” Mavzusi bo’yicha keys-stadi Shodiev A. I. Ushbu keys, tibbiy texnologiyani o’quv jarayoniga olib kirish zarurligi, tibbiyot fanlardan, «travmatologiya va ortopediya»

Talaba bilishi kerak: aerob va anaerob infeksiyalar qo’zg’atuvchilarini bilish, bemorlarda qanday klinik simptomlar yuzaga kelishini bilish. Ularga qarshi chora- tadbirlarni bilish ?
Talaba amalga oshirishi kerak:

• 
  vaqtinchalik qon to’htatish usullarini
  
• 
  jarihatga aseptik bo’g’lam qo’yishni
  
• 
  og’rik qoldiruvchi ineksiyalarni qo’llashni
  
• 
  jarohatlangan a’zoni immobilizatsiya qilishni
  
• 
  qon o’rnini bosuvchi suyuqliklarni qo’llashni
  
• 
  infeksiyaga qarshi antidotlarni qo’llay bilishni
  

К i r i sh

Yarali infeksiyaning uchraydigan turlari: 1) Yiringli; 2) chiruvchi; 3) anaerob; 4) aralash. Spesifik formadagi katta axamiyatga ega bo’lgan nozologik alohida infeksiya - bu qoqsholdir.

Yaraning infeksion asoratlari yaxshi sharoit bo’lsa rivojlanadi, ya'ni demamasion yalliglanish jarayoni mikroblarning tarqalishiga olib keladi. Bunday mikroorganizmlarga streptokokk, stafilokokk, pnevmokokklar kiradi.

Ajratiladi:

1 .Maxalliy yiringli infeksiya. Uchoqli jarohatlanishlar yara atrofidagi tarqalgan jarayonlar bilan kechadi. Organizmdagi infeksiya har-xildagi yaqqol umumiy reaksiya bilan javob beradi.

2. Yarali sepsis. Organizm xamma qismlarining jaroxatlanishi bilan kuzatiladi. Farq qilinadi:

1) Birlamchi yiriglash yaralanishdan so’ng 3-5 kun ichida yarada granulyasiya xosil bo’lguncha rivojlanadi.

2) Ikkilamchi yiringlash yarada anaerob infeksiyadan so’ng ikkilamchi inkrozlarda rivojlanadi.Shuningdek, noto’g’ri transportirovka qilinganda, sinishlami noto’liq immobilizatsiyasida, qo’pol manipulyatsiyalarda, sterillin buzilganda, granulyasiyaning noto’g’ri bitishida rivojlanadi.

Yiringli infeksiya turlari;

a) yara kanalining abssissasi, infeksiya yara kanali sohasida kuzatiladi;

b) yara atrofi flegmonasi - infeksiyaning tukimaga chikishi natijasida rivojlanadi. SHunipnjek, yara ponasi atrofiga chikishi natijasida kuzatiladi. Bunda fassial kin buyicha xar turdagi yiringli tuplamlar paydo bulib, tukimaning yiringli yemirilishi sohasidagi yiring chiqishi qiyin bo’lib qoladi. Yara atrofi flegmonalarida diffuz yemirilish o’choqlari yara ponasi bilan aloqa qilishi shart emas;

v) yiringli tarqalishlar, siyrak kletchatka, fassiya, aponevroz, qontomir nerv tutamlari bo’ylab;

yutish aktining buzilishi bilan uzoq, davom etadigan klonik-tonik titrashlar, temperatura 39-39,5° C. Ko’pincha kasallik o’lim bilan tugaydi.

IV - daraja – o’ta og’ir formasi - bemoming axvoli o’ta og’ir, profuzli tel, nafas olishning chuqur buzilishi, laringospazm, bronxospazm, asfiksiya, yurak-kon tomir faoliyatining buzilishi, puls aritmik 140-160, tomirlar tulishi to’la va tarang. EKG da miokardda diffuz o’zgarishlar, ishemiya alomati kuzatiladi. AB tushgan. Nafas olish buzilganligi, titrash alomatlari kuzatilgani uchun miya gipoksiyasi dekortikasiya simptomi bilan kechadi, 40-41° C o’limlik ko’p uchrab, ko’pincha nafas markazini paraligi, asfiksiya, tomir xarakat markazini paraligi sababli bo’ladi. 1980 yildan boshlab profilaktik emlashlar o’tkazila boshlandi, bunda 0,5 ml qoqshol anatoksini 2 marta qilinadi, intervali 30-40 kun. 1- Re vaksinasiya 9-12 oydan so’ng o’tkaziladi, 0,5 ml adsorbsiyalangan qoqshol anatoksini yuboriladi, qayta revaksinasiya shu preparat bilan xar 5-10 yilda o’tkaziladi.