Universitet: adnsu •



Yüklə 0,8 Mb.
Pdf görüntüsü
tarix15.05.2022
ölçüsü0,8 Mb.
#58045
Presentation15



Universitet: ADNSU

Fakültə:  Neft Mexanika



Qrup:441.20

Fənn: Avtomatlaşdırma texnologiyası



Mövzu:Elektrik Səviyyəölçənləri

Müəllim:Məlikov Elçin



Tələbə:  Faiq Mursaquliyev




Hal-hazırda səviyyələrin ölçülməsi əməliyyatı kimya, neftkimya və

neftemalıistehsalatında, yeyinti sənayesində, inşaat materialları

sənayesində, ekoloji monitorinqsistemində və digər çoxlu sahələrdə

texnoloji proseslərin idarə edilməsi və nəzarətinintəşkilində əsas hesab

olunur. Tutum və qabların, yaxud səviyyə ölçənlərin dolma 

səviyyəsininölçü cihazlarına fərqli tələblər qoyulur: bəzən müəyyən

hüdud qiymətə nail olmanın yalnızsiqnal verilməsini, bəzən də fasiləsiz

olaraq dolma səviyyəsinin ölçülməsinin yerinə yetirilməsitələb edilir.




Səviyyəölçənlər seçilərkən nəzarət

olunan mühitin fiziki kimyəvi

xüsusiyyətlərindən:temperatur, abraziv

xüsusiyyət, özlülük, elektrik keçiriciliyi, 

kimyəvi aqressivlik və s. nəzərəalınır. 

Bundan başqa, rezervuardakı yaxud onun

ətrafındakı işçi şərait: təzyiq, vakum, 

qızma,soyuma, dolma yaxud boşalma

(pnevmatik yaxud mexaniki) üsulu, 

qarışdırıcıların olması,yanğın

təhlükəsizliyi, partlayış təhlükəsi və s. 

diqqətə alınmalıdır.




Hal-hazırda səviyyənin ölçülməsi sənayenin bir çox

sahələrində iş prinsipləri müxtəlif olan səviyyə ölçənlər

vasitəsilə həyata keçirilir.

-ən geniş yayılan səviyyə ölçənlərə:

-vizual

-üzğəcli


-hidrostatik

-elektrik

-ultrasəs

-radioizotop




Ölçmə diapazonuna görə səviyyə ölçənlər

iki qrupa bölünür:  Geniş və kiçik.

Geniş diapazonlu səviyyə ölçənlər əmtəə-

qeydiyyat əməliyyatlarını aparmaq üçün

istifadə olunur,kiçik dipazonlu səviyyə

ölçənlər adətən avtomatik tənzimləmə

sistemıərində istifadə olunur



Maye səviyyələrinin ölçülməsində istifadə olunan

qurğuları aşağıdakılara bölünür:

- vizual

-poplavoklu (üzücülü), səviyyələrin ölçülməsi

üçün maye səviyyəsində səthində duran poplavok

-üzücü yaxud digər cisimdən istifadə olunur;

-siqnal üzgəcli (buynovıe), burada səviyyələrin

ölçülməsi üçün böyük cisim (buyok)-dən, qismən

mayeyə batırılmış olmaqla istifadə edilir

-hidrostatik, maye sütununun hidrostatik

təzyiqinin ölçülməsinə əsaslanır;

-elektrik, burada elektrik parametrlərinin

kəmiyyətləri maye səviyyəsindən asılı olur;

-ultrasəsli, səthlərin səs dalğalarının əks

olunmasına əsaslanır;

-radarlı və sudalğalı, səthdən yüksək tezlikli

siqnalların əks olunması prinsipinəəsaslanır;

-radioizotoplu, maye səviyyəsindən asılı olan

nüvə şüalanması selinin

intensivliyindənistifadəyə əsaslanır.




-Vizual səviyyə ölçmə vasitələrinə

ölçü xətkeşıəri,reykalar,lotalı

ruletkalar və səviyyə ölçən şüşələr

aiddir


-səviyyə ölçənlərin mövcud olan

müxtəlif növləri arasında ən sadəsi

üzgəcillərdir.

-aparatlarda və çənlərdə olan

mayelərin səviyyəsini ölçmək üçün

üzgəcli səviyyə ölçənlərdən geniş

istifadə olunur



-üzgəcli səviyyə ölçənlər etibarlı,yüksək

dəqiqliklə yanaşı həm də sadə

konstruksiyaya malik olur

-bu səviyyəyə ölçənlərdə səviyyənin dəyişməsi

üzgəclərə təsir edir. Üzgəcin hərəkəti isə

göstərici və ya yazıcı cihaza ötürülür

-həssas elementlərin üzgəclərinə görə bu

səviyyə ölçənləri iki yerə ayırmaq olar.birinci tip 

səviyyəyə ölçənlərdə üzgəc mayedə üzür,ikinfi

tip üzgəcli səviyyə ölçənlərdə üzgəc mayedə olur





-Üzgəci maye səthinndə üzən səviyyə

ölçənlər.  Üzgəc həm səviyyə ölçən

aparatın daxilində həm də xaricində

yerləşə bilər.

-kiçik və geniş diapazonlu üzgəcli

səviyyəölçənlər geniş yayılmışdır




Hidrostatik təzyiqin ölçülməsi

aşağıdaki kimi həyata keçirilir:

-səviyyənin aşağı hədd

qiymətinə uyğun olan

hündürlükdə qoşulan

manometrlə

-səviyyənin aşağı hədd

qiymətinə uyğun olan

hündürlükdə rezervuara

qoşulan və mayenin üstündəki

qaz fəzasına qoşulan

diferensial manometrlə

-rezervuara doldurulan mayeyə

qeyd edilən məsafəyə qədər

salınmış borudan axıdılan qazın

təzyiqini ölçməklə




Səviyyən ölçülməsində baxılan sxemlər üzrə ölçmə xətaları

manometrlərin dəqiqlik sinifləri və maye sıxlığının dəyişməsi il 

əlaqədar olur



Elektrik səviyyəölçənlərdə maye səviyyəsi hər hansı bir elektrik siqnalına çevirilir. 

Əngeniş yayılmış səviyyəölçənlər tutumlu və omik səviyyəölçənlərdir

Tutum səviyyə siqnal vericilərində rezervuarların doldurulması səviyyəsindən asılı

olaraq elektrik tutumunun dəyişməsinin təyin edilməsinə əsaslanmışdır. 

Kondensatorrezervuarın divarı və şupla formalardırılır. Səviyyənin dəqiq təyinində

həlledici rolukonstruksiya, izolyasiya və tutumfondunun düzgün yerləşdirilməsidir. 

Odur ki, aşağıdakıamillər nəzərə alınmalıdır: zondun izolyasiyası; rezervuarın forması; 

rezervuardakı təzyiq;nəzarət olunan materialın temperaturu; onun dənəvərliyi; 

abrazivliyi; kimyəvi aqressivliyi,özlülüyü; kondensat yaxud köpük əmələ gəlməsinin

mümkünlüyü.

Üsulun əsas üstünlüyü:

• quraşdırılma və istismarının sadəliyi;

• tətbiqinin çoxfunksionallığı;

• yapışqan maddələr üçün istifadənin mümkünlüyü;

• zondun yellənməsinin təsirinin aktiv kompensasiyası



Tutumlu səviyyəölçənlərin işi

duzların, turşuların və qələvilərin sulu 

məhlullarının dielektiknüfuzluğunun

(keçiriciliyinin) hava yaxud su

buxarının dielektrik nüfuzluğundan

fərdiolmasına əsaslanmışdır.

Tutumlu səviyyəölçənlərin prinsipial

sxemi yuxarıdaki kimidir




Omik səviyyəölçənlər başlıca olaraq verilmiş hüdudda elektrik keçirici

mayelərinsəviyyəsinin saxlanmasında və siqnalizasiyasında istifadə edilir. İş prinsipi

qida mənbəyininelektrik zəncirinin,  müəyyən omik müqavimətli elektrik zənciri sahəsi

təsəvvüründə olubnəzarət olunan mühit tərəfindən qapanmaya (zamkaniya) 

əsaslanmışdır.

Cihaz, elektrod və nəzarət olunan material  arasına daxil edilən elektromaqnit

reletəsəvvüründədir.  Releli səviyyə siqnal vericiləri obyektin tipi və nəzarət olunan

səviyyə sayından asılı olaraq fərqli qoşulma sxemlərinə uyğun olur.




Mənbə:

1-

https://www.academia.edu/35401122/Elektrik_səviyyəölçən



2-https://e-derslik.edu.az/noduploads/vet_pdf/elktrik-

olcmalari.pdf




Diqqətiniz üçün 

təşəkkürlər!



Yüklə 0,8 Mb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin