1- dars. Masalalarni kompyuterda yechish bosqichlari mavzusiga

Var Oila: array [1..4,1..3] of byte; 

---

M-5. Quyidagi integer turdagi M chiziqli massiv elementlariga bo‗sh katakda turiga mos qiymat bering. 
Massivni tavsiflang.
2) 
Jadval nomini G deb olamiz. Elementlar tartib raqamlarini satr bo‗yicha 1, 2 (chunki 2 ta satr 
bor), ustun bo‗yicha 3, 4, 5, 6 (chunki 4 ta ustun bor) deb o‗zgartiramiz. Tavsifi: 
var G: array[1..2,3..6] of string; 
19 
- dars. Standart funksiyalar va protseduralar, alge- braik ifodalar mavzusiga 
T-6. Trunc(4.7)=Round(4.7) o‗rinlimi? Javobingizni izohlang. 
Topshiriqni bajarilishi. 0‗rinli emas. Chunki Trunc funksiyasi o‗zgaruvchi turini butun turga 
o‗zgaruvchi qiymatini butunlashtirib (kasr qismini tashlab yuborib) o‗tkazadi: Trunc(4.7) = 4, Round 
funk¬siyasi esa o‗zgaruvchi turini butun turga o‗zgaruvchi qiymatini yaxlit- lab (kasr qismidagi 5 dan 
kichik raqamni butunlay tashlab yuborib, 5 va undan katta raqamlami oldingi xonadagi raqamni oshirish 
sharti bilan tashlab yuborib) o‗tkazadi: Round(4.7) = 5. 

---

T-7. sin x-c ko‗rinishidagi yozuv Paskalda nima uchun xato hisoblanadi? 
Topshiriqni bajarilishi. Paskal dasturlash tilida identifikator nomi¬da probel ishlatib bo‗lmaydi, shuning 
uchun sin x xato yozilgan identi¬fikator nomi hisoblanadi. Agar sinx funksiyasi Paskal tilida yozilishi 
kerak bo‗lsa, u holda argument qavsga olinishi shart: sin(x) kabi. 
T-8. 2*-v ko‗rinishidagi yozuv Paskalda to‗g‗ri yozilganmi? Ja- vobingizni izohlang. 
Topshiriqni bajarilishi. To‗g‗ri yozilgan. Chunki, Paskal tilida ifo- dadagi belgisidan keyin yozilgan 
belgisi v o‗zgaruvchini isho- rasi deb olinadi. Masalan: agar v:=2 bo‗lsa, 2*-v= -2*2— — 4; agar v:= -7 
bo‗lsa, u holda 2*-v=2*-(-7)=2*7=14. 
T-9. sqr(abs(x +sin(x))-pi) ifodada amallar bajarilish tartibini izohlang. 
Topshiriqni bajarilishi. Qavslarga e‘tibor berib, birinchi navbatda sin(x) funksiyasi, ikkinchi navbatda 
x+sin(x) yig‗indi, uchinchi nav¬batda abs(x+sin(x)) funksiyasi, to‗rtinchi navbatda abs(x +sin(x))-pi 
ayirma, va nihoyat, beshinchi navbatda sqr (abs(x +sin(x))-pi) hisob- lanishini aniqlaymiz. 
M-l. Mavzuning 1-misolidagi qo‗zg‗aluvchi nuqtali sonlarni qo‗zg‗almas nuqtali sonlarga o‗tkazing. 
Yechim. Mavzuning birinchi misolida qo‗zg‗aluvchi nuqtali son- lami mos funksiyalari bilan ko‗chirib 
olib qo‗zg‗almas nuqtali sonlarga o‗tkazamiz: 
abs(-4.9) 
4.9000000000e+00 
4.9 
abs(4.9) 
4.9000000000e+00 
4.9 
sqr(2.5) 
6.2500000000e+00 
6.25 
Sqrt(16) 
4.0000000000e+00 
4 
Sqr(O.O) 
0.0000000000e+00 
0 
Sqrt(0.1'6) 
4.0000000000e-01 
0.4 
Sin(0) ' 
0.0000000000e+00 
0 
Sin(l) 
8.4147098481 e-01 
0.84147098481 
Int(5.3) 
5.0000000000e+00 
5 
Int(5) 
5.0000000000e+00 
5 
Int(-5.3) 
-5.0000000000e+00 
-5 
frac(5.3) 
3.0000000000e-01 
0.3 
frac(-5.3) 
-3.0000000000e-01 
-0.3 
frac(5) 
0.0000000000e+00 
0 

---

---