1 bilet tarix

26- 

BILET

 

1. Konstantinopol shahrining dunyo tarixidagi ahamiyati haqida fikr bildiring. 

Konstantinopol,  Vizantii  —  Vizantiya  imperiyasi  poytaxti.  324—  330  yillarda 

Konstantin I asos solgan va imperator sharafiga "Konstantinopol" — "Konstantin 

shahri"  deb  nom  qo‘yilgan.  330-yilda  Konstantin  I  Rim  impcriyasi  poytaxtini 

sharqqa Konstantinopol ga ko‘chiradi. Davlat muassasalari va scnatning Rimdan 

ko‘chirib  kclinishi  Konstantinopol  ning  rivojlanishiga  olib  kcldi.  Yirik  savdo 

yo‘llarining kesishgan joyida joylashgan shahar. Sharq va G‘arb o ‘rtasida 

iqtisodiy,  savdo  va  madaniy  aloqalarni  bog‘lovchi markazga  aylandi.  4-salib 

---

 

 

yurishi  davri  (1202—  04)da  salibchilar  tomonidan  talandi.  1204—61  yillarda 

Lotin  impcriyasi  poytaxti.  1261-yil  vizantiyaliklar  gcnuyaliklar  bilan  ittifoq, 

tuzib,  shaharni  qaytarib  oldilar.  1453-yil  29-mayda  uni  usmonli  turklar  cgallab, 

nomini Istambul deb o ‘zgartirganlar. Konstantinopol kcyinchalik, Istanbul nomi 

bilan 1923-yilgacha Turkiya poytaxti bo‘lgan. 

Dunyoning 

turli 

mamlakatlari 

savdogarlari 

romeylar 

bozoriga 

shoshilganlar. Konstantinopol Osiyo va Yevropani bog’laydigan «Oltin ko’prik» 

hisoblangan.  Vizantiya  savdo-  garlari  G’arbiy  Yevropa  bozorlariga  hasha  matli 

kiyimlar-u  zeb-ziynatlar,  ziravorlar  va  qimmatbaho  matolar,  qurol-  yarog’  lar-u 

idishlar,  cherkov  anjomlari-yu  turli  buyumlarni  olib  borishgan.  Vizantiya  oltin 

puli (numisma) ko’p asrlar  davomida eng ishonchli xalqaro pul hisoblangan. 

 

 

2. Ismoil I Safaviy haqida ma‟lumot bering. 

Ismoil  I  Safaviy  (1487.17.7—  1524.23.5)  -  Eron  shohi  (1502  y.dan), 

Safaviylar  davlati  asoschisi,  sarkarda,  shoir.  Qizilboshlilar  yordamida 

Ozarbayjonni (1500—01), Tabrizni (1502) egallab, oʻzini shoh deb eʼlon qilgan. 

Tez orada Eron, Armaniston, Iroq va Movarounnahrning bir kismini bosib olgan 

(1503—10).  I.  I  davrida  Safaviylar  davlati  ancha  kengaygan.  1512  y.  I.  I 

qoʻshinlari Boburga Samarqand taxtini egallashga yordam beradi. Lekin, 1513 y. 

boshida  oʻzbek  sultonlari  Ubaydulla  va  Muhammad  Temur  qoʻshinidan  qattiq 

zarbaga  uchradi.  Usmonli  turklar  bilan  boʻlgan  urushda  I.  I  yengilgach  (1514), 

oʻz qoʻl ostidagi Gʻarbiy Armaniston, Kurdiston va Iroqning bir qismidan ajradi. 

Mamlakat  iqtisodini  rivojlantirishga  intilgan;  maʼmuriy  idoralar  faoliyatini 

mustahkamlagan;  mustaqil  boʻlishga  harakat  qilgan  koʻchmanchi  zodagonlar 

bilan urush olib borgan. Islomning shia mazxabini davlat dini deb eʼlon qilgan. 

Turkiyzabon sheʼriyatning rivojlanishiga munosib hissa qoʻshgan. 

 

3.“Rezervatsiya” atamasiga izoh bering. 

Rezervatsiya  (lotincha  —  saqlayman)  —  biror  davlatda  tub  joyaholisining 

omonqolgan qismini zo’rlab joylashtirish uchun ajratilgan hudud.