1. Bir fazali sinusoidal o‘zgaruvchan tok zanjirlari Bir fazali sinusoidal o‘zgaruvchan tok



Yüklə 46,79 Kb.
tarix27.12.2023
ölçüsü46,79 Kb.
#199612
O\'zgaruvchan tok zanjiridagi rezanans hodisalar


MAVZU:O’zgaruvchan To’k Zanjiridagi Rezonans Hodisalar
Reja:

1.Bir fazali sinusoidal o‘zgaruvchan tok zanjirlari

2. Bir fazali sinusoidal o‘zgaruvchan tok

3. O‘zgaruvchan tokning samarali va o‘rtacha qiymatlari


Oʻzgaruvchan tok — tok kuchi (kuch lanish) va yoʻnalishi vaqt oʻtishi bilan davriy ravishda oʻzgaradigan elektr toki; keng maʼnoda — vaqt boʻyicha oʻzgaradigan har qanday elektr toki. Oʻzgaruvchan tokni oʻzgartirish, mas, uzoq masofaga uzatish, toʻgʻrilash, chastotasini oʻzgartirish kabi amallarning bajarilishi nisbatan oddiyligi uning afzalligi hisoblanadi. Asosiy koʻrsatkichlari: chastotasi va tok kuchining taʼsir etuvchi qiymati. Sanoatda foydalaniladigan oʻzgaruvchan elektr tarmoqlarida tok kuchi va kuchlanish garmonik tarzda 50 Gs chastota bilan oʻzgaradi. Zanjir uchlaridagi oʻzgaruvchan kuchlanishni elektr styalardagi generatorlar vujudga keltiradi. Tok kuchining taʼsir etuvchi qiymati deganda maʼlum vaqt ichida oʻtkazgichdan Oʻzgaruvchan tok oʻtganda ajraladigan issiqlik miqdoriga teng issiqlik ajratadigan tok kuchi tushuniladi. Tok kuchi va kuchlanishning taʼsir etuvchi qiymatlari Oʻzgaruvchan tok zanjiriga ulangan ampermetr va voltmetr bilan oʻlchanadi.


• Oʻzgaruvchan tok — tok kuchi (kuch lanish) va yoʻnalishi vaqt oʻtishi bilan davriy ravishda oʻzgaradigan elektr toki; keng maʼnoda — vaqt boʻyicha oʻzgaradigan har qanday elektr toki. Oʻzgaruvchan tokni oʻzgartirish, mas, uzoq masofaga uzatish, toʻgʻrilash, chastotasini oʻzgartirish kabi amallarning bajarilishi nisbatan oddiyligi uning afzalligi hisoblanadi. Asosiy koʻrsatkichlari: chastotasi va tok kuchining taʼsir etuvchi qiymati. Sanoatda foydalaniladigan oʻzgaruvchan elektr tarmoqlarida tok kuchi va kuchlanish garmonik tarzda 50 Gs chastota bilan oʻzgaradi. Zanjir uchlaridagi oʻzgaruvchan kuchlanishni elektr styalardagi generatorlar vujudga keltiradi. Tok kuchining taʼsir etuvchi qiymati deganda maʼlum vaqt ichida oʻtkazgichdan Oʻzgaruvchan tok oʻtganda ajraladigan issiqlik miqdoriga teng issiqlik ajratadigan tok kuchi tushuniladi. Tok kuchi va kuchlanishning taʼsir etuvchi qiymatlari Oʻzgaruvchan tok zanjiriga ulangan ampermetr va voltmetr bilan oʻlchanadi.
Rezonans (lotincha: resono — „aks-sado beraman“, „javob beraman“) — tebranish (elektr, mexanik) konturida majburiy tebranish amplitudasi eng yuqori (maksimum) qiymatga yetganda sodir boʻladigan hodisa. Masalan, tizimning barcha parametrlari oʻzgarmas va bu tizim xususiy tebranish chastotasi tashqi kuch davri sinusoidal boʻlsa, yaʼni tizim xususiy tebranish chastotasi tashqi kuch chastotasiga mos kelsa, rezonans hodisasi roʻy beradi. Rezonansning foydali va zararli tomonlari bor (Masalan, radiotexnikada foydali boʻlsa, inshootlarda zararli).
• Rezonans (lotincha: resono — „aks-sado beraman“, „javob beraman“) — tebranish (elektr, mexanik) konturida majburiy tebranish amplitudasi eng yuqori (maksimum) qiymatga yetganda sodir boʻladigan hodisa. Masalan, tizimning barcha parametrlari oʻzgarmas va bu tizim xususiy tebranish chastotasi tashqi kuch davri sinusoidal boʻlsa, yaʼni tizim xususiy tebranish chastotasi tashqi kuch chastotasiga mos kelsa, rezonans hodisasi roʻy beradi. Rezonansning foydali va zararli tomonlari bor (Masalan, radiotexnikada foydali boʻlsa, inshootlarda zararli).
• Rezonans fizikada koʻp uchraydi (toʻlqinlar rezonansi, kuchlanish rezonansi, toklar rezonansi). Tebranish konturida tok kuchi faza jihatdan tashqi elektr yurituvchi kuchga teng kelib qolgan hollarda ham rezonans roʻy beradi.
Rezonans aksariyat tabiatda kuzatiladi. Barcha inshootlar, binolar va mashinalar oʻz xususiy tebranishlariga ega. Shuning uchun tabiatda yuz beradigan davriy tashqi taʼsirlar ularda rezonansni paydo qilishi mumkin. Masalan, koʻprik ustidan poyezd oʻtganda yuz beradigan davriy zarb (silkinish) kuchlari taʼsirida rezonans paydo boʻladi. Rezonans hodisasi koʻprik, poydevor, mashinalarga zararli taʼsir qiladi, hatto ularni buzib yuborishi ham mumkin. Shuning uchun rezonansga qarshi maxsus tadbirlar koʻriladi, zarblarni yumshatkichlar, amortizatorlardan foydalaniladi. Radiotexnikada rezonans radiostansiyaning bir xil (zarur) signallarini boshqa (xalaqit) signallaridan ajratib olishga imkon beradi[1].

O‘zgaruvchan tok zanjirida rezonans hodisasi


Ishning maqsadi:

  • O‘zgaruvchan tok zanjirida hosil bo‘lgan majburiy tebranishlarni o‘rganish.

  • Rezonans hodisasini tekshirish.

Qisqacha nazariya.
Kondensator, rezistor va induktiv g‘altak o‘zgaruvchan kuchlanish generatoriga ketma-ket ulangan elektr sxemani (1-rasm) ko‘rib chiqamiz. Bu zanjirning ayrim elementlarida tok kuchi va kuchlanishning majburiy tebranishlari .
Zanjirdagi tok kuchining tebranish amplitudasi o‘zgaruvchan kuchlanish generatorining  chastotasiga bog‘liq, chunki reaktiv elementlar- kondensator va induktiv g‘altak qarshiligi chastotaga bog‘liqdir.
O‘zgaruvchan tokning past chastotalarida kondensatorning sig‘im qarshiligi  juda katta bo‘ladi, shuning uchun zanjirda tok kuchi kichik bo‘ladi. Teskari holatda, ya'ni yuqori chastotali o‘zgaruvchan tokda g‘altakning induktiv qarshiligi  katta bo‘ladi va tok kuchi yana kichik bo‘ladi.
1- rasmda ko‘rsatilgan zanjirning to‘liq qarshiligi Z quyidagi formula orqali aniqlanadi:
Demak, zanjirda maksimal tok kuchi zanjirga qo‘yilgan o‘zgaruvchan kuchlanishning shunday 0 chastotasiga mos keladiki, bunda induktiv va sig‘im qarshiliklar teng bo‘ladi:
G‘altak va kondensatorning reaktiv qarshiliklari teng bo‘lganda bu elementlardagi kuchlanish amplitudalari ham bir xil bo‘ladi.
Kuchlanish tebranishlari g‘altak va kondensatorda qarama-qarshi fazada bo‘lganligi sababli, (1) shart bajarilgan holatda ularning yig‘indisi nolga teng. Natijada aktiv qarshilikdagi kuchlanish UR generatorning to‘liq kuchlanishi (U) ga teng bo‘lib qoladi, zanjirdagi tok kuchi esa maksimal qiymatga erishadi . Bunda EYUK va tok kuchi tebranishlarining siklik chastotasi quyidagiga teng bo‘lib, elektr konturdagi erkin so‘nmaydigan elektromagnit tebranishlar siklik chastotasi bilan mos tushadi:
Tashqi o‘zgaruvchan EYUK siklik chastotasi konturdagi erkin so‘nmaydigan tebranishlar chastotasiga yaqinlashganda tebranish konturida tok kuchining majburiy tebranishlari amplitudasi keskin ortib ketish hodisasiga o‘zgaruvchan tok elektr zanjiridagi rezonans deyiladi.  = chastota rezonans siklik chastota deyiladi. Rezonans siklik chastota R aktiv qarshilikka bog‘liq emas. Im ning  ga bog‘lanish grafigi rezonans egri chizig‘i deyiladi. R aktiv qarshilik qancha kichik bo‘lsa, rezonans egri chiziqlari shuncha o‘tkir maksimumga ega bo‘ladi.
2.Ishni bajarish tartibi.
1. Montaj stolida 1-rasmda ko‘rsatilgan sxemani yig‘ing. Bunda elementlar parametrlarini quyidagicha qilib oling:



  • Generator: Uef = 100 V;  = 10 Gs;

  • Rezistor: R = 200 Оm; Р = 500 Vt;

  • Kondensator: С = 10 mkF; Uish = 400 V;

  • G‘altak: L = 1 Gn.

2. Generator chastotasini 10 Gs dan100 Gs gacha 10 Gs dan o‘zgartirib borib, voltmetr yordamida g‘altakdagi, kondensatordagi, rezistordagi kuchlanishni o‘lchang va qiymatlarni jadvalga yozing. Konstruktor to‘plamida faqat ikkita multimetr mavjud, shuning uchun generator chastotasini o‘zgartirib borib, o‘lchashlarni ikki marta takrorlashga to‘g‘ri keladi, ya'ni dastlab voltmetrni g‘altakka va kondensatorga ulagan holda, ikkinchi marta esa voltmetrni rezistorga ulagan holda.
3. Rezistor, kondensator va g‘altakdagi kuchlanishni generator chastotasiga bog‘liqlik grafiklarini chizing.
4. Rezonans chastotasini (2) formula orqali hisoblang va olingan qiymatlarni tajriba natijalari bilan solishtiring.
5. Elementlar parametrlarini o‘zgartirib, o‘lchashlar va hisoblashlarni takrorlang.
6. Elementlardagi kuchlanishning zanjirdagi o‘zgaruvchan tok chastotasiga bog‘lanish grafiklarini tushuntirishga harakat qiling.
• Rezonans aksariyat tabiatda kuzatiladi. Barcha inshootlar, binolar va mashinalar oʻz xususiy tebranishlariga ega. Shuning uchun tabiatda yuz beradigan davriy tashqi taʼsirlar ularda rezonansni paydo qilishi mumkin. Masalan, koʻprik ustidan poyezd oʻtganda yuz beradigan davriy zarb (silkinish) kuchlari taʼsirida rezonans paydo boʻladi. Rezonans hodisasi koʻprik, poydevor, mashinalarga zararli taʼsir qiladi, hatto ularni buzib yuborishi ham mumkin. Shuning uchun rezonansga qarshi maxsus tadbirlar koʻriladi, zarblarni yumshatkichlar, amortizatorlardan foydalaniladi. Radiotexnikada rezonans radiostansiyaning bir xil (zarur) signallarini boshqa (xalaqit) signallaridan ajratib olishga imkon beradi[1].
Manbalar
Rezonans zanjirini hisoblash
• Rezonans zanjirini hisoblash
• Shuni ta'kidlash kerakki, bu hodisa, ayniqsa, parallel ulanish ishlatilsa, juda ehtiyotkorlik bilan hisoblashni talab qiladi. Texnologiyaga aralashmaslik uchun siz turli formulalardan foydalanishingiz kerak. Shuningdek, ular tegishli bo'limdagi har qanday fizika muammosini hal qilish uchun foydali bo'ladi.
• Devrendagi quvvatning qiymatini bilish juda muhimdir. Rezonansli kontaktlarning zanglashiga olib keladigan o'rtacha quvvatini o'rtacha kvadratik kuchlanish va oqim ko'rinishida quyidagicha ifodalash mumkin:
Bunday holda, rezonansdagi quvvat omili cos ph = 1 ekanligini unutmang
• Bunday holda, rezonansdagi quvvat omili cos ph = 1 ekanligini unutmang
• Xuddi shu rezonans formulasi quyidagi shaklga ega:
• ō 0 = 1 / √L * C
• Rezonansdagi nol empedans quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
• F res = 1 / 2p √L * C
• Rezonans tebranish chastotasini quyidagicha taxmin qilish mumkin:
• F = 1/2 p (LC) 0,5
• Bu erda: F = chastota
• L = induktivlik
• C = sig'im
• Odatda, agar qarshilik (R) quyidagi talablarga javob beradigan darajada past bo'lmasa, sxema tebranmaydi:
• R = 2 (L / C) 0,5
Odatda, agar qarshilik (R) quyidagi talablarga javob beradigan darajada past bo'lmasa, sxema tebranmaydi:
• Odatda, agar qarshilik (R) quyidagi talablarga javob beradigan darajada past bo'lmasa, sxema tebranmaydi:
• R = 2 (L / C) 0,5
• Aniq ma'lumotlarni olish uchun siz hisob-kitoblar natijasida olingan qiymatlarni yaxlitlashtirmaslikka harakat qilishingiz kerak. Ko'pgina fiziklar faol oqimlarning vektor diagrammasi deb ataladigan usuldan foydalanishni tavsiya qiladilar. Qurilmalarni to'g'ri hisoblash va sozlash bilan siz o'zgaruvchan tokni yaxshi tejashga erishasiz.
• Qo'llaniladigan kuchlanish chastotasiga qarab kondansatörler va induktorlarni o'z ichiga olgan ikki terminalli tarmoqning reaktivligi yoki o'tkazuvchanligi ijobiy va salbiy qiymatlarni qabul qilishi mumkin. Muayyan sharoitlarda reaktivlik (o'tkazuvchanlik) nolga teng bo'lishi mumkin va butun zanjirning ekvivalent qarshiligi (o'tkazuvchanligi) faollashadi. Bunday holda, kontaktlarning zanglashiga olib kirishidagi oqim va kuchlanish fazada bo'ladi. Bu hodisa deyiladi rezonans, va nisbati rezonans holati.
Yuqoridagi nisbatlardan kelib chiqqan holda, qadr-qimmat va zaiflashuv ko'rsatkichi o'lchovsiz kattaliklardir. Shaklda ko'rsatilgan sxemaning barcha elementlarida beri. 10.1a, bir xil oqim oqadi, Q-omil rezonansdagi reaktiv elementlardagi kuchlanish kirish kuchlanishidan necha marta oshib ketishini ko'rsatadi. Haqiqiy tebranish davrlarida bu qiymat sezilarli darajaga yetishi mumkin. Shuning uchun elementlarning ketma-ket ulanishi bilan zanjirdagi rezonans r , L , C ba'zan chaqiriladi kuchlanish rezonansi.
Sinusoidal o‘zgaruvchan elektr yurituvchi kuch va toklar Elektr energiyasini bir turdan boshqa turga aylantirishning barcha fizikaviy jarayonlarini amalga oshirish hozirgi zamon elektrotexnikasi barcha sohalarining asosini tashkil etadi, ya’ni elektr yurituvchi kuch (EYK), kuchlanish, tok va elektromagnitli miqdorlarning vaqt bo‘yicha o‘zgarishi bilan bog‘liq bo‘ladi. O‘zgaruvchan tok vaqt bo‘yicha, ma’lum qonun bo‘yicha o‘zgaradi, ya’ni tokning miqdori vaqtning funksiyasidir. Shunday qilib, vaqt o‘tishi bilan miqdori va yo‘nalishi o‘zgaradigan tokka o‘zgaruvchan tok deb aytiladi. O‘zgaruvchan tokni uch turga bo‘lish mumkin:
Sinusoidal o‘zgaruvchan elektr yurituvchi kuch va toklar Elektr energiyasini bir turdan boshqa turga aylantirishning barcha fizikaviy jarayonlarini amalga oshirish hozirgi zamon elektrotexnikasi barcha sohalarining asosini tashkil etadi, ya’ni elektr yurituvchi kuch (EYK), kuchlanish, tok va elektromagnitli miqdorlarning vaqt bo‘yicha o‘zgarishi bilan bog‘liq bo‘ladi. O‘zgaruvchan tok vaqt bo‘yicha, ma’lum qonun bo‘yicha o‘zgaradi, ya’ni tokning miqdori vaqtning funksiyasidir. Shunday qilib, vaqt o‘tishi bilan miqdori va yo‘nalishi o‘zgaradigan tokka o‘zgaruvchan tok deb aytiladi. O‘zgaruvchan tokni uch turga bo‘lish mumkin:
Miqdori o‘zgaruvchan, ammo yo‘nalishi o‘zgarmas (pulsatsiyalanuchi) tok (1.20-rasm).
Miqdori va yo‘nalishi o‘zgaruvchan tok (1.21-rasm).
Davriy o‘zgaruvchan tok (1.22-rasm).
Elektrotexnikada ishlatiladigan davriy toklarning chastotalari (takrorlanishlari) doirasi juda keng bo‘lib, gersning o‘ndan biridan tortib, to milliarddan bir ulushlarigacha bo‘lgan qiymatlarini tashkil etadi. Elektrotexnikada standart chastotalar 50 Hz dan 60 Hz gacha ishlatiladi. O‘zbekistonda 50 Hz chastota (tebranish) ishlatiladi. Тokning chastotasi quyidagiga teng:
Elektrotexnikada ishlatiladigan davriy toklarning chastotalari (takrorlanishlari) doirasi juda keng bo‘lib, gersning o‘ndan biridan tortib, to milliarddan bir ulushlarigacha bo‘lgan qiymatlarini tashkil etadi. Elektrotexnikada standart chastotalar 50 Hz dan 60 Hz gacha ishlatiladi. O‘zbekistonda 50 Hz chastota (tebranish) ishlatiladi. Тokning chastotasi quyidagiga teng:
Standart chastota f = 50 Hz bo‘lganda, T = 0,02 s bo‘ladi. Burchak takrorlanishi (chastotasi) quyidagicha aniqlanadi:
O‘zgaruvchan tokning samarali va o‘rtacha qiymatlari
O‘zgaruvchan tokning samarali va o‘rtacha qiymatlari
O‘zgaruvchan tok ham, o‘zgarmas tok kabi elektr zanjirda ma’lum ishni bajaradi, ya’ni simlarni qizdiradi, magnit va elektr maydon hosil qiladi. Ko‘p hollarda elektr toki bajargan ish shu tok kuchining kvadratiga proporsionaldir. Masalan, qarshiligi r bo‘lgan o‘tkazgichdan T vaqt davomida o‘zgarmas tok I o‘tganda ajralib chiqqan issiqlikning bajargan ishi
Induktiv qarshilik ulangan o‘zgaruvchan tok zanjiri
Induktiv qarshilik ulangan o‘zgaruvchan tok zanjiri
O‘zgaruvchan tok elektr zanjiriga ko‘p o‘ramli sim g‘altagi ulangan deb faraz qilaylik, uning aktiv qarshiligi nolga teng bo‘lsin. Bunday g‘altakdan o‘zgaruvchan tok o‘tganda, unda o‘zinduksiya hosil bo‘ladi. G‘altakdan o‘zgaruvchan tok o‘tganda hosil bo‘lgan magnit maydoni ham o‘zgaruvchan bo‘ladi. Magnit maydoni g‘altakni kesib o‘tib, unda elektr yurituvchi kuch (EYK) hosil qiladi, ya’ni oo‘zgaruvchan tok elektr zanjiriga ulangan induktiv qarshilik ko‘rsatilgan. Magnit maydonining oqimi qancha ko‘p bo‘lsa, magnit kuch chiziqlari g‘altak o‘ramlarini qancha tez kesib o‘tsa, g‘altak qancha katta bo‘lsa (g‘altakning har bir o‘ram uzunligi) va ketma-ket ulangan o‘ramlarining soni ko‘p bo‘lsa, o‘zinduksiya miqdori ham ko‘p bo‘ladi. G‘altakning magnit maydoni undan oqib o‘tayotgan tokka proporsional. Magnit kuch chiziqlarining o‘ramlarni kesib o‘tish tezligi o‘zgaruvchan tokning o‘zgarish tezligiga proporsional. Bundan o‘zinduksiya elektr yurituvchi kuchlari uchun quyidagi ifodani yozish mumkin:
‘zinduksiya.
• Yuqoridagi nisbatlardan kelib chiqqan holda, qadr-qimmat va zaiflashuv ko'rsatkichi o'lchovsiz kattaliklardir. Shaklda ko'rsatilgan sxemaning barcha elementlarida beri. 10.1a, bir xil oqim oqadi, Q-omil rezonansdagi reaktiv elementlardagi kuchlanish kirish kuchlanishidan necha marta oshib ketishini ko'rsatadi. Haqiqiy tebranish davrlarida bu qiymat sezilarli darajaga yetishi mumkin. Shuning uchun elementlarning ketma-ket ulanishi bilan zanjirdagi rezonans r , L , C ba'zan chaqiriladi kuchlanish rezonansi.
• Rezonans chastotasida impedans z
• rezistorning qarshiligiga teng r, oqim va kirish kuchlanishi fazada.
• Shunday qilib, kontaktlarning zanglashiga olib keladigan barcha quvvati bitta qarshilik elementi tomonidan iste'mol qilinadigan faol quvvatga teng bo'lib, kontaktlarning zanglashiga olib keladigan reaktiv quvvati nolga teng. Bu shuni anglatadiki, rezonansda o'zaro energiya almashinuvi faqat kondansatör va induktor o'rtasida sodir bo'ladi. Kondensatorning zaryadsizlanishi paytida elektr maydonining energiyasining pasayishi bobinning magnit maydonining energiyasining oshishi bilan birga keladi va aksincha. Manba va reaktiv elementlar o'rtasida energiya almashinuvi yo'q.
• Ketma-ket ulangan elementlarga ega bo'lgan sxemaning chastotali xususiyatlarini ko'rib chiqing r , L , C ... Biz konturning kirish qismida doimiy amplitudali va burchak chastotali sinusoidal kuchlanish harakat qiladi deb taxmin qilamiz.
Elementlar ketma-ket ulangan zanjirdagi rezonans (kuchlanish rezonansi)
• Elementlar ketma-ket ulangan zanjirdagi rezonans (kuchlanish rezonansi)
• 1-rasmdagi zanjir uchun bizda bor
• ;(1).(2)Miqdorlar nisbatiga qarab uch xil holat mumkin va.
• 1. O'chirishda indüktans ustunlik qiladi, ya'ni. , va natijada,
• Ushbu rejim rasmdagi vektor diagrammasiga mos keladi. 2, a.
• 2.Sxemada sig'im ustunlik qiladi, ya'ni. , bu degani. Bu holat rasmdagi vektor diagrammasida aks ettirilgan. 2, b.
• 3. - kuchlanish rezonansi holati (2-rasm, v).
• Kuchlanish rezonans holati
• .(3)Bundan tashqari, (1) va (2) dan quyidagi kabi, .
Elektr zanjirida bir nechta induktiv va sig'imli elementlar mavjud bo'lsa, masalaning mohiyati o'zgarmaydi. Darhaqiqat, bu holatda , va (3) munosabat L E va C E ning ekvivalent qiymatlari uchun bajariladi.
• Elektr zanjirida bir nechta induktiv va sig'imli elementlar mavjud bo'lsa, masalaning mohiyati o'zgarmaydi. Darhaqiqat, bu holatda , va (3) munosabat L E va C E ning ekvivalent qiymatlari uchun bajariladi.
• (3) tenglama tahlili shuni ko'rsatadiki, rezonans rejimiga L va C parametrlarini, shuningdek chastotani o'zgartirish orqali erishish mumkin. Rezonans chastotasi uchun (3) ga asoslanib, biz yozishimiz mumkin
• .(4)Rezonans egri chiziqlari oqim va kuchlanishning chastotaga bog'liqligi deyiladi. Misol tariqasida, rasm. 3 tipik egri chiziqlarni ko'rsatadi I (f); va shakldagi zanjir uchun. 1 da U = const.
• Rezonans davrining muhim xarakteristikasi sifat omili Q, induktiv (kapasitiv) elementdagi kuchlanishning kirish kuchlanishiga nisbati bilan aniqlanadi:
Unga yaqin kuchlanishlar yoki rejimlarning rezonansida kontaktlarning zanglashiga olib keladigan oqim keskin ko'tariladi. Nazariy holatda R = 0 da uning qiymati cheksizlikka intiladi. Oqimning oshishiga mos ravishda, induktiv va sig'imli elementlardagi kuchlanish kuchayadi, bu quvvat manbai kuchlanishidan bir necha baravar yuqori bo'lishi mumkin.
• Unga yaqin kuchlanishlar yoki rejimlarning rezonansida kontaktlarning zanglashiga olib keladigan oqim keskin ko'tariladi. Nazariy holatda R = 0 da uning qiymati cheksizlikka intiladi. Oqimning oshishiga mos ravishda, induktiv va sig'imli elementlardagi kuchlanish kuchayadi, bu quvvat manbai kuchlanishidan bir necha baravar yuqori bo'lishi mumkin.
• Misol uchun, rasmdagi sxema bo'lsin. 1 . Keyin, va, mos ravishda,.
• Rezonans hodisasi amaliyotda, xususan, radiotexnikada foydali ilovalar topadi. Biroq, agar u o'z-o'zidan paydo bo'lsa, katta ortiqcha kuchlanish va haddan tashqari oqimlarning paydo bo'lishi sababli favqulodda rejimlarga olib kelishi mumkin.
• Rezonansning jismoniy mohiyati induktorning magnit maydoni va kondansatkichning elektr maydoni o'rtasidagi davriy energiya almashinuvida yotadi va maydonlar energiyalarining yig'indisi doimiy bo'lib qoladi.
Yüklə 46,79 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin