1 Bismillahir rohmanir rohiym Muqaddima

toyyiban mubaarokan fiyhi, gʻoyro makfiyyin valaa 
muvadda’in valaa mustagʻnan ’anhu robbanaa”, derdilar
4
. 
Ma’nosi: 
“Allohga 
koʻp, 
pok, 
muborak, 
kifoyalanilmaydigan, tashlab qoʻyilmaydigan, behojat 
boʻlinmaydigan hamd boʻlsin. (Ey) Robbimiz!” 
"
ُ دْمَحْلا
َُّ ّلِل
ُيّذَلا
يّناَسَك
ُاَذَه
َُب ْوَثلا
ُّهيّنَق َز َر َو
ُْنّم
ُّرْيَغ
ٍُّل ْوَح
يّ نّم
َُل َو
ٍُّة َو ق
"
1
Muslim, 1373. 
2
Buxoriy, 5376. Muslim, 2022. 
3
Abu Dovud, 3767. Termiziy, 1858. Ibn Moja, 3264. Ahmad, 25106. 
4
Buxoriy, 5458. 

---

25 
Yana u zot sollallohu alayhi vasallam: “Kim taomlanib 
boʻlib “Alhamdu lillaahil-laziy at’amaniy hazat-to’aama, 
varozaqoniyhi min gʻoyri havlin minniy vala quvvatin” 
desa, avval oʻtgan gunohlari kechiriladi”, dedilar
1
. 
Ma’nosi: “Men tomondan kuch va quvvatsiz meni bu 
taom bilan taomlantirgan va rizqlantirgan Allohga hamd 
boʻlsin”. 
Ichimliklari 
Rosululloh sollallohu alayhi vasallam shirinliklar va asalni 
yaxshi koʻrardilar
2
. 
U zot eng yaxshi koʻrgan ichimliklari sovuq suv edi
3
. 
U zot sollallohu alayhi vasallam ichimlik ichadigan 
jomlari boʻlardi. U sinib qoldi, uning singan yeriga kumush 
chega
4
qoʻydilar
5
. 
Qanday ichardilar? 
Rosululloh sollallohu alayhi vasallam oʻtirgan holda va 
zarurat boʻlib qolsa tik turgan holda suv ichardilar
6
. 
Turib ichishdan qaytarganlar
7
. 
Osib qoʻyilgan mesh ogʻzidan turgan holda ichardilar. 
1
Abu Dovud, 4023. 
2
Buxoriy, 5431. Musilm, 1474. 
3
Termiziy, 1895. Nasaiy, 6815. Ahmad, 24100. 
4
Chega – chinni asboblarning sinig’ini ulash uchun ishlatiladigan, ikkala uchi qayrilgan merall mixcha. 
5
Buxoriy, 3109. 
6
Termiziy, 1895. Nasaiy, 6815. Ahmad, 24100. 
7
Muslim, 2025. 

---

26 
U zot mesh osib qoʻyilgani uchun yoki idish topilmagani 
tufayli zarurat yuzasidan mesh ogʻzidan ichganlar. Chunki u 
zot sollallohu alayhi vasallam idishning ogʻzidan ichishdan 
qaytarganlar
1
. 
Suv ichsalar (idish tashqarisidagi) uch nafasga boʻlib 
ichardilar
2
. 
Idish ichiga nafas olishdan va unga puflashdan 
qaytardilar
3
. 
Oʻng qoʻllari bilan ichardilar
4
. 
Aytardilarki: “Albatta, Alloh bandasi ovqatini yeb Unga 
hamd aytishidan, yoki ichimligini ichib Unga hamd aytishidan 
rozi boʻladi”
5
.