1-Amaliy mashg'ulot. Dasturlashning asosiy tushunchalari: Algoritmlar tuzish. Murakkab algoritmlar tuzish

void
toifasi yoziladi. Agar 
funksiya qaytaradigan qiymat toifasi yozilmagan bo'lsa, 
int
( butun ) toifali qiymat 
qaytariladi deb qabul qilinadi. 
Funksiyalar bilan keyingi mavzularda batafsil tanishamiz. 
3 

---

z
C++da oddiy matnni ekranga chiqaruvchi programmani ko'rib chiqamiz
1 // Muallif: Qudrat Abdurahimov
2 // Sana: 23 fevral 2011 yil
3 // Maqsad: Matnni ekranga chiqaruvchi programma
4
5 #
include
 
// ekranga ma'lumot chiqarish uchun
6
7 int main()
8 {
9 std::cout << "Assalomu alaykum bo'lajak programmist!\n";
10
11
return
0;
12 }
Har bir satrni o'rganib chiqamiz:
1, 2, 3 - satrlar izoh hisoblanadi. Malakali programmistlar har qanday programma
muallif, programmaning tuzilish sanasi va maqsadini ifodalovchi izoh bilan
boshlanishini maslahat berishadi.
4, 6, 10 - satrlar bo'sh satrlar hisoblanadi. Bosh satrlar programma qismlarini bir -
biridan ajratib qo'yish uchun ishlatiladi. Programma qismlarining bir - biridan ajralib
turishi, programma o'qilishini osonlashtiradi.
5 - satrda, klaviaturadan ma'lumotlarni kiritish va ekranga chiqarish uchun

sarlavha fayli programmaga qo'shilyapti. Bu satr klaviatura orqali
ma'lumot kirituvchi va ekranga nimadir chiqaruvchi har qanday programmada
bo'lishi shart. Aks xolda xato sodir bo'ladi.
Agar sizning kompilyatoringiz eski bo'lsa, unda 

yozishingiz lozim
bo'ladi.
"// ekranga ma'lumot chiqarish uchun" 
yozuvi bir satrli izoh hisoblanadi.
7 - satrda butun toifadagi qiymat qaytaruvchi 
main
funksiyasi berilgan. 
int
xizmatchi
so'zi butun toifadagi ma'lumotlarni e'lon qilishi uchun ishlatiladi.
8 - satrdagi ochuvchi figirali { funksiya tanasining boshlanganini bildiradi.
12 - satrdagi yopuvchi figirali } funksiya tanasining tugaganini bildiradi.
9 - satrda 
std::cout
<< orqali ma'lumotlar ekranga chiqariladi. Qo'shtirnoq ( "_" )
orasida yozilgan ma'lumotlar satr deyiladi. Qo'shtirnoq orasida nima yozilsa, hech
qanday o'zgarishsiz ekranga chiqariladi.
4

---

9 - satr oxiridagi nuqtali vergul ( ; ) 
std::cout 
operatori tugallanganligini 
bildiradi. ; operatorlarni bir - biridan ajratish uchun xizmat qiladi. Ya'ni 
operator tugallanganligini bildiradi. 5 - satrdagi kabi preprotsessor amalidan 
keyin ; qo'yilmaydi.
11 - satrdagi 
return
xizmatchi so'zi orqali funksiya 0 qiymat qaytaradi va programma
muvoffaqiyatli yakunlanadi.
O'zgaruvchilarni e'lon qilish. 
Programmada ishlatilgan barcha o'zgaruvchilarni qaysi 
toifaga tegishli ekanligini e'lon qilish kerak. Ma'lulotlarni e'lon qilishning umumiy 
ko'rinishi quyidagicha: 
toifa_nomi
o'zgaruvchi; 
Agar bir nechta o'zgaruvchi bir toifaga mansub bo'lsa, ularni vergul bilan ajratib 
berish mumkin. 
Butun sonlarni ifodalash uchun