1- laboratoriya ishi cho’yan va po’latlarni ishlab chiqarish texnologiyasini o’rganish

Koks yonayotganda ajralayotgan gazlar domna yukorisiga ko’tarila borishi ma’lum tempuraturaga etgach, unga kolosha (ruda, koks va flyus) yuklana boshlanadi. Ajralayotgan gazlar yuqoriga ko’tarilganda va yuqoridan pastga o’tayotganda shixta materiallarini qizdira boradi.

• 
  Koks yonayotganda ajralayotgan gazlar domna yukorisiga ko’tarila borishi ma’lum tempuraturaga etgach, unga kolosha (ruda, koks va flyus) yuklana boshlanadi. Ajralayotgan gazlar yuqoriga ko’tarilganda va yuqoridan pastga o’tayotganda shixta materiallarini qizdira boradi.
  
• 
  Bu sharoitda murakkab fizik-kimyoviy jarayonlar borib, temir oksidlardan temirning qaytarilishi, uning uglerodga to’yinishi va shlakning ajralishi sodir bo’ladi.
  
• 
  Domna pechida kechadigan asosiy fizik-kimyoviy jarayonlarni quyidagi bosqichlarga ajratish mumkin:
  

Yoqilg’ining yonishi.

• 
  Furma orqali domnaga haydalayotgan qizdirilgan havo kislorodi uning ro’parasidagi koksni yondiradi: ajralayotgan issiklik hisobiga ma’lum vaqtdan so’ng furma atrofida temperatura 1100— 2000°S gacha ko’tariladi. Natijada pechda temir oksidlardan temirni qaytaruvchi asosiy gaz (SO) mikdori ortadi.
  

Domna pechining ishlash sxemasi: 1- domna pechi; 2. 2F- havo qizdirgich; 3- kompressor; 4- mo'ri;5- gaz trubasi, 5', 6, to'sgichlar; 7- sovuq havo trubasi; 8- qizdirilgan havonifurmalarga uzatish trubasi; 9- furmalar

Po’latlarni ishlab chiqarish jarayonini o’rganish

• 
  Ishdan maqsad:
  
• 
  Turli usullarda po’lat ishlab chiqarish jarayonini o’rganish.
  
• 
  Umumiy ma’lumotlar
  
• 
  Po’lat asosiy konstrukstion material bo’lib, u cho’yanga nisbatan puxta, plastik, qoniqarli oquvchanlikka, payvandlanuvchanlikka va kesib ishlanuvchanlikka ega.
  

Lekin solishtirma og’irligining kattaroqligi, korroziyaga tezroq berilishiga qaramay mashinasozlikdaa ulardan cho’yanlardek turli shaklli quymalar, prokat mahsulotlar olishda keng foydalaniladi. Ayniqsa, ularning yuqori sifatli, legirlangan maxsus xossali navlariga talab borgan sari ortmokda. Metallurgiya korxonalarida hozirda po’latlarni asosan konvertorlarda suyuq cho’yan sathiga kislorod haydash yo’li bilan, marten va elektr pechlarda ishlab chiqarilmokda.

• 
  Lekin solishtirma og’irligining kattaroqligi, korroziyaga tezroq berilishiga qaramay mashinasozlikdaa ulardan cho’yanlardek turli shaklli quymalar, prokat mahsulotlar olishda keng foydalaniladi. Ayniqsa, ularning yuqori sifatli, legirlangan maxsus xossali navlariga talab borgan sari ortmokda. Metallurgiya korxonalarida hozirda po’latlarni asosan konvertorlarda suyuq cho’yan sathiga kislorod haydash yo’li bilan, marten va elektr pechlarda ishlab chiqarilmokda.