• Основные стратегические варианты

qarama -qarshi harakatlanuvchi marketing
noratsional 
ehtiyojlarni qondiruvchi talab va xizmatlarga bo‘lgan talabni kamaytirish yoki 
butunlay yo‘q qilishga xizmat qiladi. Bunga antireklama vositasida erishiladi. 
 
Qisqa xulosalar 
Marketing faoliyati uchun quyidagi tamoyillar xosdir: 
1. 
Bozorni, iqtisodiy holatni va korxonaning ishlab chiqarish-sotish 
imkoniyatlarini chuqur va har tomonlama o‘rganish; 
2. 
Bozorni segmentlash; 
3. 
Ishlab chiqarish va sotishning xaridor talablariga mos kelishi; 
4. 
Yangilik kiritish; 
5. 
Rejalashtirish. 
Marketing funksiyalari quyidagilardan iborat: bozorni kompleks 
o‘rganish, korxonaning ishlab chiqarish, ayirboshlash imkoniyatlarini tahlil 

---

36 
etish, marketing strategiyasi va dasturini ishlab chiqish, tovar siyosati, narx 
siyosati va ayirboshlash siyosatini ishlab chiqarish, talabni shakllantirish va 
sotishni rag‘batlantirish, marketing xizmatlar tuzilmasini shakllanishi, 
marketing faoliyatini nazorat qilish. 
Holatlarning har biriga to‘g‘ri keladigan marketing turlari mavjud. 
1. Konversion marketing
- salbiy talabni bosib o‘tishga yordam beradi, 
ya’ni yo‘q joyda talabni vujudga keltiradi, bunga ishontirish va tovar 
to‘g‘risidagi yolg‘on ma’lumotlarni inkor etish orqali erishiladi.
2. Rag‘batlantiruvchi marketing
- talabni uyg‘otadi, tovarlar 
xaridorni qiziqtirmasa va bugungi kunda o‘z qiymatini yo‘qotgan bo‘lsa, 
tovarlar noto‘g‘ri joylashtirilgan bo‘lsa va boshqa bir necha hollarda talab 
mavjud bo‘lmasligi mumkin. Bunday sharoitda rag‘batlantiruvchi 
marketingning maqsadi iste’molchi bilan tovar o‘rtasida foydali o‘zaro aloqa 
o‘rnatishdan, imkoniyatlarni yaratishdan va shunday qilib, talabni yaratishdan 
iboratdir. 
3. Potensial talab mavjud, uni real talabga aylantirish kerak. Bu sharoitda