Yazar Ad› 111 Yaşlanma ile birlikte deri ve saçlarda görülen değişiklikler gibi vücut duruşunda ve yürüyüşünde de değişiklikler meyda- na gelir. Kas-iskelet sistemi vücudun destek ve temelidir. Vücut

Yazar Ad›

111

Yaşlanma  ile  birlikte  deri  ve  saçlarda  görülen  değişiklikler

gibi vücut duruşunda ve yürüyüşünde de değişiklikler meyda-

na gelir.

Kas-iskelet sistemi vücudun destek ve temelidir. Vücut; ke-

mik,  kas  ve  eklemlerin  beyin  tarafından  sağlanan  koordinas-

yonu ile hareket eder.

YAfiLA OLUfiAN DE⁄‹fi‹KL‹KLER

Yaşlanma ile birlikte

Kemiklerde kalsiyum ve diğer minerallerin kaybıyla beraber

kemik kütlesinde azalma olur (Osteoporoz) (Bkz. “Kemik Sağ-

lığı” Bölümü)

Omurgada omurlar arasındaki diskler zamanla su kaybeder

ve incelir, boy kısalır.

Omurlar  osteoporoza  bağlı  olarak  incelir,  çöker  ve  çökme

kırıkları oluşur. Buna bağlı olarak sırtta kamburluk gelişir.

Kol ve bacaklardaki uzun kemikler yaşla daha kırılgan hale

gelir.

Eklemler sertleşir ve esnekliklerini kaybeder.

Kalça  ve  diz  gibi  yük  taşıyan  eklemlerde  dejeneratif  deği-

şiklikler (osteoartroz, kireçlenme) gelişebilir.

Kaslarda belirgin zayıflama olur.

DE⁄‹fi‹KL‹KLER‹N ETK‹LER‹

Kemikler daha kırılgan hale gelir ve kolaylıkla kırılırlar (os-

teoporoz).

Boy kısalır.

Hareketler yavaşlar ve kısıtlanır.

Yürüyüş yavaşlar ve adımlar kısalır.

Yürüyüş şekli değişir ve kişi daha çabuk yorulmaya başlar.

Eklemler deforme olur (osteoartroz)

Prof. Dr. Selçuk BÖLÜKBAŞI

113

YAfiLILARDA EVDE DÜfiMELER SONUCU OLUfiAN OS-

TEOPOROT‹K KIRIKLAR

Altmışbeş  yaş  ve  yukarısında  olanların  1/3’ünden  fazlası

her yıl evde düşmeler sonucu travmaya uğramaktadır.

Osteoporotik  kırıkların  _’ü  evde  düşmeler  sonucu  oluşur.

Oluşan bu kırıklar sırasıyla en fazla omurga, kalça, el bilek, ön

kol, ayak bileği ve kolda görülür.

Özellikle böyle bir travmadan sonra bir hastanenin acil ser-

visine veya bir ortopedi uzmanına başvurulmalıdır.

EVDE DÜfiME R‹SKLER‹

I- Yaşlıya bağlı faktörler

Vücut zayıflığına bağlı kuvvetsizlik

Yürüme ve denge problemleri

Alınan 4 ve üzerinde ilaç veya psikoaktif ilaçlar

Yukardaki risk faktörleri nasıl düzeltilebilir ?

1.  Düzenli fiziksel aktivite yapılmalıdır.

2.  Alınan ilaçlar yeniden düzenlenerek özellikle uyku ilaç-

ları ve sakinleştiriciler azaltılmalıdır.

II. Eve ait riskler ve önlemleri

Banyodaki tüm kaygan zeminler kaymaz hale getirilmelidir.

Banyo ve tuvaletlere tutunup kalkma kolları yapılmalıdır.

Merdivenlerin her iki tarafına tutunma korkulukları yapılma-

lıdır.

Evdeki ışıklandırmalar artırılmalıdır.

(Bkz. “Ev Güvenliği” Bölümü)

OSTEOARTROZ

Eklemlerde  ağrı,  katılık  ve  hareket  kısıtlılığına  neden  olan

bir hastalıktır.

Halk arasında “kireçlenme” olarak bilinen bu durum; aslın-

da  eklemi  oluşturan  kemikler  arasındaki  kıkırdağın  mat,  pür-

tüklü ve sarımsı bir hal alması, yani dejenerasyonudur.

OSTEOARTROZUN BEL‹RT‹LER‹

İskelet Sistemindeki Değişiklikler

114

Eklemde ağrı ve katılık hissi

Hareket sırasında eklemden ses gelmesi

Eklemin genişlemesi

Şişlik (Bazı durumlarda)

Şikayetlerin istirahatle azalıp, eklem kullanılınca artması

OSTEOARTROZUN EN SIK GÖRÜLDÜ⁄Ü YERLER:

BOYUN - Omurga kemikleri arasındaki eklemler tahrib olur.

Ağrı; başa, omuza yayılabilir.

BEL - Omurlar arasındaki eklemler, diskler zedelenir. Ağrı;

bel, sırt ve bacağı etkileyebilir.

KALÇA - Kalça ekleminin osteoartrozunda ağrı kasığa, dize

yayılabilir.

DİZ - Diz eklem kıkırdağındaki osteoartroz eklemde defor-

mite yapar, dize bağlanan adaleler zayıf ise yürüme zorlaşır.

Merdiven inip çıkma ağrılıdır.

EL PARMAKLARI  -  Parmaklarda  özellikle  uç  eklemler  ge-

nişler. Başparmak kökündeki eklem tutulmuşsa cisimleri kav-

ramada zorluk yaşanır.

AYAK PARMAKLARI - Ayak baş parmağında tutulma olursa

yürüme ağrılı hale gelir.

OSTEOARTROZUN NEDENLER‹:

Kalıtsal faktörler

Eklemlerin zorlanması

Ekleme komşu kemikte kırık

İltihabi eklem hastalıkları sonrasında

Bazı ameliyatlar sonrasında

Eklem bağlarında kopma gibi nedenler osteoartroza zemin

hazırlar.

TEDAV‹:

Hekimin önerisi ile ağızdan veya eklem içine enjekte edilen

Prof. Dr. Selçuk BÖLÜKBAŞI

115

ilaçlar kullanılır.

Fizik Tedavi uygulamalarından yararlanılır.

Ekleme bağlanan adalelerin güçlendirilmesi için uygun eg-

zersizler yapılmalıdır.

Eklemleri korumaya yönelik önlemler alınmalıdır (Bkz: “Art-

ritli Eklemlerin Korunması” Bölümü)

Ekleme yönelik cerrahi uygulamalar gerekebilir.

İskelet Sistemindeki Değişiklikler

116