Hosilaviy birlik deb – berilgan birliklar tizimining birliklaridan tuzilgan,
ta’riflovchi tenglama asosida keltirib chiqaruvchi hosilaviy kattalikning birligiga
aytiladi. Misol qilib, 1 m/s – tezlik birligini, 1 H =1 kg m/s
2
kuch birligini
olishimiz mumkin.
Bazida “kattalik” iborasini o’rniga parametr yoki signal iboralari ham
qo’llaniladi.
Signal yoki parametr umumiy holda biror fizikaviy xodisa, yoki jarayon
to’g’risidagi informatsiyalardir va bu informatsiya uzluksiz yoki diskret
ko’rinishida bo’lishi mumkin.
O’lchash signali deganda o’lchanadigan fizikaviy kattalik bilan funksional
bog’langan fizikaviy ob’yektning informativ parametri tushuniladi.
O’lchash signallari elektr signali, mexanik, issiqlik va h.k; davriy va
davriymas; o’zgarmas va vaqt bo’yicha o’zgaruvchan bo’lishi mumkin.
Tasodifiy signal odatda, tasodifiy kattalikni xarakterlaydi va u teng
taqsimlanish, normal, eksponensial va h.k; qonuniyatlari bo’yicha o’zgarishi
mumkin.
Signallar o’lchash vositalarining kirishi va chiqishidagi kattalikni vaqt
bo’yicha va uning asosiy parametrini o’zgarishiga qarab quyidagi 4 guruhga
bo’linadi:
1)
uzluksiz,
2)
kantlangan
3)
determinlashgan
4)
majmuiy
(kvazideterminlashgan)
|