1 A. X. O‘roqov
Yüklə 10,95 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
N
1 – yo‘lning birinchi yil ta’mirdan keyingi transport oqimining harakat jadalligi (yoki hisobiy avtomobilga keltirilgan va engil avtomobillar ulushi transport oqimida r l > 0,3 bo‘lganda), avt./sut; N his – hisobiy harakat jadalligi, avt./sut; q – vaqt bo‘yicha harakat jadalligining o‘sish koeffistienti, q > 1. 42 2.4. Yo‘llarni ta’mirlash va saqlash bo‘yicha ishlarni rejalashtirish tamoyillari Texnik xizmat ko‘rsatish va ta’mirlash bo‘yicha asosiy chora-tadbirlarni tanlash bo‘yicha me’yoriy qarorlar yo‘llar holatini tashxislash va baholash natijalari asosida qabul qilinadi. Biroq, rejalashtirish jarayoni asosiy qarorlarni tanlash bosqichida tugamaydi. Yo‘lni saqlash jarayoni uzluksiz bo‘lgani uchun deyarli uzluksiz davom etadi. Yo‘llarni ta’mirlash rejasi-bu ularga erishishning real sharoitlarida bir yoki bir necha maqsad va vazifalarga erishish uchun ma’lum sxema bo‘yicha harakatlar dasturidir (1-rasm). 1). Texnik xizmat ko‘rsatish va ta’mirlash ishlarini rejalashtirishning asosiy maqsadi optimal iste’mol xususiyatlarini va ishga yaroqli yo‘lning xizmat muddatini ta’minlashdan iborat. Taʻmirlash ishlarini rejalashtirish har doim engib chiqilishi yoki toʻliq hisobga olinishi kerak boʻlgan maʻlum miqdordagi cheklov shartlari bilan bogʻliq. Bundan tashqari, hatto sezilarli deformatsiyalar va nuqsonlar isteʻmol xususiyatlarini sezilarli darajada yomonlashtirsa ham, darhol harakatdagi uzilishlarga olib kelmaydi: bu qiyin, lekin siz haydashingiz mumkin. Shu sababli, baʻzan yoʻl uzoq vaqt davomida tizimli parvarish va taʻmirlash ishisiz ishlashi mumkinligi haqida notoʻgʻri fikr paydo boʻladi. Natijada, eng xavfli lahzani oʻtkazib yuborish mumkin, bunda deformatsiyalar va nuqsonlarning sekin toʻplanishi ularning tez rivojlanishi bilan almashtiriladi, bu esa ularni yoʻq qilish uchun katta xarajatlarni talab qiladi. 43 Rasm.2.1. Yo‘llarni saqlash va ta’mirlash ishlarini rejalashtirish maqsadlari va vazifalarining umumlashtirilgan sxemasi Tasniflashda koʻzda tutilgan yoʻllarni saqlash va taʻmirlash boʻyicha ishlar turlari va hajmi bir-birini toʻldiradi va harakatlanish talablariga muvofiq yoʻllarning ekspluatatsion xususiyatlarini taʻminlashga qaratilgan chora- tadbirlarning yagona tizimini tashkil etadi. Yoʻlni saqlash jarayonida ular yoʻllarni chang va axloqsizlikdan tozalash, barcha mayda deformatsiyalar va shikastlarni yoʻq qilish, sirpanishlarni yoʻq qilish va h.k. Saqlash Qoplamani ta’mirlash Yo‘l to‘shamasini ta’mirlash Rekonstrukstiya Ishlar boshlanguncha Ishlar tugaganlan so‘ng Ta’mirgacha Ta’mirdan so‘ng Ta’mirgacha Ta’mirdan so‘ng Rekonstruk stiyagacha Rekonstruk stiyadan so‘ng Rasm. 2.2. Yo‘l to‘shamasini ta’mirlash sxemasi: 1- chang qatlami; 2-o‘yiq; Asosiy maqsad Asosiyga bo’ysunuvchi maqsadlar Ta’miralsh va saqlash vaqtida yo’l elementlari bo’yicha chora tadbirlar Yo’lning xizmat muddati va optimal iste’mol xususiyati Ҳarakat tezligi Qulaylik va xavfsizlik O’tkazish қobiliyati Ruhsat etilgan yuklama Xizmat muddati Ekologik xavfsizlik Geometrik parametrlarni saqlash va kuchaytirish Mustahkam yo’l poyini ta’minlash va suv qochirish tizmini saqlash Yo’lning tishlashish koeffistientini, ravonligini va g’adir budurligini saqlash, yo’l to’shamasi mustahkamligi- ni oshirish Yo’l belgilarini o’rnatish, yo’l belgi chiziqlarini chizish Yo’llarni saqlash Yo’llarni jixozlash 44 3-qoplama; 4 – asos; 5 – qo‘shimcha qatlam; 6 – yamochniy ta’mirlash; 7 – ustki yuzaga ishlov berish; 8 – kuchaytiruvchi qatlamlar; 9- yangi yo‘l to‘shamasi. Joriy yilda va kelajakda yoʻllarni saqlash boʻyicha ishlarning yillik hajmini aniqlash uchun koʻpincha yoʻllarni saqlash ishlarining tsiklik tizimiga asoslangan metodologiya qoʻllaniladi. Uning mohiyati shundan iboratki, yoʻllarni taʻmirlash ishlarining har bir turi maʻlum vaqt oraligʻidan keyin yoʻlning har bir qismida vaqti-vaqti bilan takrorlanadi, bu T tsiklining davomiyligi deb nomlanadi va yillar bilan oʻlchanadi va yil davomida bunday intervallarning soni K tsiklining koeffitsienti deb ataladi: Shunday qilib, tsiklning davomiyligi ushbu ishning yoʻlning oʻsha qismida takrorlanishi kerak boʻlgan vaqtni tavsiflaydi va tsikl koeffitsienti yoʻl elementining umumiy hajmidan necha marta yoki ushbu elementning qancha qismini taʻmirlash kerakligini koʻrsatadi. yil. Masalan, chang va kirdan tozalangan yoʻlning uzunligi L = 60 km. Standartlarga koʻra, tozalash yiliga 4 marta amalga oshirilishi kerak. Bu degani tsikl koeffitsienti K = 4 va tsikl davomiyligi Uchastkani chang va iflosliklardan tozalaganda yillik hajm L T = LK= 60 • 4 = 240 km/god. Tsiklik koʻrsatkichlar bajarilgan ishlarning buxgalteriya maʻlumotlarini statistik qayta ishlash asosida yoki tajribali hunarmandlar va yoʻllarga xizmat koʻrsatuvchi tashkilotlarning muhandislari boʻlishi mumkin boʻlgan mutaxassislarning soʻrovi asosida aniqlanadi. Ushbu koʻrsatkichlar bitta mintaqaning har bir aniq yoʻli yoki avtomagistrali uchun ishlab chiqilishi mumkin. Tajriba shuni koʻrsatadiki, ish doirasida bajariladigan asosiy ish turlari uchun tsikl koʻrsatkichlari 5-10 yil davomida barqaror qiymatlarga ega, shundan keyin ularni oʻzgartirish kerak (2.6-jadval). 45 2.6 jadval. Asosiy ish turlarini davomiyligi va koeffistient stikli Ish turlari Sikl davomiyligi, T yil Sikl koeffistienti, K Bog’langan materiallar bilan mustahkamlangan yo‘l yoqasini yamochniy ta’mirlash 0,5 2 Yo‘l yoqasidagi va qiyaliklardagi o‘tlarni tozalash 0,33 3 Suv kanallarini, kyuvetlarni va quvurlarni tozalash 1 1 Qoplamani yamochniy ta’mirlash 0,33 3 Qatnov qismini turli predmet va axlatlardan tozalash 0,007 140 Qo‘prik qatnov qismlarini chang va iflosliklardan tozalash 0,33 30 Termoplastik yordamida gorizontal yo‘l belgi chiziqlarini chizish 4 0,25 Vertikal yo‘l belgi chiziqlarini yangilash 0,33 3 Har bir yil uchun ish hajmini bilib, materiallarga, yoʻl avtomobillariga, ish narxiga va boshqa koʻrsatkichlarga ehtiyojni aniqlash oson. Yüklə 10,95 Mb. Dostları ilə paylaş:
|