Zamonaviy shaharsozlik estetikasi Shaharsozlik

---

Zamonaviy 

shaharsozlik 

estetikasi  

---

Shaharsozlik (shahar qurish) — meʼmorlikning yirik sohasi; shahar bunyod 

etish nazariyasi va amaliyoti — aholi yashaydigan hududlar (turar jsoylar)ni 

loyiha  asosida  rejalashtirish.  Sh.  ijtimoiyiqtisodiy,  sanitariyagigiyena, 

qurilishtexnika, badiiymeʼmoriy masalalar majmuini qamrab oladi.

  

Эта фотография

, автор: Неизвестный автор, лицензия: 

CC BY-SA

 

---

Eski shaharsozlik 

Zamonaviy shaharsozlik 

---

SHAHAR O’Z KO’RKI VA GO’ZALLIGINI QUYIDAGI ESTETIK 

XUSUSIYATLAR ORQALI NAMOYON ETADI: 

 

A) SHAHARDA ME’MORIY OBIDALAR, KO’HNA YODGORLIKLAR, 

ZIYORATGOHLARNING MAVJUDLIGI VA ULARNI ODAMLAR E’TIBORI 

VA TASARRUFIDA EKANLIGI; 

 

B)BINOLARNING AHOLI TURMUSH TARSI UCHUN QULAYLIGI VA MOS 

KELISHI; 

 

C)SHAHARDA BUNYOD ETILGAN INSHOOTLAR, YO’LLARNING XALQ 

MANFAATLARI BILAN MUVOFIQLIGI; 

 

D)SHAHARNING GEOGRAFIK JIHATDAN JOYLASHUVI – SUV VA 

HAVOSINING MUSAFFOLIGI, TABIIY MANZALARGA BOYLIGI. 

    

     

---

Dezayn  

 Dezayn so’zi birincha  marta 1919-yil inliz rassomi Djonzef 

Sinelo  tomononidan  sanoatda  ishlab  chiqarilgan  narsalar 

namunasiga nisbatan qo’llanilgan.  

---

Dizayn jamiyatning ilmiy-texnik va estetik 

darajasini ko’rsatadi. 

 Bu kundalik amaliyotimizda qo’llaydigan 

mehnat qurollaridan tortib, uy jihozlari-

yu, kommunikatsiya vositalari televizor, 

kompyuterlarda ham namoyon bo’ladi. 

---

«SHAHAR DIZAYNI» TUSHUNCHASI OʼTGAN ASRNING OʼRTALARIDA PAYDO BOʼLGAN 

VA U KISHILAR, AYNIQSA ISTEʼMOLCHILAR TOʼPLANADIGAN JOYLARNI, 

VITRINALARNI INFORMATSIYA TARQATISH FUNKTSIYASINI BAJARADIGAN 

TUMBALAR REKLAMALAR, KOʼRSATKICH VA AFISHALARNI NAZARDA TUTGAN. 

DIZAYNSHUNOS V.L. GLAZICHEVNING FIKRIGA KOʼRA, YUQORIDAGI ODDIY 

BEZAKLAR OʼRNIGA 50- YILLARGA KELIB BIL-BORD, AYLANMA VITRINALAR, SAVDO-

SOTIQ OʼCHOQLARIGA ULANIB KETGAN KIOSKALAR, KOʼP QAVATLI UYLAR OLDIDA 

XALQ AMALIY SANʼATI NAMUNALARI BILAN BEZATILGAN MAYDONCHALAR PAYDO 

BOʼLADI [1]. NATIJADA KISHILARNING BADIIY-ESTETIK DIDINI SHAKLLANTIRISHGA, 

INSHOOTLAR, KOʼP QAVATLI UYLAR, ISTIROHAT MASKANLARINI DIZAYN 

QONUNLARIGA MUVOFIQ BADIIY BEZATISHGA EHTIYOJ TUGʼILADI. SHAHAR 

KISHISINING SERHARAKATLIGI, SEYTNOT, PSIXOLOGIK TAʼSIRLARNING ORTIB 

BORAYOTGANI, BUTUN BADIIY-ESTETIK IZLANISHLARDA VA SANʼAT ASARLARI 

YARATISHDA BOʼLGANI KABI SHAHAR DIZAYNI OLDIGA HAM QATOR TALABLAR 

QOʼYADI. 

---

Utilitar va estetik qonuniyatlarning birligi, chambarchas 

aloqasi diyaynning o’ziga xos xususiyatni tashkil etadi. 

Utilitar xususiyatlar 

deganda- foydalilik, 

funksionallik, qulaylik, 

texnologik tejamlilik va 

konstruktiv xususiyatlarni 

o’z ichiga oladi. 

 

Estetik prinsiplar esa 

go’zallik, nafislik, 

badiiylik, obrazlilikni o’z 

ichiga oladi. 

 

---