TED BURSA KOLEJİ VELİ BÜLTENİ 2014/2015 ‐ SAYI: 10
2
Asperger Sendromu
Asperger Sendromu sosyal etkileşimde bozulmalar
veya eksiklikler bunun yanında sınırlı ya da
alışılmışın dışında ilgi alanları ya da davranışlar ile
kendini gösteren, Yaygın Gelişimsel Bozukluk içinde
yer alan bir sendromdur (McPartland & Klin, 2006).
Asperger sendromunun adı Avusturyalı çocuk doktoru Hans
Asperger’den gelmektedir. Asperger, 1944 yılında, tedavi
için gelen sözel olmayan iletişim becerileri eksik,
yaşıtlarıyla empati kuramayan ve fiziksel olarak sakar olan
çocukları tanımlamıştır. Elli yıl sonra Asperger Sendromu Hastalıkların ve İlgili Sağlık Sorunlarının Uluslararası
İstatistiksel Sınıflaması'nda (ICD‐10) ve
Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Sınıflandırması'nda (DSM‐
IV) Asperger bozukluğu olarak tanınmıştır (Wikipedia, 2014).
DSM IV’e göre Asperger Sendromunun tanı kriterleri
Aşağıda Asperger Sendromu ile birlikte görülen tanı kriterlerine yer verilmiştir.
A.
Aşağıdakilerden en az ikisinde olmak üzere sosyal etkileşimde niteliksel bozulma
1.
Sosyal etkileşimi yönlendirmek için gerekli olan, sözel olmayan davranışlarda eksiklikler
2.
Yaşına uygun akran ilişkileri geliştirmede başarısızlık
3.
Diğer insanlarla eğlenme, ilgilerini ya da başarılarını kendiliğinden paylaşma arayışı içinde olmama
4.
Toplumsal ya da duygusal karşılıklar vermeme
B.
Aşağıdakilerden en az birinin varlığı ile kendini gösteren davranış, ilgi ve etkinliklerde sınırlı, basmakalıp ve
yineleyici davranış örüntülerinin olması:
1.
İlgilenme düzeyi ya da üzerinde odaklanma açısından olağan dışı, bir ya da birden fazla basmakalıp ve sınırlı
ilgi örüntüsü çerçevesinde kapanıp kalma
2.
Özgül, işlevsel olmayan, alışageldiği üzere yapılan gündelik işlere ya da törensel davranış biçimlerine hiç
esneklik göstermeksizin sıkı sıkıya uyma
3.
Basmakalıp ve yineleyici motor mannerizmler (örn. parmak şıklatma, el çırpma ya da burma ya da karmaşık
tüm vücut hareketleri)
4.
Eşyaların parçalarıyla sürekli uğraşıp durma
C.
Bu bozukluk, toplumsal, mesleki alanlarda ya da önemli diğer işlevsellik alanlarında klinik olarak belirgin bir
sıkıntıya neden olur.
D.
Dil gelişiminde klinik açıdan önemli genel bir gecikme yoktur (örn. 2 yaşına gelindiğinde tek tek sözcükler, 3
yaşına gelindiğinde iletişim kurmaya yönelik cümleler kullanılmaktadır).
E.
Bilişsel gelişmede ya da yaşına uygun kendi kendine yetme becerilerinin gelişiminde, uyumsal davranışta
(toplumsal etkileşim dışında) ve çocuklukta çevreyle ilgilenme konusunda klinik açıdan belirgin bir gecikme
yoktur.
TED BURSA KOLEJİ VELİ BÜLTENİ 2014/2015 ‐ SAYI: 10
3
F.
Başka özgül bir” yaygın gelişimsel bozukluk” ya da” şizofreni” için tanı ölçütleri karşılanmamaktadır.
Ebeveyn ve Öğretmenlere Öneriler
Asperger sendromu olan çocuk ve ergenlere yaklaşımda ebeveynlere ve öğretmenlere şu noktalar hatırlatılabilir
(Williams K. , 1995);
Asperger sendromu olan çocuk ve ergenler için sürprizler içermeyen, öngörülebilir ve güvenli bir ortam
sağlayın.
Günlük rutin etkinlikleri net bir şekilde tanımlayın.
Olası değişimleri (ör, öğretmen değişikliği, sıra değişikliği) en aza indirin. Asperger sendromu olan çocuk ve
ergenler için sürprizler içermeyen, öngörülebilir ve güvenli bir ortam sağlayın.
Yenilik öncesi (ör, yeni bir öğretmen, arkadaş, vb.) onu hazırlamaya çalışın.
Diğer çocuklar tarafından alaya ve aşağılanmaya maruz kalmamasına özen gösterin.
Olumlu davranışlarını, becerikli yönlerini destekleyin ve ödüllendirin.
Özgüvenini destekleyecek sorumluluklar verin.
Sosyal etkileşimi içeren etkinliklerde yol gösterici olun.
Belirli sosyal durumlarda nasıl tepkiler vermesi gerektiğini ezberletebilirsiniz.
Takıntılı bir şekilde bir konuya odaklanmasını kısıtlayın, gerektiğinde uyarın.
Motivasyonunun düşük olduğu durumlarda onun ilgi alanlarına hitap ederek iletişime başlayabilirsiniz.
Dikkatini yoğunlaştırabilmesine yardımcı olmak için görevleri daha küçük parçalara ayırın.
Zamanını düzenlemede zorlukları olabileceğinden uzun süreçleri ödevler vermeyin.
Sınıfta ön sıralarda oturtun ve olabildiğince onunla göz temasını sürdürün. Gerektiğinde onun katılımını
beklemeden söz verin.
Zaman zaman gerçekçi olmayan hayalleri ve düşünceleri olabilir. Özellikle birebir kaldığınızda gerçekleşmesi
imkansız yaklaşımlarını sosyal ortamlarda ifade etmemesi konusunda konuşabilirsiniz.
Öğrenme aşamasında görsel materyalleri ve uygulamalı etkinlikleri daha çok kullanın. Örnekler verin, modeller
geliştirin, önce birlikte yapın.
Hareket ve denge sorunları olabileceğinden zorlanacağı ödevler vermemeye özen gösterin. Yarışmacı spor
etkinliklerinden daha çok bireysel becerilerini geliştirebileceği sporlara yönlendirin.
Sınavlarda ya da ondan istenen bir ödevde yönergelerinizi olabildiğince net iletin ve anlayıp anlamadığını
kontrol edin.
Onun bireysel becerileri ve ilgi alanlarını dikkate alan mesleki beceriler edinmesi konusunda yardımcı olun.
Bazı konuları anlayamaması ve inatlaşması sizi zaman zaman sinirlendirebilir, sabrınızı taşırabilir. Bu tür
duygulara karşı hazırlıklı olun.
Duygusal dalgalanmalarını, dikkat düzeyini, uyku ve iştahını, öfke düzeyini izleyin ve not alın. Gerektiğinde
psikiyatrıyla paylaşın.
Çevresel stres etkenlerinden kolaylıkla etkilenebildiklerini unutmayın. Örneğin, okulda bir kavga yaşandığında
diğer öğrencilerden çok daha fazla etkilenebilir ve anlaşılmaz tepkiler verebilir. Bu nedenle stresin yoğunlaştığı
dönemlerde onu daha dikkatli gözleyin.
KAYNAKÇA
Klin, A., Volkmar, F., & Sparrow, S. S. (2000). Asperger Syndrome. New York: Guildford Press.
McPartland, J., & Klin, A. (2006). Asperger's syndrome. Adolescent Medicine Clinics , 17(3), 771‐788.
Wikipedia. (2014). 02 14, 2014 tarihinde http://tr.wikipedia.org/wiki/Asperger_sendromu adresinden alındı
Williams, K. (1995). Understanding the student with Asperger Syndrome: Guidelines for teachers. Focus on
Autistic Behavior, 10, 9‐16.
TED BURSA KOLEJİ VELİ BÜLTENİ 2014/2015 ‐ SAYI: 10
4
Genç Liderler
TED Bursa Koleji ve 118‐K Yönetim Çevresi Federasyonu mensubu Bursa Koza Lions Kulübü işbirliği
ile bu yıl üçüncüsü düzenlenen “Genç Liderler Hizmet Ödülü” etkinliğinde, 22 TED Bursa Koleji
öğrencisi sertifikalarını aldı.
TED Bursa Kolejinde gerçekleştirilen ödül töreninde
TED Bursa Koleji Lise Müdürü Sami Sarıoğlu, Bursa
Koza Lions Kulübü Başkanı Ayşe Güney ve çok sayıda
öğrenci hazır bulundu.
Ödül töreninin açılış konuşmasını yapan Lise
Müdürümüz Sami Sarıoğlu, sosyal hizmet projelerinin
öğrencilere kattığı nitelikleri ve topluma karşı
duyarlılıklarını arttırdığını belirtirken, Koza Lions
Kulübüne ve tüm katılımcılara teşekkürlerini iletti.
Sarıoğlu, ayrıca, bu başarıyı gösteren TED Bursa Koleji
Lise öğrencilerini de tebrik etti. Daha sonra bir
konuşma yapan Bursa Koza Lions Kulübü Başkanı
Ayşe Güney, başarılı öğrencilere teşekkür ederken,
“Lions Clubs International Genç Liderler Hizmet
Ödülünü aldıkları için onları tebrik ettiğini belirtti.
Hizmet için ayırmış oldukları saatler ile toplumu daha yaşanacak hale getirerek örnek olduklarını belirten Güney,
“Ailenize, arkadaşlarınıza, yerel Lions kulüplerine ve toplumumuza hizmet etmek için bu projelere katıldınız, sizleri
tebrik ediyoruz.” şeklinde konuştu.
TED Bursa Koleji ile Bursa Koza Lions Kulübünün beraber yürütmüş oldukları bu çalışmada öğrenciler, CAS
etkinlikleri çerçevesinde yapmış oldukları başarılı sosyal sorumluluk çalışmaları sayesinde hem kendi kişisel
gelişimlerine katkıda bulundular hem de beraber çalıştıkları kişilerin hayatlarında farkındalık yaratmış oldular.