Ükx hər ölümdən 1- nin səbəbidir. Ükx hər ölümdən 1- nin səbəbidir

• Müasir həyatın global epidemiyası

ÜKX hər 3 ölümdən 1- nin səbəbidir.

• ÜKX hər 3 ölümdən 1- nin səbəbidir.

• ABŞ’da 60 million insanda ÜKX vardır.

• Hər il; 1.1 million insanı ilk Mİ,

• 450 min insan təkrarlanan Mİ

• 500 min insan insult səb. itiririk.

• ABŞ’da hər 33 saniyədə 1 insan ÜKX səbəbindən ölür.

• Azərbaycanda ölüm hallarının 63% səbəbi ÜKX-dir.*

I grup

• I grup

• Ümumi ölüm 43%

• Koronar ölüm 47%

• ÜKX yeni təsadüfləri 54%

• İnsult 47%

• Qeyri-fatal Mİ 59%

• Qeyri-stabil stenokardiya 52%

• XÜÇ inkişafı 50%

• Revaskulyarizasiya 51%

LDL-X hədəf səviyyəsinə çatmışdır:

• LDL-X hədəf səviyyəsinə çatmışdır:

• I grup 95%

• II grup 3%

• Əlavə təsirlər müşahidə edilmişdir:

• I grup 0.75%

• II grup 0.4%

Antiişemik təsir

• Antiişemik təsir

• Endotelə təsiri hesabına

• Baryer funksiyasını yaxşılaşdırır, bərpasına kömək edir

• Damar genişləndirici təsir ( NO↑)

• Qeyri-stabil aterosklerotik düyünləri stabilləşdirir

• Endotelin zədələnməsini azaldır

Antitrombotik təsiri hesabına

• Antitrombotik təsiri hesabına

• Trombositlərin aqreqasiyasını azaldır

• Fibrinolitik təsir edir

Antibiotiklərin təzə sinifi (monokalinlər), hansılarının ki nəzərə çarpan hipolipidemik effekti var. Statinlər sübut olunub ÜİX zamanı ölüm hallarının azaltmaqda, aterosklerozun qabağını alırlar və xəstələrin ömürünü çoxaldırlar.

• Antibiotiklərin təzə sinifi (monokalinlər), hansılarının ki nəzərə çarpan hipolipidemik effekti var. Statinlər sübut olunub ÜİX zamanı ölüm hallarının azaltmaqda, aterosklerozun qabağını alırlar və xəstələrin ömürünü çoxaldırlar.

QMQ-KoA – reduktaza fermentini inhibisiya edirlər. Bu ferment XS sintezində iştirak edir. Bu fermentin inhibisiyası nəticəsində qaraciyər hüceyrələri XS sintezini azaldırlar. Nəticədə ateromatoz düyünün ölçüsü azalır və stabilləşir, trombların yaranmasının qabağı alınır. ASLP XS azalır, A.P reseptorların aktivliyi çoxalır, ASLP götürməyi və utilizasiyası çoxalır.

• QMQ-KoA – reduktaza fermentini inhibisiya edirlər. Bu ferment XS sintezində iştirak edir. Bu fermentin inhibisiyası nəticəsində qaraciyər hüceyrələri XS sintezini azaldırlar. Nəticədə ateromatoz düyünün ölçüsü azalır və stabilləşir, trombların yaranmasının qabağı alınır. ASLP XS azalır, A.P reseptorların aktivliyi çoxalır, ASLP götürməyi və utilizasiyası çoxalır.

Kliniki praktikada:

• Kliniki praktikada:

• Lovastatin (mevakor, aterkey) 10-80

• Simvastatin (zokor) 5-40

• Pravastatin (lipostat) 10-40

• Fluvastatin (leskol) 20-80

• Bu preparatları sintez edirlər göbələklərdən Aspirqillus terreus, Penisillinum breviconepaetum.

• Uzunmüddətli müalicə zamanı transminazaların aktivliyini KFK miqdarını yoxlamaq lazımdır.

I seçim preparatları

• I seçim preparatları

• Fibratlar

• Fibr turşusunun törəmələri.

• HLP IIb, III, IV, və V tiplərin müalicəsində, əksər ÜQ yüksək miqdarı zamanı. Lipoproteinlipazanın aktivliyini gücləndirir. YSLP miqdarını çoxaldırlar, fibrinogenin miqdarını və tromb agreg. azaldırlar.

Bu preparatlar yalnız kombinə müalicəsində istifadə edilirlər.

• Bu preparatlar yalnız kombinə müalicəsində istifadə edilirlər.

• Öd turşuların bağırsaqda, bağlıyıb çıxardırlar nəcislə. Bu da onların kompensator sintezini qaraciyərdə çoxaldır və XS sintezini azaldır.

• xolestiramin

• xolestirol

• XS və ASLP XS 10-20% azaldırlar. Β-blokatorlar, qlikozidlərin,+ tiazid diuretiklərinin, qeyridüz antikoaqulyantların sorulması

Vitamin PP (suda həll olunan B qrupunun vitamini 1,5-3,0 sutkada TQ və ÇASLP 20-40% azalır. XS və ASLP (10-70%) azalır. YSLP XS çoxalır 25-30%. Uzunmüddətli müalicə 70% Mİ azaldır.

• Vitamin PP (suda həll olunan B qrupunun vitamini 1,5-3,0 sutkada TQ və ÇASLP 20-40% azalır. XS və ASLP (10-70%) azalır. YSLP XS çoxalır 25-30%. Uzunmüddətli müalicə 70% Mİ azaldır.

• V tip HLP kəskin pankreatitdə.

• Avert (atorvastatin ÜİX zamanı uzunmüddətli müalicənin üstünlüyünü müqayisədə damardaxili balonlı androplastika ilə)

• Atlantika generik Atoris

• Alliance (aqressiv müalicə statinlər yeni ürək-damar xəstəliklərinin qabağını almaq)

• ASAP (atorvastatin 80 smivastatin 40 ailə hiperlipidemiyasında)

• ASCOT-LLA (atorvastatin 10 mq arterial hipertenziya xəstələrində insultların qabağını almaq)

• ASTEROİD (ROSUVASTATİN) ateromatoz piləyin diametrini azaldır)

• CARDS ((atorvastatin 10 mq ŞD II tip xəstələrində effektivliyi və profilaktika üçün)

• DAIS (fenofibrat 200 mq/

• CISS (omeqa-3-PDYT effektiv olması)

XS – 5 mmol/l

• XS – 5 mmol/l

• TQ – 1,7 mmol/l

• ASLP XS 3,0 mmol/l

• YSLP XS 1,0-1,89 mmol/l

I tip yüksəlir XM, XS və TQ cüzi yüksəlir. Ailə hiperxilomikronemiya

• I tip yüksəlir XM, XS və TQ cüzi yüksəlir. Ailə hiperxilomikronemiya

• II tip A ASLP, XS yüksəlir, TQ normada

• II tip B ASLP və ÇASLP yüksəlmir. Kombinə ailə hiperlipidemiya, ŞD, nefrotik sindrom

• III tip nadir XS və TQ yüksəlmir

• IV tip ASLP və TQ yüksəlmir tez-tez rast gəlir 40% yüksək aterogen

• V tip nadir XM, ÇASLP və TQ yüksəlmir XS cüzi yüksəlir. Ailə formasında rast gəlir ferment B xolesterin asetiltransferazanın aktivliyinin anadan gəlmə çatmamazlığı.

• Aterogen əmsalı

• XS-YSLP

• YSLP

• N=2-3