0-ma’ruza. Sinusoidal tebranishlar generatori Generatorlarning tuzish prinsplari

SINUSOIDAL TEBRANISHLAR GENERATORLARINI HISOBLASH.
3.1. RC generatarni hisoblash.

Chastotasi bo‘lgan sunmas tebranishlar generatorini hisoblash

3.1 rasm. Umumiy emitterli kuchatirgich
asosida tuzilgan RC generator sxemasi.
Generatorning kuchlanish manbayi E_k=-10V. tiranzistorlarning tinchlikdagi ishchi kuchlanish va toklari mos ravishda I_k01=I_k02=I_k0=4MA
U_k01=4_k02=U_k0=4V tranzitorlarni Uke_max˃E_k. 2 I_k0˂I_{k ro‘x} shartlar asosida tanlaymiz. Bu shartlarga mos keluvchi tiranzistor MГUr B bo‘lib, quyidagi parametrga ega. h_21e=45-100,I_krus=30MA U_kemax=15B. Kollektor kuchlanishining tenglamasidan foydalangan holda kollektor qarshiligini hisoblaymiz.
(3.1)
. Baza toki ifodasidan foydalangan holda
(3.2)
baza qarshiligini topamiz

(ГocT ga ko‘ra 43kOM) I_eo1 R_e1=0.015 E_k deb qabul qilib,
(3)
Formuladan foydalangan holda kollektor qarshiligini aniqlaymiz.
R_k=(0,985E_k-U_{ke 01})/I_k01=1.5 koM (ГocT 39oM) emitter qarshiligini hisoblaymiz.
R_e1=U_e01/I_e01=0.015 E_k/I_e01=0.04 koM. Kuchlanish belgisini R₁-R₂ hisobiga olingan holda kuchaytirgich kaskadining kirish qarshiligini hisoblaymiz.
R_kr1=Г_б1÷(1+h_21e)R_e1=1.8 kOM
Parallel ulangan R₁va R₂ rezistorlar qarshiligi deyarli ta’sir qilmaganini hisobga olgan holda ularning qarshiligini aniqlaymiz. R₁||R₂˃R_kr1 Yoki R₁||R₂=2R_kr1=3.6 kOM. Quyidagi ifodadan foydalangan holda R₁ qarshiligini aniqlaymiz.
(4)
R₁=112 kOM (ГocT ga ko‘ra 110 koM). Quyidagi ifodadan foydalangan holda R₂ rezistor qarshiligini aniqlaymiz.
(5)
R₂=3.8kOM (ГocT ga ko‘ra 3.9 kOM) Emetrik tozalagichning kirish qarshiligini R_e2 rezistorga qisqa ulashni hisobga olgan holda kirish qarshiligini
R^’_k21=R₁||R₂||R_k21=1.2kOM kuchaytirgich koeffsienti qarshiligini hisobga olgan holda hisoblaymiz. R_kr2=Гб₂+(1+h_21e2)(R_e2||R_k21)=55.2 OM. R_kr2 , qarshilikni aniqlaymiz va R_kr2=Rб||R_kr2=24,6 kOM. R qarshilikni tanlaymiz. R≈0.1R_kr2=2.3 kOM (ГocT ga ko‘ra 2.2 kom). Quyidagi ifodadan foydalangan holda kondensatorning sig‘imini aniqlaymiz.
(6)

C=1.1Mkf. Agar kondensatorning sig‘imi juda katta chiqsa, u holda R qarshilikni kattalashtirgan holda qaytadan hisoblanadi. Kuchaytirgichning kuchayish koeffsientini aniqlaymiz.

K_utb≈(h_21e1R_k)/R_k21≈37,5. Olingan natija ampiltuda balans shartini bajaradi.
Shunga ko‘ra sunmas tebranishlar hosil bo‘ladi. Agar amplituda balans sharti bajarilmasa R_e1 teskari bog‘lanish rezistori qarshiligini kamaytirish kerak. Agar teskari bog‘lanish bo‘lmasa, biroq hosil qilinmagan koeffsienti amplitudasi bajarilmasa, u holda h_21e ko‘rsatgich katta bo‘lgan tranzistorni tanlash lozim.