1-9 Adabiyot 9-sinf Darsning mavzusi:N.B.Rabg’uziy”Qisasi Rabg’uziy”asari
Darsning maqsadi:a)ta’limiy-“Qisasi Rabg’uziy”asari yuzasidan o’quvchilarga ma’lumot berish va asardan keltirilgan parcha”Rasul alayhissalom vafoti so’zlari”matni ustida ishlash;
b)tarbiyaviy-adolat,haqiqat,tenglik,imon-e’tiqod tuyg’ularini tarbiyalash;
d)rivojlantiruvchi-o’quvchilarning islom dini,olam va odamning yaratilishi ,ulug’ Anbiyolar,imon-e’tiqod yuzasidan tushuncha va fikrlarini kengaytirish.
Darsning turi:yangi bilim berish;
Darsning uslubi:matn ustida ishlash,asar tahlili,bahs;
Darsning jihozi:”Qisasi Rabg’uziy”asari,tarqatmalar,”Sharq hikoyatlari va rivoyatlari ”kitobi.
Darsning borishi:
Tashkiliy ishlar: a)salomlashish,navbatchi axboroti;
b)kitob-daftarlar nazorati;
d)o’quvchilar diqqatini darsga jalb .
O’tgan mavzu va uyga vazifani so’rash:
1.Nosiriddin Burxoniddin Rabg’uziy hayoti va ijodi yuzasidan savol-javob;
2.”Qissasi Rabg’uziy”asarining yaratilishi va asarning g’oyaviy olami haqida so’zlang.
Darsning mohiyatini anglash bosqichida:
I.”Qisasi Rabg’ziy”asari sharq adabiyotida “Qisas ul-anbiyoyi turkiy”nomi bilan ham mashhur bo’lgan.Adib o’zigacha yaratilgan payg’ambarlar haqidagi qissalarni puxta o’rgandi,ularning yutuqlarini umumlashtirdi,rivojlanntirdi.Ikkinchidan,salaflari yo’lqo’gan kamchiliklarni tuzatdi.Xato va kamchiliklarga barham berdi.Uchinchidan,oldingi nabiylar qissalari arab va fors tillarida yozilgan bo’lsa,Rabg’uziy qissalari turkiy tilda bitilib,turkiyzabon xalqlarning bebaho ma’naviy mulkiga aylandi.
Qissalar turlicha bo’lsa-da,ularni bir zot siymosi-Muhammad alayhissalom siymosi birlashtirib turadi.Bu asar buyuk ibrat va insonga taskin,umid bag’ishlovchi mo’tabar manbadir.Qolaversa, asarda ayrim qissalar boshlanishida o’zbekcha va arabcha she’rlar uchraydi.Bu uning nozikta’b zullisonayn shoir bo’lganligidan darak beradi.
II.”Qisasi Rabg’uziy ”asaridan berilgan “Rasul alayhissalom vafoti so’zlari”matni ustida ishlash.
Darsning mustahkamlash bosqichida: I.Asardan berilgan parcha yuzasidan savol-javob:1.Ukosha Muhammad alayhissalomdan nimani talab qildi?2.Muhammad alayhissalom bu vaziyatda qanday yo’I tutdi? 3.Ukoshaning asli niyati nima edi?
4.Sahobalar Muhammad alayhissalomga qanday ta’rif va tavsiflar berdilar?
5.Rasul alayhissalomning Jon berish paytidagi ruhiy holatlari,yaqinlari va sahobalarining iztirobi asarda qay tarzda berilgan?
6.Rasul alayhissalomning o’z ummatlariga bo’lgan mehribonliklarini izohlang.
II.”Qisasi Rabg’uziy ”asarining to’liq nashri ustida ishlash va undagi hikoyatlarni g’oyaviy-badiiy tahlil qilish.III.Test sinovi:
1.”Qisasi Rabg’ziy” qissalarni qaysi siymo o’zaro birlashtiradi?
A.Muso payg’ambar B.Muhammad alayhissalom
C.Odam Ato D.Momo havo
2.Odamato va Momohavo nima uchun jannatlan quvildilar?
A.Bug’doy mojarosi tufayli B.Shayton vasvasiga uchdilar
C.Dunyoda yashab,nom qozonishlarini istashgani uchun
D.Taqdirlarida shu bitilgani uchun
3.Ukosha nega Muhammad Alayhissalom egnini yalang’och ko’rishni istadi?
A.Payg’ambarlik muhrini ko’risn uchun B.Qamchi bilan urish uchun
C.Barchaning yonida izza qilish uchun D.Atrofdagilar shunin talab qilgani uchun
4.Sahobalar kim?
A.Muhammad alayhissalomning qarindoshlari
B.Muhammad paygambar bilan suhbatda bo’lgan,uni yaqindan bilgan kishilar
C.Payg’ambarni tanimagan va bilmagan kishilar
D.Had is yig’uvchilar
5.Muhammad alayhissalom Azroildan nimani iltimos qildi?
A.Ummatlariga mehribonlik ko’rsatishni
B.Jon bermoqligini oson qilishni
C.Yaqinlarining diydorini yana bir bor ko’rishni
D.Ummatlarining jonini qattiq og’ritmasdan olishni va ummatlarining jon berishidagi azoblarni unga yuklashni
JAVOBLAR:1.B 2.A 3.A 4.C 5.D
Uyga vazifa:”Qisasi rabg”uzuy ”asari matni ustida ishlash va asarning to’liq nashrini o’qish
Oquvchilar bilimini baholash.