1 – dars. C++ Dasturlash tilining kelib chiqishi xaqida ma’lumot

10 – DARS. TANLASH OPERATORLARI.
Shartli operator. Shartli operator ikki ko’rinishda ishlatilishi mumkin:
If (ifoda)

1- operator

Else

2- operator

eki

If (ifoda)

1-operator
Shartli operator bajarilganda avval ifoda hisoblanadi ; agar qiymat rost ya'ni nol'dan farqli bo’lsa 1- operator bajariladi. Agar qiymat yolg’on ya'ni nol' bo’lsa va else ishlatilsa 2-operator bajariladi. Else qism har doim eng yaqin if ga mos qo’yiladi.
if( n>0)

if(a>b)

Z=a;

else

Z=b;
Agar else qismni yuqori if ga mos quyish lozim bo’lsa, figurali qavslar ishlatish lozim.
if( n>0) {

if(a>b)

z=a;

}

else

z=b;
Misol tariqasida uchta berilgan sonning eng kattasini aniqlash dasturini ko’ramiz:

#include

void( )

{ float a,b,c,max);

Cout <<“\n a=”; Cin>>a;

Cout <<“\n b=”; Cin>>b;

Cout <<“\n c=”; Cin>>c;

if (a>b)

if (a>c) max=a else max=c;

else

if b>c then max=b else max=c;

Cout <<“\n” <

}
Keyingi misolda kiritilgan ball va maksimal ball asosida baho aniqlanadi:

#include

void main( )

{ float ball,max_ball,baho);

Cout<< “\n ball=”; Cin>>(“%f”,&ball);

Cout<<“\n max_ball=”; Cin>>max_ball;

d=ball/max_ball;

if (d>0.85) baho=5 else

if (d>75) baho=4 else

if (d>0.55) then baho=3 else baho=2;

Cout<<“\n baho;

}
Kalit bo’yicha tanlash operatori. Kalit bo’yicha o’tish switch operatori umumiy ko’rinishi qo’yidagicha

Switch() {

Case <1-kiymat>:<1-operator>

…

break;

…

default:

…

case: ;

}

Oldin qavs ichidagi butun ifoda hisoblanadi va uning qiymati hamma variantlar bilan solishtiriladi. Biror variantga qiymat mos kelsa shu variantda ko’rsatilgan operator bajariladi. Agar biror variant mos kelmasa default orqali ko’rsatilgan operator bajariladi. Break operatori ishlatilmasa shartga mos kelgan variantdan tashqari keyingi variantdagi operatorlar ham avtomatik bajariladi. Default; break va belgilangan variantlar ihtiyoriy tartibda kelishi mumkin. Default yoki break operatorlarini ishlatish shart emas. Belgilangan operatorlar bo’sh bo’lishi ham mumkin.

Misol tariqasida bahoni son miqdoriga qarab aniqlash dasturini ko’ramiz.

Include

Int baho;

Cin>> baho;

Switch(baho)

{case 2:Cout <<“\n emon”;break;

case 3:Cout <<“\n urta”;break;

case 4:Cout <<“\n yahshi”;break;

case 5:Cout <<“\n a'lo”;break;

default: Cout <<“\n baho notugri kiritilgan”;

};

}

Keyingi misolimizda kiritilgan simvol unli harf ekanligi aniqlanadi:

Include

Int baho; Char c; Cin >> c;

Switch(c)

{case ‘a’:

case ‘u’:

case ‘o’:

case ‘i’:

Cout <<“\n Kiritilgan simvol unli harf”;break;

default: Cout <<“\n Kiritilgan simvol unli harf emas”;

};

}