Ko‘chalar toifasi
|
Harakatning hisobiy tezligi km/s
|
Harakat yo‘lagining eni, m
|
Harakat yo‘lagining soni
|
Qizil chiziqlardagi eng katta eni, m
|
Trotuarning eng katta eni, m
|
Tarhdagi egrilikning eng kichik radiusi, m
|
Uzunasiga eng katta nishablik, %
|
Vertikal egrilarning eng kichik radiuslari, m
|
qavariq
|
botiq
|
I. Umumshahar ahamiyatidagi magistral ko‘chalar:
|
100
|
3,75
|
6-8
|
-
|
4,5
|
500
|
50
|
6000
|
1500
|
to‘xtovsiz harakat
|
tartibga solinuvchi harakat
|
80
|
3,75
|
4-8
|
60
|
4,5
|
400
|
50
|
6000
|
1500
|
II. Tuman ahamiyatidagi magistral ko‘chalar
|
60
|
3,75
|
3
|
45
|
2
|
250
|
60
|
4000
|
1000
|
III. Mahalliy ahamiyatga ega ko‘chalar:
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
125
|
80
|
500
|
250
|
turar joy qurilishida
|
ishlab chiqarish va kommunal-ombor zonalarda
|
60
|
3,5
|
2-4
|
35
|
1,5
|
250
|
50
|
4000
|
1000
|
Murakkab relef yoki qayta qu-rish sharoitida harakatning hisob-langan tezligini pasaytirish va shahar ko‘cha va yo‘llari rejasi va ko‘ndalang kesimi ta’rifini 1.3-jadvalga ko‘ra olish mumkin bo‘ladi.
1.3-jadval.
(ShNQ 2.07.01-03 ga asosan)
Ko‘chalar toifasi
|
Harakatning hisob tezligi km/s
|
Harakat yo‘lagining eni, m
|
Harakat yo‘lagining soni
|
Tarhdagi egrilikning eng kichik radiusi, m
|
Uzunasiga eng katta nishablik, %
|
Tik egriliklarning eng kichik radiuslari, m
|
Qavariq
|
Botiq
|
I. Umumshahar ahamiyatidagi magistral ko‘chalar:
to‘xtovsiz harakat
|
60
|
3,5
|
4-8
|
250
|
60
|
4000
|
1000
|
tartibga solinuvchi harakat
|
60
|
3,5
|
4-8
|
125
|
60
|
2000
|
500
|
II. Tuman ahamiyatidagi magistral ko‘chalar
|
40
|
3,5
|
2-4
|
50
|
70
|
1000
|
250
|
III. Mahalliy ahamiyatdagi ko‘chalar:
turar joy qurilmalarida
|
40
|
3,5
|
2-3
|
125
|
80
|
500
|
250
|
ishlab chiqarish va kommunal-ombor zonalarda
|
40
|
3,5
|
2-4
|
50
|
70
|
500
|
250
|
2. Berilgan avtomobil yo‘li bo‘lagida 4 soatlik harakat miqdorini va tarkibini aniqlash.
Xavfsiz harakatni tashkil etishda transport va piyodalar harakatini tavsiflovchi ko'rsatkichlarni tadqiq qilish birinchi navbatdagi vazifa hisoblanadi. Quyida ular to'g'risidagi asosiy tushunchalarga to'xtalib o'tamiz.
Harakat miqdori (jadalligi) – yo'lning biron bir ko'ndalang kesimidan vaqt birligi ichida o'tgan transport vositalarining soni (avt/sut yoki avt/soat) – bu ko'rsatkich kuzatish va avtomatik usullar bilan o'lchanishi mumkin.
Kuzatish (viziual ham deyiladi) usulida harakat miqdori yo'lning ko'rsatilgan bo'lagida bir yoki bir necha soat davomida hisobchilar yordamida maxsus tayyorlangan blankaga transport vositalarining o'tishini belgilash orqali aniqlanadi. Bu usuldan foydalanilganda soha me'yoriy ko'rsatmalariga amal qilinishi maqsadga muvofiq bo'ladi. Ko'pchilik davlatlarda, shuningdek, O'zbekistonda ham avtomobil yo'llaridagi harakat miqdorini kuzatuvchilar orqali aniqlanadi.
Avtomatik usulda harakat miqdori har xil uslubda ishlaydigan datchiklar yordamida hisoblanadi. Hozirda bu maqsad uchun quyidagi keng tarqalgan datchiklar ishlatiladi: Pnevmatik; fotoelektrik; ultratovush; mexanik; radiolakatsion; induktiv; elektron; infraqizil nurli.
O'zbekiston Respublikasi umumfoydalanuvdagi avtomobil yo'llarida elektron ko'p kanallik schetchiklar ASD-5 va uning modifikasiyalaridan foydalanilgan (engil va og'ir yuk avtomobillarini alohida-alohida hisoblash mumkin).
Harakat tarkibi – transport oqimida har xil transport vositalarining nisbatini belgilovchi ko'rsatkich bo'lib, u foizda yoki ulushda o'lchanadi. Bu ko'rsatkich transport oqimining tezligiga va zichligiga katta ta'sir ko'rsatadi.
Harakat miqdori va tarkibining o‘lchovlari avtomagistralning so‘ralgan qismining asosiy bo‘limlarida (bo‘lim boshi va oxirida, shuningdek transport intensivligi yoki oqim tarkibi o‘zgarishi mavjud bo‘lgan kesishish zonasida) amalga oshiriladi.
Har bir bo‘limdagi ishtirokchilarni joylashtirish sxemasi barcha transport vositalarini ro‘yxatga olishni ta’minlash uchun harakatni tashkil etish sxemasi va harakat tasmalari sonini hisobga olgan holda amalga oshiriladi.
Harakat miqdorini aniqlash uchun o‘lchovlarni operativ hisobga olgan holda, ertalab va kechqurun shovqinli soatlarda (700 dan 1000 gacha va 1600 dan 1900 soat gacha) va kunduzi - har soat davomida haftaning o‘rtalarida (seshanba, Chorshanba yoki payshanba kunlarning birida), har soat davomida oyning ikkinchi uchinchi haftasida o‘lchash tavsiya yetiladi.
2.1-jadval.
Hisob vaqti soati
|
Engil avtomobillar
|
Yuk avtomobillari
yuk ko'tarish bo'yicha
|
Avtobuslar
|
Velomoto-transport
|
Jami
|
2t
|
2-5t
|
5-8t
|
8t dan yuqori
|
1600-1605
|
241
|
8
|
3
|
2
|
3
|
3
|
0
|
260
|
1605-1610
|
230
|
0
|
4
|
0
|
1
|
1
|
1
|
237
|
1610-1615
|
216
|
4
|
0
|
0
|
2
|
0
|
0
|
222
|
1615-1620
|
236
|
0
|
5
|
1
|
3
|
3
|
0
|
248
|
1620-1625
|
196
|
4
|
2
|
0
|
0
|
4
|
0
|
206
|
1625-1630
|
220
|
2
|
0
|
4
|
1
|
2
|
0
|
229
|
1630-1635
|
240
|
0
|
2
|
0
|
0
|
0
|
0
|
242
|
1635-1640
|
246
|
0
|
3
|
0
|
5
|
6
|
0
|
260
|
1640-1645
|
254
|
5
|
0
|
0
|
1
|
2
|
0
|
262
|
1645-1650
|
236
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
236
|
1650-1655
|
228
|
4
|
4
|
0
|
2
|
6
|
0
|
244
|
1655-1700
|
220
|
0
|
0
|
0
|
2
|
2
|
0
|
224
|
1600-1700 jami
|
2763
|
27
|
23
|
7
|
20
|
29
|
1
|
2870
|
2.2-jadval.
Hisob vaqti soati
|
Engil avtomobillar
|
Yuk avtomobillari
yuk ko'tarish bo'yicha
|
Avtobuslar
|
Velomoto-transport
|
Jami
|
2t
|
2-5t
|
5-8t
|
8t dan yuqori
|
1700-1705
|
216
|
0
|
0
|
0
|
0
|
4
|
0
|
|
1705-1710
|
223
|
0
|
0
|
0
|
0
|
2
|
1
|
|
1710-1715
|
218
|
2
|
0
|
1
|
3
|
0
|
0
|
|
1715-1720
|
235
|
0
|
0
|
0
|
0
|
3
|
0
|
|
1720-1725
|
245
|
0
|
1
|
0
|
0
|
4
|
0
|
|
1725-1730
|
237
|
3
|
0
|
0
|
2
|
0
|
0
|
|
1730-1735
|
236
|
2
|
2
|
0
|
1
|
3
|
0
|
|
1735-1740
|
243
|
2
|
0
|
0
|
0
|
2
|
1
|
|
1740-1745
|
245
|
0
|
0
|
2
|
3
|
2
|
0
|
|
1745-1750
|
247
|
3
|
1
|
0
|
0
|
3
|
0
|
|
1750-1755
|
243
|
1
|
0
|
0
|
3
|
0
|
2
|
|
1755-1800
|
245
|
3
|
0
|
0
|
0
|
4
|
1
|
|
1700-1800 jami
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.3-jadval.
Hisob vaqti soati
|
Engil avtomobillar
|
Yuk avtomobillari
yuk ko'tarish bo'yicha
|
Avtobuslar
|
Velomoto-transport
|
Jami
|
2t
|
2-5t
|
5-8t
|
8t dan yuqori
|
1800-1805
|
245
|
2
|
3
|
0
|
0
|
4
|
0
|
|
1805-1810
|
248
|
3
|
0
|
0
|
5
|
3
|
0
|
|
1810-1815
|
263
|
0
|
4
|
0
|
0
|
0
|
1
|
|
1815-1820
|
243
|
4
|
0
|
3
|
0
|
3
|
0
|
|
1820-1825
|
262
|
0
|
0
|
4
|
0
|
2
|
0
|
|
1825-1830
|
241
|
3
|
0
|
0
|
4
|
0
|
0
|
|
1830-1835
|
245
|
0
|
3
|
3
|
0
|
2
|
0
|
|
1835-1840
|
248
|
2
|
4
|
4
|
0
|
1
|
0
|
|
1840-1845
|
276
|
3
|
0
|
0
|
3
|
3
|
0
|
|
1845-1850
|
270
|
0
|
2
|
1
|
0
|
3
|
0
|
|
1850-1855
|
268
|
0
|
0
|
3
|
0
|
2
|
2
|
|
1855-1900
|
264
|
4
|
4
|
2
|
0
|
4
|
0
|
|
1800-1900 jami
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.4-jadval.
Hisob vaqti soati
|
Engil avtomobillar
|
Yuk avtomobillari
yuk ko'tarish bo'yicha
|
Avtobuslar
|
Velomoto-transport
|
Jami
|
2t
|
2-5t
|
5-8t
|
8t dan yuqori
|
1900-1905
|
320
|
3
|
0
|
0
|
0
|
6
|
0
|
|
1905-1910
|
321
|
0
|
0
|
0
|
0
|
3
|
0
|
|
1910-1915
|
339
|
3
|
3
|
0
|
2
|
4
|
0
|
|
1915-1920
|
345
|
2
|
0
|
2
|
0
|
0
|
2
|
|
1920-1925
|
362
|
0
|
4
|
0
|
4
|
2
|
0
|
|
1925-1930
|
324
|
0
|
3
|
0
|
0
|
3
|
0
|
|
1930-1935
|
362
|
1
|
2
|
2
|
0
|
1
|
0
|
|
1935-1940
|
324
|
4
|
0
|
0
|
0
|
3
|
0
|
|
1940-1945
|
362
|
0
|
1
|
0
|
0
|
3
|
0
|
|
1945-1950
|
319
|
1
|
0
|
0
|
0
|
2
|
2
|
|
1950-1955
|
325
|
3
|
0
|
1
|
3
|
3
|
0
|
|
1955-2000
|
324
|
0
|
1
|
0
|
0
|
4
|
0
|
|
1900-2000 jami
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Harakat miqdorini aniqlash uchun uzluksiz tekshirishda bir soatlik vaqtni har 5 daqiqa interval oralig'ida 12 ta intervalga bo'lib 2.1, 2.2, 2.3, 2.4 -jadvallarga yozib boriladi. Olingan ma'lumotlarni qayta ishlab, transport vositalari harakat miqdorining 15 daqiqa oralig'idagi qiymati, bir soatlik tanlab olingan harakat miqdorini hisoblash uchun mos ravishda 2.5, 2.6, 2.7, 2.8 -jadvallar ko'rinishida yoziladi.
Bir soatlik harakat miqdorining tanlab olingan qiymatlarining statistik xususiyatlari quyidagi tartibda hisoblanadi:
Variasion ko'lamni aniqlash:
(1)
bu ио готдб7 vaqt oralig'idagi tanlab olingan variant;
- 15 daqiqalik vaqt oralig'i.
2.5-jadval.
Soat 1600 dan 1700 oralig‘ida o‘tgan transport vositalari harakat miqdorining 15 daqiqa oralig'idagi qiymati
Variantlar
|
Yengil avtomobillar
|
Yuk avtomobillari yuk ko'tarish bo'yicha
|
Avtobuslar
|
Velomoto-transport
|
Jami
|
2t
|
2-5t
|
5-8t
|
8t dan yuqori
|
Vaqtning 15 daqiqalik intervallari
|
1
2
3
4
|
687
652
740
684
|
12
6
5
4
|
7
7
5
4
|
0
2
2
1
|
6
4
6
4
|
4
9
8
8
|
1
0
0
0
|
717
680
766
705
|
Ekstrimumlar
|
max
|
740
|
12
|
7
|
2
|
6
|
9
|
1
|
766
|
min
|
652
|
4
|
4
|
1
|
4
|
4
|
0
|
680
|
R=
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N=
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Δ=
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.6-jadval.
Soat 1700 dan 1800 oralig‘ida o‘tgan transport vositalari harakat miqdorining 15 daqiqa oralig'idagi qiymati
Variantlar
|
Yengil avtomobillar
|
Yuk avtomobillari yuk ko'tarish bo'yicha
|
Avtobuslar
|
Velomoto-transport
|
Jami
|
2t
|
2-5t
|
5-8t
|
8t dan yuqori
|
Vaqtning 15 daqiqalik intervallari
|
1
2
3
4
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ekstrimumlar
|
max
|
|
|
|
|
|
|
|
|
min
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R=
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N=
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Δ=
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.7-jadval.
Soat 1800 dan 1900 oralig‘ida o‘tgan transport vositalari harakat miqdorining 15 daqiqa oralig'idagi qiymati
Variantlar
|
Yengil avtomobillar
|
Yuk avtomobillari yuk ko'tarish bo'yicha
|
Avtobuslar
|
Velomoto-transport
|
Jami
|
2t
|
2-5t
|
5-8t
|
8t dan yuqori
|
Vaqtning 15 daqiqalik intervallari
|
1
2
3
4
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ekstrimumlar
|
max
|
|
|
|
|
|
|
|
|
min
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R=
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N=
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Δ=
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.8-jadval.
Soat 1900 dan 2000 oralig‘ida o‘tgan transport vositalari harakat miqdorining 15 daqiqa oralig'idagi qiymati
Variantlar
|
Yengil avtomobillar
|
Yuk avtomobillari yuk ko'tarish bo'yicha
|
Avtobuslar
|
Velomoto-transport
|
Jami
|
2t
|
2-5t
|
5-8t
|
8t dan yuqori
|
Vaqtning 15 daqiqalik intervallari
|
1
2
3
4
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ekstrimumlar
|
max
|
|
|
|
|
|
|
|
|
min
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R=
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N=
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Δ=
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. Bir soatlik harakat miqdorining vaqt oralig'idagi o'rtacha qiymatini topish:
avt/soat (2)
bu erda: K-variantlar soni.
Bir soat ichidagi harakat miqdorining uzluksiz kuzatish vaqti 15 daqiqani tashkil etganda K ning qiymati 4 ga teng bo'ladi.
3. Hisoblarning xatoligini aniqlash:
(3)
Amaliy ishlarni boshlashdan oldin talabalarga, harakat miqdorini aniqlashning asosiy qoida va tartibi tushuntiriladi. Bunda 5ta jadval, 1ta gistogramma, 1ta tsiklogramma chiziladi.
Dostları ilə paylaş: |