Talqin va tadqiqotlar respublika ilmiy-uslubiy jurnali №6 140 ingliz tili o'qitish metodikasi terminlari va ularning o'zbek tilidagi muqobillari

---

Talqin va tadqiqotlar respublika ilmiy-uslubiy jurnali №6 
140 
INGLIZ TILI O'QITISH METODIKASI TERMINLARI VA ULARNING 
O'ZBEK TILIDAGI MUQOBILLARI 
 
Ashurova Nasiba Muhammadiyevna 
Termiz Muhandislik Texnologiyasi instituti 
O'zbek tili va adabiyoti kafedrasi, ingliz tili o'qituvchisi 
https://doi.org/10.5281/zenodo.6773290
 
Annotatsiya: Ushbu maqolada ingliz va oʻzbek tillaridagi pedagogik 
atamalarning tahlili, soʻz atamalarining texnologiya, fan, sanʼat va ijtimoiy hayotdagi 
oʻrni haqida maʼlumotlar berilgan. 
Kalit so'zlar: pedagogik atama, baholash, tarjima, terminologiya, lug'at. 
Terminologiya - bu tilning o'ziga xosligi. Atamalar umumiy so'zlardan, boshqa 
tillardagi so'zlardan yoki tilda allaqachon mavjud bo'lgan morfemalardan tuzilishi 
mumkin. Hozirgi vaqtda o'zbek terminologiyasining boyligi, asosan, boshqa tillar va 
so'z birikmalaridan foydalanish natijasidir. 
Ma'lumki, ingliz tili hozirda dunyoning asosiy muloqot tili hisoblanadi. Shunday 
qilib, ingliz tili o'z lug'atiga doimiy ravishda yangi so'zlarni qo'shish orqali 
rivojlanmoqda. Ingliz tilining o'zbek tiliga ta'siri juda katta va uni asosan fan, 
pedagogika, texnologiya va ijtimoiy hayotning turli sohalarida ko'rish mumkin. Ko‘p 
hollarda biz o‘zbek tilining ichki imkoniyatlaridan kelib chiqib, ingliz tilidan kelgan 
atamaning ekvivalentini topishga harakat qilamiz. Ammo xalqaro atamalar (yoki 
xalqaro so'zlar) deb sotiladigan shunday atamalar mavjudki, ular ingliz va o'zbek 
tillarida bir xil shaklda hech qanday o'zgarishsiz qo'llaniladi. Masalan, yunon va lotin 
so'zlari texnik va ilmiy atamalar sifatida keng qo'llaniladi. 
A.Avloniy ta’kidlaganidek: “Ta’lim biz uchun hayotdir. Bu o'lim, najot, halokat, 
baxt yoki salomatlik masalasidir. Darhaqiqat, inson hayoti, baxtu saodati, sof insoniy 
faoliyatida ta’lim-tarbiyaning o‘rni g‘oyat muhim. Ma’lumki, yosh avlodni 
tarbiyalash ishimizning asosiy vazifasi bo‘lib, bu biz uchun ijobiy natijadir, shu bois 
ularni millatimizga, millatimizga sadoqat, har tomonlama sadoqat ruhida 
tarbiyalashimiz zarur. Bunga erishish uchun, birinchi navbatda, yosh avlod ongiga 
milliy g‘urur, milliy g‘urur, ma’naviyat, milliy g‘oya va boshqalar kabi 
tushunchalarni singdirishimiz kerak. Zero, xalq tarixini, ona tilini bilmasdan, 
o‘rganmasdan, ulardan ma’naviy ozuqa olmasdan, yorug‘ kelajakni orzu qilish, 
albatta, mumkin emas. 
Behbudiy, Avloniy, Ayniy, Munavar Qori, Hamza va boshqalar salomlashgan 
shogirdlar Orenburg va Srimda yangi shoxchalar ochdilar. Ular rus tilini o'qitish 
usullari va usullarini o'rgandilar va ularni o'z sharoitlariga moslashtirdilar. Shunday 

---