Tema 15. Pedagogikalíq izertlewdi shólkemlestiriw háM Ótkiziw metodikasí. Reje
Yüklə 44,5 Kb.
|
|
TEMA 15. PEDAGOGIKALÍQ IZERTLEWDI SHÓLKEMLESTIRIW HÁM ÓTKIZIW METODIKASÍ. Reje 1. İzertlew ob`ekti hám predmeti onıń formaları. 2. İlim hám onı shólkemlestiriw formaları 3. Studentlerde ruxıy mádeniyatın rawajlanǵanlıǵın analiz etiw kórsetkishleri hám usılları. İlim-belgili baǵdar boyınsha qorshaǵan ortalıq –dún`ya haqqındaǵı qáliplesken ob`ektiv bilimler sisteması (kompleksi). İlim-dún`ya haqqındaǵı ob`ektiv bilimler sisteması; sotsiallıq sana formalarınıń biri. Tariyxıy rawajlanıw protsessinde, ásirese ilim-texnika rawajlanıw dáwirinde ilim jámiyettiń óndiris kúshlerine aylanıp baradı. İlim tábiyat, jámiyet hám oylaw haqqındaǵı jańa bilimler payda etiwden tap olardı ámeliyatqa engiziwge shekem bolǵan iskerlikti óz ishine aladı. Adam organizmi, qorshaǵan ortalıq, sheksiz sırları hám rawajlanıw mexanizmlerin úyrenip, olardan adamzat jámiyetiniń rawajı ushın paydalanıw ilim-bilimniń tikkeley maqseti, keń mániste bolmıstı teoriyalıq sáwlelendiriw bolıp tabıladı. İlimniń payda bolıwı adamzat jámiyetiniń payda bolıwı menen baylanıslı. İnsaniyat payda bolǵanınan-aq onda jasawshı adamlarda aqıl, sana, pikirler, ideya, oy, dún`yaǵa kóz-qaras, táliymat hám usı sıyaqlılar rawajlanıp kelmekte hám nátiyjede bilimler júzege kelmekte. Bilimler de óz náwbetinde jámiyet hám tábiyat qubılısları hám protsesslerine sáykes ráwishte jedellesip, belgili bir sistemalarǵa ajıratılmaqta. Mine usı bilimler sistemaları (kompleksleri) adamlardıń aqılıy (sotsiallıq sana) ónimi bolıp, olar ilimdi quraydı. Tayanısh túsinikler: logikalıq, dúzilis, izertlewdi proektlew, izertlewdi ámelge asırıw, nátiyjelerdi dúziw, nátiyjelerdi analiz etiw. İlimiy izertlewdiń nátiyjesi, únemliligi, onı shólkemlestiriwge baylanıslı. Logikalıq pedagogikalıq izertlew jumısınıń dizimli bólimlerin úzliksizligi óz-ara baylanıslılıǵında. Olar tómendegilerden ibarat. İzertlew ob`ekti hám predmeti onıń aktuallıǵı. İzertlew maqseti pán sıpatında tutqan ornı, tálim-tárbiya teoriyasın birlestiriw, tema boyınsha jańa kontseptsiya jaratıw, ámeliy usınıslar islep shıǵıw; İzertlewdiń tiykarǵı maqseti, predmeti, ilimiy mashqalalardan kelip shıǵatuǵın wazıypalar. İzertlewdiń kontseptual tiykarı, teoriyalıq qaǵıydaları, izertlewdiń jetekshi ideyası. İzertlewshiniń ilimiy baǵdarı, dáslepki kontseptsiyası oǵan pánniń rawajlanıwında maqset hám wazıypalardı anıqlaw imkaniyatı; İzertlew nátiyjesinde pánniń rawajlanıwı haqqında ilimiy oylaw. İlimiy oylaw ózine say dáslepki pikir izertlew, ilimiy qábiletke iytermelewshi maqset, motiv. İlimiy oylawdı ámelde sınap kóriwshi isenimli tájiriybe, nátiyjege erisetuǵın izertlew metodika. İslep shıǵılǵan izertlew metodikası tiykarında alınatuǵın ilimiy dáliller, ilimiy izertlewdiń tiykarǵı qatar bólimi, izertlew nátiyjesinde pedagogikalıq teoriyalıq hám ámeliyattıń rawajlanıwı dárejelerin anıqlaw; İlimiy kontseptsiyanı islep shıǵıw, tiykarǵı nátiyjelerdi ayrıqsha kórsetiw, ideyalar, juwmaqlardı ilimiy táriplew. Alınǵan nátiyjelerdi ámelde qollaw izertlewdiń tiykarǵı basqıshı. Anıq metodikalıq usınıslar islep shıǵıw, pedagogikalıq qollanbalar jaratıw, keń pedagogikalıq xalıqqa ulıwmalastırıw. Hár bir pedagog izleniwi áne sonday ilimiy izertlew basqıshlarına ámel qılıwı, hár bir basqısh úzliksiz bir-biri menen baylanıslılıǵı pánniń talabı. İlimiy izertlewdiń hár bir basqıshın ózine say printsipleri bar. İlimiy izertlew baslawshı áne sol qásiyetlerdi esapqa alıwı izertlewshilik mádeniyatın iyelewi zárúr. Joqarıdaǵı talaplardan basqa hár bir ilimiy izertlew wazıypası sotsiallıq tariyxıy shárt-sharayattı esapqa alǵan halda tájiriybe-sınaw ótkiziledi. Sonday-aq, izertlewshi ilimiy izleniw wazıypasınıń qıyınshılıǵı, mazmunı hám metodikalıq imkaniyatların esapqa aladı. İzertlew protsessinde ol yamasa bul basqıshta, kútilmegen kemshilikke ushırawı múmkin. Áne sol kemshiliklerdi dúzetiw izertlewde tuwrı jol tańlaw, maqsetke erisiw ushın izertlewshilerden sabır talap etiledi. Hár qanday áumetsiz urınıw ilimiy izleniwdi qolay jolın, kerekli, tiykarǵı baslı ideyanı tabıw, barlıq mashqalanıń sheshimin anıqlaytuǵın metodikanı jaratıw. İzertlew baslawshı qaǵıydaǵa tiykarlanıp jańa dizim jaratıwǵa urınadı. Ózinde jańalıqqa baǵdarlaw, kónlikpesin rawajlandırıw, jańa kontseptsiyalardan xabardar bolıw izertlewshiler qúdiretin asıradı. Jańa ádebiyattı úyrenip barıw, konspektlew, ayrıqsha, avtoreferat hám maqalalardı analizlew, izertlew metodikasın jetilistiriw, pikirlew, jańa ideyalardı alǵa baslaw pedagogikalıq izertlewdi támiyinlew. Pedagogikalıq izertlewdi shólkemlestiriw hám ótkiziw basqıshların tómendegi izertlew mısalında kórip shıǵamız. İzertlew teması: Pedagogikalıq joqarı bilimlendiriw orınları studentlerdiń ruwxıy mádeniyatın rawajlandırıw mexanizmlerin jetilistiriw. Tájiriybe-sınaw jumısların tereń tártipte hám dástúr tiykarında shólkemlestiriliwi sol protsesstiń nátiyjeligin táminledi. Tájiriybe-sınaw jumısları dástúrinde talabalardıń ruwxıy mádeniyatın rawajlanǵanlıǵın analizlew, kórsetkishleri hámde diagnostikalıq quralları anıqlastırıldı. Talabalarda ruwxıy mádeniyattıń rawajlanǵanlıǵın analiz etiw kórsetkishleri hám usılları.
Oqıwshılardıń ruwxıy mádeniyatın rawajlandırıwǵa tiyisli tájiriy-sınaw jumısların analizlew ushın dáslep izertlew jumısına say metodika islep shıǵıldı. Tájiriybe-sınaw jumısları metodikası tájiriybe-sınaw jumısları basqıshları, tájiriybe-sınaw jumısların ótkiziwge qaratılǵan tarqatpa materiallar hám tájiriybe-sınaw metodların óz ishine iyelep aladı. Yüklə 44,5 Kb. Dostları ilə paylaş:
|