• Основные стратегические варианты

Marketing tizimi 
- bozor muhitining mustaqil, foyda olish maqsadida 
tovar va xizmatlarga talabni shakllantirish va rivojlantirish bo‘yicha o‘zaro 
uzluksiz aloqada buluvchi ijtimoiy-iqtisodiy elementlar majmui. Marketing 
tizimi o‘z ichiga quyidagilarni kiritadi; ishlab chiqaruvchi firma, ta’minotchi 
firma, raqobatchi firma vositachi firma, iste’molchi (bozor). 
Marketing tizimini axborot bilan ta’minlash 
- 1) marketing 
hujjatlarini rasmiylashtirish usullari va vositalari majmuasi, marketing 
tizimining holati va xulq-atvori to‘g‘risidagi ma’lumotlarni izlab topish, 
kodlashtirish va saqlashni tashkil etish; 2) marketing tizimining normal 
faoliyat ko‘rsatishini ta’minlovchi quyi tizimlardan biri (tashkiliy, huquqiy, 
iqtisodiy, texnik, dasturiy, matematik ta’minot va boshqalar); 3) marketing 
axborotlari manbai, uning asosida korxona menejmenti turli xil boshqaruv 
qarorlarini qabul qiladi; 4) ma’lumotlarni olish, ishlov berish, tizimlashtirish 
va ularni «iste’mol uchun tayyor» axborotga aylantirish. 
Marketing tizimining samaradorligi
- 1) marketing tizimining 
marketing xarajatlari belgilab qo‘yilgan holda tovar va xizmatlarga talabni 
takror ishlab chiqarishni to‘xtovsiz shakllantirish jarayonini ta’minlash 
qobiliyati ko‘rsatkichi; 2) marketing tizimi faoliyatining sifat ko‘rsatkichi; 3) 
marketing tizimi subyektlarining resurslar ayirboshlash jarayonida o‘zaro 
aloqalari natijaviyligining kompleks ko‘rsatkichi. 
Marketing faoliyati
- 1) tadbirkorlik sohasida bajariladigan ishlar va 
vazifalar turi; 2) talabni shakllantirish va takror ishlab chiqarish, firmaning 

---

168 
foyda olishini ta’minlash maqsadida amalga oshiriluvchi marketing 
funksiyalari (marketing tadqiqotlari, savdo, narxning hosil bo‘lishi, tovarni 
yetkazib berish, marketing razvedkasi, benchmarketing va h.k.) bilan bog‘liq 
faoliyat; 3) bozor iqtisodiyotida takror ishlab chiqarish zanjirining barcha 
bo‘g‘inlarida marketing vositalari va falsafasini qo‘llash jarayonini qamrab 
oluvchi hamda tovar yoki xizmat talabni qondirish va foyda keltirish uchun 
nimani, qaerda, qancha va qanday qilib ishlab chiqarish lozim degan 
savollarga javob berishga imkon beruvchi har kandan faoliyat.