Yan Amos Komenskiyning pedagogik g`oyalari

Yan Amos Komenskiyning pedagogik g`oyalari

Yan Amos Komenskiy haqida qisqacha

• Chexoslovakiyalik gumanist-pedagog Yan Amos Komenskiy pedagogika ilmning poydevorini qurgan, uning keyingi rivojlanish yo’llarini ko’rsatib bergan, o’zining ongli hayotini, amaliy pedagogik faoliyatini bolalarni o’qitish va tarbiyalashdek olijanob ishga bag’ishlagan ulug’ pedagogdir.

Umumta’lim g’oyasi.

• Komenskiy yashagan davrda hammani o’qishga tortish shart emas, qobiliyatli kishigina o’qishi kerak, degan g’oya mavjud edi. Komenskiy esa o’qishga hammaning tortilishini, hamma o’z ona tilida umum boshlang’ich ta’lim olishi kerakligini uqtiradi. Umumta’lim to’g’risida gapirganda ayollarni ham hisobga oladi. O’sha davrda xotin-qizlar uchun o’qish juda katta muammo edi, shunga qaramay, u bu masalani ilgari surdi.

Komenskiy o’z asarlarida tarbiyaning maqsadini ko’rsatadi. Buni uch xil tarbiya orqali amalga oshirish mumkin:

• 1. Aqliy tarbiya.
• 2. Axloqiy tarbiya.
• 3. Diniy tarbiya

Komenskiy dunyoda birinchi marta tarbiyaga doir «Onalar maktabi» qo’llanmasini ishlab chiqdi. U maktablarda dunyoviy fanlar o’qitilishini, ashula va qo’l mehnati o’rgatilishini uqtirib, boshlang’ich maktablarning ahamiyatini ko’tardi. Shubhasiz din darslariga ham katta e’tibor berdi.

• Komenskiy dunyoda birinchi marta tarbiyaga doir «Onalar maktabi» qo’llanmasini ishlab chiqdi. U maktablarda dunyoviy fanlar o’qitilishini, ashula va qo’l mehnati o’rgatilishini uqtirib, boshlang’ich maktablarning ahamiyatini ko’tardi. Shubhasiz din darslariga ham katta e’tibor berdi.

Komenskiy axloqiy tarbiyaga doir g’oyalarga o’zining «Buyuk didkatika», «Yaxshi yo’lga qo’yilgan maktab qonunlari» asarlarida asoslab berdi. Uning fikricha, maktabda axloqiy tarbiya yuqori doirasida borishi lozimki, toki maktablar «Insonlar tarbiyalanadigan ustaxona» degan nomga munosib bo’lsin. Maktabda axloqiy tarbiya berish uchun quyidagi qoidalarga amal qilishni taklif etadi:

• Komenskiy axloqiy tarbiyaga doir g’oyalarga o’zining «Buyuk didkatika», «Yaxshi yo’lga qo’yilgan maktab qonunlari» asarlarida asoslab berdi. Uning fikricha, maktabda axloqiy tarbiya yuqori doirasida borishi lozimki, toki maktablar «Insonlar tarbiyalanadigan ustaxona» degan nomga munosib bo’lsin. Maktabda axloqiy tarbiya berish uchun quyidagi qoidalarga amal qilishni taklif etadi:

tarbiya jarayonida yaxshi fazilatlarni barchasini e’tibordan chetga koldirmaslik;

• tarbiya jarayonida yaxshi fazilatlarni barchasini e’tibordan chetga koldirmaslik;
• axloqiy tarbiyaning yoshlikdan, donolikdan boshlash lozim;
• har qanday sharoitda mo’tadil bo’lishga o’rgatish;

Bunda quyidagi metodlarni tavsiya etadi:

Bunda quyidagi metodlarni tavsiya etadi:

• 1. Ota onaning shaxsiy namunasi
• 2. Qat’iy intizomga rioya qilish.
• 3. Pand nasihat
• 4. Nopedagogik muhitdan saklash

Yan Amos Komenskiy

«Intizomsiz maktab suvsiz tegirmon»

E`tiboringiz uchun rahmat