• Основные стратегические варианты

Xarajatlarni iqtisod qilish hisobiga liderlik strategiyasi.
Bu strategiyani 
markaz e’tiborida - raqobatchiga nisbatan kam xarajatlar asosiy o‘rinda turadi. 
Xarajat munosabatiga ustunliklar 5 ta raqobatli kuchga qarshi samarali himoyani 
tashkil etadi: 
- firma o‘zini to‘g‘ri raqobatchisi bilan narx jangida ham qarama-qarshi 
turishga loyiq va narxda foyda olishga ega; 
- kuchli mijozlar kuchli raqobatchi uchun darajasidan narxni pasayishiga erisha 
olmaydi; 
- past xarajatlar kuchli ta’minotchilarga qarshi himoyani ta’minlaydi; 
- past xarajatlar yangi raqobatchilar uchun kirish to‘siqlarini tashkil qiladi va 
bir vaqtning o‘zida tovar-o‘rinbosarlarga qarshi yaxshi himoya tashkil qiladi. Barcha 
strategiyalar markaz e’tiborida raqobatchilar bilan solishtirganda past xarajatlar 
bo‘ladi. 
Xulosa sifatida shuni aytish mumkinki, differensiatsiya strategiyasi jami sektor 
uchun tovarning xaridorlar nuqtai nazaridan noyobligini, konsentratsiya strategiyasi 

---

131 
esa muayyan segment uchun mo‘ljallangan, xarajatlar bo‘yicha liderlik strategiyasi 
barcha korxonalar uchun eng muhim va zarur strategiyasi barcha korxonalar uchun 
eng muhim va zarur strategiya bo‘lib hisoblanadi. 
 
6.3. O‘sish strategiyasi 
Ko‘pchilik firmalarning strategiyalari o‘sish maqsadlarini: savdo hajmining, 
bozor ulushining, firma daromadining yoki o‘lchamining o‘sishini ko‘zda tutadi. 
O‘sish firmaning faoliyatiga ta’sir qiluvchi, tashabbusini rag‘batlantiruvchi hamda 
firma jamoasi va rahbariyatining motivasiyasini kuchaytiruvchi omildir. 
O‘sish maqsadlari uchta turli xil darajada ifodalagan: 

asosiy bozorga nisbatan o‘sish; bu intensiv o‘sish deyiladi; 

ishlab chiqarish zanjiriga nisbatan o‘sish, asosiy faoliyatga nisbatan «olg‘a» 
yoki «orqaga» integrasiya, bu integrasion o‘sishdir. 

odatdagi faoliyat hududidan tashqaridagi imkoniyatlarga asoslangan o‘sish, 
bu diversifikatsion o‘sishdir. 
 
Bu o‘sish maqsadlarining har biriga mumkin bo‘lgan strategiyalarning ma’lum 
bir soni to‘g‘ri keladi. Ularning turlari quyidagi jadvalda keltirilgan.