istatistiksel
olarak anlamlı derecede uzun bulundu (p=0,047, p=0,045). Grup K ve Grup N’nin
motor blok geri dönüş zamanları arasında istatistiksel anlamlı bir farklılık
gözlenmedi (Tablo VI).
41
Tablo VI: Motor Blok Geri Dönüş Zamanı
Grup K
Grup D
Grup N
P
Motor Blok
Geri Dönüş Zamanı (dk) 3,27 ± 1,19
5,4 ± 3,33
3,4 ± 1,92
0,032
lk Analjezik Gereksinim Zamanı
Grup D’nin ilk analjezik gereksinim zamanı her iki gruptan da istatistiksel olarak
anlamlı derecede uzun bulundu. Grup N’nin ilk analjezik gereksinim zamanı ise
Grup K’den daha uzundu (Tablo VII).
Tablo VII: lk Analjezik Gereksinim Zamanı
Grup K
Grup D
Grup N
P
lk Analjezik
Gereksinim Zamanı (dk)
94,2 ± 8
191,55 ± 9,93
106,1 ± 8,27
0,0001
Sistolik Arter Basıncı (SAB)
Grupların başlangıç SAB değerleri benzerdi. Gruplar arası karşılaştırmalara
bakıldığında, Grup D’nin postoperatif 10., 30., 45. dakika SAB ortalamaları
Grup
K’den istatistiksel olarak anlamlı derecede düşüktü (p=0,024, p=0,016, p=0,04)
(Tablo VIII, Şekil 1). Aynı zaman ölçümleri karşılaştırıldığında Grup D ile Grup N
ve Grup K ile Grup N arasında anlamlı bir farklılık bulunmadı. Diğer dönemlerde
gruplar arasında farklılık yoktu.
Gruplar kendi aralarında, başlangıç değerlerine göre karşılaştırıldığında Grup K ve
Grup N’de anlamlı farklılık bulunmadı. Grup D’de ise turnike açıldıktan sonra
postoperatif başlangıç, 5., 10., 30., 45., 60. dakika SAB değerleri başlangıç
42
değerinden istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük bulundu (p=0,001,
p=0,0001) (Tablo VIII, Şekil 1 ).
Tablo VIII: Grupların Ortalama Sistolik Arter Basıncı Değerleri
SAB
Grup K
Grup D
Grup N
p
ntraoperatif Başlangıç
137,55±19,06 146,6±21
133,4±15,32
0,081
ntraoperatif 5. dakika
139,05±17,75 146,95±18,45
134,35±17,92
0,092
ntraoperatif 10. dakika
137,5±16,72
140,05±18,25
132,6±17,66
0,4
ntraoperatif 30. dakika
137,7±14,39
138,95±16,9
128,7±14,67
0,079
ntraoperatif 45. dakika
133,47±15,73 132,89±14,04
130,87±13,19
0,868
ntraoperatif 60. dakika
133,56±22
143,5±16,53
125,71±9,93
0,164
Postoperatif Başlangıç
135,15±20,44 124,85±17,51
127,35±14,87
0,169
Postoperatif 5. dakika
134,75±20,82 120,95±16,04
125,7±15,92
0,052
Postoperatif 10. dakika
135,9±21,64
119,55±15,03
126,6±17,74
0,024
Postoperatif 30. dakika
135,75±19,68 120,35±15
125,7±14,5
0,016
Postoperatif 45. dakika
135,95±17,92 123,85±18,48
123,95±13,72
0,04
Postoperatif 60. dakika
136,4±18,24
124,32±16,74
126,95±12,37
0,054
P
0,961
0,0001
0,154
70
90
110
130
150
170
O Bşlg
O 5.Dk.
O 10.Dk.
O 30.Dk.
O 45.Dk.
O 60.Dk.
PO Bşlg
PO 5.Dk. PO 10.Dk. PO 30.Dk. PO 45.Dk. PO 60.Dk.
SAB Değ erleri
Grup-K
Grup-D
Grup-N
Ş
ekil 1: Grupların Sistolik Arter Basıncı Değ erleri
43
Diyastolik Arter Basıncı (DAB)
Grupların başlangıç DAB değerleri benzerdi. Gruplar arası karşılaştırmalara
bakıldığında, Grup N’nin postoperatif 10., 45., 60.dakika DAB ortalamaları Grup
K’den (p=0,031, p=0,007),Grup D’nin postoperatif 45., 60.dakika DAB
ortalamaları ise yine Grup K’den istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük
bulundu (p=0,025, p=0,03,) (Tablo IX, Şekil 2). Diğer dönemlerde gruplar arasında
farklılık yoktu.
Grup içi başlangıç değerlerine göre karşılaştırmalara bakıldığında Grup K ve Grup
N’de anlamlı farklılık bulunmadı. Grup D’de ise turnike açıldıktan sonra
postoperatif başlangıç, 5., 10., 30., 45., 60. dakika DAB değerleri başlangıç
değerinden istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük bulundu (p=0,006) (Tablo
IX, Şekil 2).
Tablo IX: Grupların Ortalama Diyastolik Arter Basıncı Değerleri
DAB
Grup K
Grup D
Grup N
p
ntraoperatif Başlangıç
78,5 ± 9,18
77,65 ± 10,14
72,95 ± 7,99
0,063
ntraoperatif 5. dakika
77,6 ± 9,41
77,3 ± 9,71
72,85 ± 8,31
0,194
ntraoperatif 10. dakika
77 ± 11,68
77,5 ± 12,01
71,35 ± 9,83
0,166
ntraoperatif 30. dakika
78,15 ± 10,99 74,9 ± 8,94
72,05 ± 9,85
0,162
ntraoperatif 45. dakika
76 ± 10,09
75,94 ± 9,86
73,37 ± 8,66
0,665
ntraoperatif 60. dakika
77 ± 10,39
76,25 ± 5,12
71,57 ± 8,42
0,405
Postoperatif Başlangıç
77,25 ± 9,92
73,1 ± 9,74
71,65 ± 10,32
0,194
Postoperatif 5. dakika
76,95 ± 10,57 70,3 ± 11,65
70,35 ± 8,39
0,072
Postoperatif 10. dakika
77,8 ± 10,43
70,65 ± 8,51
68,05 ± 9,99
0,007
Postoperatif 30. dakika
76,45 ± 12,27 70,75 ± 11,35
69,45 ± 9,13
0,11
Postoperatif 45. dakika
76,95 ± 10,84 68,55 ± 9,37
67,7 ± 9,4
0,007
Postoperatif 60. dakika
77,8 ± 8,94
70,7 ± 8,23
65,85 ± 8,5
0,0001
P
0,979
0,006
0,085
44
60
65
70
75
80
85
90
O Bşlg
O 5.Dk.
O 10.Dk.
O 30.Dk.
O 45.Dk.
O 60.Dk.
PO Bşlg
PO 5.Dk. PO 10.Dk. PO 30.Dk. PO 45.Dk. PO 60.Dk.
DAB Değ erleri
Grup-K
Grup-D
Grup-N
Ş
ekil 2: Grupların Diyastolik Arter Basıncı Değerleri
Kalp Atım Hızı (KAH)
Grupların başlangıç KAH değerleri benzerdi. Gruplar arası karşılaştırmalara
bakıldığında,
Grup D’nin postoperatif 5., 10., 30.dakika KAH ortalamaları Grup
K’dan, postoperatif 5. ve 10. dakika KAH değerleri Grup N’den istatistiksel olarak
anlamlı derecede düşük bulundu (p=0,033, p=0,011, p=0,024). Diğer zamanlar
arasında istatistiksel farklılık gözlenmedi. Grup K ve Grup N arasında tüm
zamanlarda ölçülen KAH değerleri açısından anlamlı farklılık saptanmadı (Tablo
X, Şekil 3).
Grup içi başlangıç değerlerine göre karşılaştırmalara bakıldığında Grup K’nin
postoperatif 10., 30., 45., 60. dakika KAH değerleri başlangıç KAH değerlerine
göre istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük bulundu (p=0,006, p=0,0001), Grup
D’nin postoperatif başlangıç, 5., 10., 30., 45., 60. dakika KAH değerleri başlangıç
KAH değerlerine göre anlamlı derecede düşük bulundu (p=0,0001), Grup N’de ise
grup içi başlangıç değerine göre farklılık yoktu.
45
Tablo X: Grupların Ortalama Kalp Atım Hızı Değ erleri
KAH
Grup K
Grup D
Grup N
P
ntraoperatif Baş langıç
80 ± 11,01
82,25 ± 14,3
74,55 ± 9,77
0,116
ntraoperatif 5. dakika
81,4 ± 10,72
79,2 ± 12,78
77,25 ± 10,36
0,515
ntraoperatif 10. dakika
81,25 ± 11,33 78,6 ±11,24
76,55 ± 9,68
0,391
ntraoperatif 30. dakika
79,7 ± 10,61
76,65 ±11,22
74,8 ± 7,45
0,294
ntraoperatif 45. dakika
77,18 ± 11,3
75,37 ± 10,7
75,44 ± 8,52
0,844
ntraoperatif 60. dakika
76,2 ± 11,94
75,37 ± 10,34
75,71 ± 7,67
0,986
Postoperatif Başlangıç
76,05 ± 10,01 69,5 ± 10,21
73,3 ± 6,93
0,085
Postoperatif 5. dakika
75,8 ± 10,07
67,8 ± 10,71
73 ± 6,7
0,029
Postoperatif 10. dakika
73,75 ± 9,68
66,6 ± 9,09
73,6 ± 7,42
0,018
Postoperatif 30. dakika
74,2 ± 9,02
65,65 ± 9,83
73,2 ± 8,1
0,007
Postoperatif 45. dakika
73,4 ± 9,22
67,2 ± 10,78
72,05 ± 8,83
0,111
Postoperatif 60. dakika
74,5 ± 8,92
68,75 ± 10,61
72,05 ± 7,3
0,12
P
0,001
0,0001
0,726
KAH De ğerleri
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
O Bşlg
O 5.Dk.
O 10.Dk.
O 30.Dk.
O 45.Dk.
O 60.Dk.
PO Bşlg
PO 5.Dk. PO 10.Dk. PO 30.Dk. PO 45.Dk. PO 60.Dk.
Grup-K
Grup-D
Grup-N
Ş ekil 3: Grupların Kalp Atım Hızı Değ erleri
46
Periferik Oksijen Saturasyonu (SpO
2
)
Grupların başlangıç SpO
2
değerleri benzerdi. Gruplar arası ve grup içi başlangıç
değerlerine göre yapılan karşılaştırmalarda istatistiksel farklılık bulunmadı (Tablo
XI).
Tablo XI: Grupların Periferik Oksijen Saturasyonu (SpO
2
) Değ erleri
SpO
2
Grup K
Grup D
Grup N
p
ntraoperatif Baş langıç
98,25 ± 0,79 98,1 ± 0,79
98,35 ± 0,67
0,573
ntraoperatif 5. dakika
98,3 ± 0,73 98,41 ± 0,18
98,55 ± 0,51
0,376
ntraoperatif 10. dakika
98,1 ± 0,91 98,45 ± 0,83
98,45 ± 0,6
0,279
ntraoperatif 30. dakika
98,2 ± 0,7
98,55 ± 0,6
98,5 ± 0,69
0,206
ntraoperatif 45. dakika
98,39 ± 0,5 98,79 ± 0,42
98,88 ± 0,34
0,240
ntraoperatif 60. dakika
98,44 ± 0,53 98,5 ± 0,53
98,67 ± 0,52
0,722
Postoperatif Baş langıç
98,55 ± 0,6 98,35 ± 1,04
98,8 ± 0,41
0,161
Postoperatif 5. dakika
98,3 ± 0,66 98,3 ± 0,86
98,7 ± 0,47
0,111
Postoperatif 10. dakika
98,4 ± 0,6
98,55 ± 0,83
98,75 ± 0,44
0,233
Postoperatif 30. dakika
98,4 ± 0,85 98,55 ± 0,76
98,9 ± 0,31
0,245
Postoperatif 45. dakika
98,55 ± 0,79 98,6 ± 0,6
98,89 ± 0,32
0,233
Postoperatif 60. dakika
98,7 ± 0,8
98,8 ± 0,52
98,89 ± 0,32
0,199
P
0,363
0,054
0,194
Grupların VAS Değ erleri:
Grup D’nin postoperatif 5., 10., 30., 45., 60.dakika VAS ortalamaları Grup K’den
ve Grup N’den istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük bulundu (p=0,0001,
p=0,0001). Grup K ve Grup N arasında VAS açısından farklılık saptanmadı (Tablo
XII, Şekil 4).
47
Tablo XII: Grupların VAS Değ erleri
VAS
Grup K
Grup D
Grup N
P
ntraoperatif Baş langıç
0 ± 0
0 ± 0
0 ± 0
ntraoperatif 5. dakika
0,1 ± 0,45
0 ± 0
0 ± 0
0,374
ntraoperatif 10. dakika
0,3 ± 0,66
0,05 ± 0,22
0,25 ± 0,64
0,315
ntraoperatif 30. dakika
0,45 ± 0,83 0,35 ± 0,49
0,55 ± 0,94
0,72
ntraoperatif 45. dakika
0,94 ± 0,94 0,44 ± 0,62
1,0 ± 0,97
0,63
ntraoperatif 60. dakika
1,44 ± 1,33 0,63 ± 0,74
2 ± 0,63
0,055
Postoperatif Baş langıç
1,9 ± 0,85
1,15 ± 0,59
2,11 ± 0,57
0,0001
Postoperatif 5. dakika
1,95 ± 0,83 1,25 ± 0,55
2,25 ± 0,64
0,0001
Postoperatif 10. dakika
2,3 ± 0,86
1,6 ± 0,68
2,65 ± 0,49
0,0001
Postoperatif 30. dakika
2,8 ± 0,77
1,85 ± 0,49
2,95 ± 0,6
0,0001
Postoperatif 45. dakika
3,1 ± 0,85
2,15 ± 0,49
3,45 ± 0,69
0,0001
Postoperatif 60. dakika
3,5 ± 0,76
2,4 ± 0,6
4,05 ± 0,76
0,0001
VAS Değ erleri
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
O Bşlg
O 5.Dk.
O 10.Dk. O 30.Dk. O 45.Dk. O 60.Dk. PO Bşlg PO 5.Dk.
PO
10.Dk.
PO
30.Dk.
PO
45.Dk.
PO
60.Dk.
Grup-K
Grup-D
Grup-N
Ş
ekil 4: Grupların Ortalama VAS Değerleri
48
Ramsey Sedasyon Skoru (RSS)
Gruplar arası karşılaştırmalara bakıldığında; Grup D’nin postoperatif başlangıç, 5.,
10., 30. dakika RSS ortalamaları Grup K ve Grup N’den istatistiksel olarak anlamlı
derecede yüksek bulundu (p=0,001,
p=0,003, p=0,0001), diğer zamanlar arasında
istatistiksel farklılık gözlenmedi (Tablo XIII, Şekil 5).
Grup içi karşılaştırmalara bakıldığında; Grup D’de postoperatif başlangıç, 5., 10.
dakika RSS değerleri başlangıç değerinden yüksek (p=0,02, p=0,0001),
postoperatif 45., 60. dakika RSS değerleri postoperatif başlangıç değerinden
düşük (p=0,02), postoperatif 5.dakika RSS değeri postoperatif 10., 30., 45., 60.
dakika değerlerinden yüksek (p=0,0001), postoperatif 10.dakika RSS değeri
postoperatif 30., 45., 60. dakika değerlerinden istatistiksel olarak anlamlı derecede
yüksek (p=0,001) bulundu (Tablo XIII, Şekil 5).
Tablo XIII:
Grupların RSS Değ erleri
RSS
Grup K Grup D
Grup N
p
ntraoperatif Baş langıç
2 ± 0
2 ± 0
2 ± 0
ntraoperatif 5. dakika
2 ± 0
2 ± 0
2 ± 0
ntraoperatif 10. dakika
2 ± 0
2 ± 0
2 ± 0
ntraoperatif 30. dakika
2 ± 0
2 ± 0
2 ± 0
ntraoperatif 45. dakika
2 ± 0
2 ± 0
2 ± 0
ntraoperatif 60. dakika
2 ± 0
2 ± 0
2 ± 0
Postoperatif Baş langıç
2 ± 0
2,1
± 0,47
2 ± 0
0,001
Postoperatif 5. dakika
2 ± 0
2,85 ± 0,37
2 ± 0
0,0001
Postoperatif 10. dakika
2 ± 0
2,5 ± 0,51
2 ± 0
0,0001
Postoperatif 30. dakika
2 ± 0
2,15 ± 0,37
2 ± 0
0,042
Postoperatif 45. dakika
2 ± 0
2 ± 0
2 ± 0
Dostları ilə paylaş: |