Iqlim o‘zgarishiga moslashish va tabiiy ofatlar xavfini boshqarish masalalarini ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish va boshqa sohaviy rejalashtirish jarayonlariga kiritish.
1. Iqlim o‘zgarishi va tabiiy ofatlar xavfini kamaytirishga doir masalalarni amaldagi rejalashtirish, qaror qabul qilish va budjetni shakllantirish jarayonlari, tarmoq rejalari va strategiyalariga kiritish (integratsiyalash) bo‘yicha takliflar ishlab chiqish va kiritish.
Tahliliy ma’lumotlar
2023-yil yanvar
Favqulodda vaziyatlar vazirligi,
O‘zgidromet,
Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi,
Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi,
Moliya vazirligi,
manfaatdor vazirlik va idoralar
2. Davlat boshqaruvi organlaridagi strategik rejalashtirish va siyosatni ishlab chiqishga mas’ul tarkibiy tuzilmalar uchun iqlim o‘zgarishi va tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish masalalarini integratsiyalash hamda uning vositalaridan foydalanish bo‘yicha treninglar tashkil qilish.
3. Atrof-muhitga ta’sir ko‘rsatishni kompleks baholash kabi ruxsat berish xarakteridagi amaldagi tartib-qoidalarda iqlim o‘zgarishi va tabiiy ofatlarga oid jihatlarni hisobga olish bo‘yicha takliflarni ishlab chiqish va kiritish.
Tahliliy ma’lumotlar
2023-yil aprel
4. Iqlim o‘zgarishiga moslashish, uning oqibatlarini yumshatish va tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish bo‘yicha ishlarni rejalashtirish, amalga oshirish, monitoring qilish va baholashda jamoatchilikning maslahat va bevosita ishtirokini ta’minlash bo‘yicha Vazirlar Mahkamasiga taklif kiritish.
Chora-tadbirlar dasturi
2023-yil may
10.
Iqlim o‘zgarishi va tabiiy ofatlar xavfiga nisbatan mi�liy javob choralarini ishlab chiqish va amalga oshirishning samarali normativ-huquqiy va institutsional bazani mustahkamlash.
Quyidagilarni nazarda tutuvchi takliflarni ishlab chiqish va Vazirlar Mahkamasiga kiritish:
tabiiy ofatlar va iqlim o‘zgarishiga chidamlilikni oshirish bo‘yicha O‘zbekistonning milliy harakatlar rejasini (O‘MHR) tasdiqlash;
tabiiy ofatlar va iqlim o‘zgarishi xavfini kamaytirish bo‘yicha harakatlarni muvofiqlashtirish hamda O‘MHRning bajarilishini monitoring qilish bo‘yicha idoralararo boshqaruv kengashini tashkil qilish;
atrof-muhitni muhofaza qilish bo‘yicha vakolatli davlat organida O‘MHRni amalga oshirish yuzasidan idoralararo boshqaruv kengashining ishchi organi sifatida alohida tashkiliy tuzilma tashkil etish;
O‘MHR uchun aloqani rivojlantirish strategiyasini tasdiqlash va joriy qilish.
Favqulodda vaziyatlar vazirligi,
O‘zgidromet,
Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi,
manfaatdor vazirlik va idoralar
11.
Shaharsozlik va qurilish sohalarida tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish va iqlim o‘zgarishi masalalarining normativ-huquqiy bazasini takomillashtirish.
1. Tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish va iqlim o‘zgarishi masalalaridan kelib chiqib, O‘zbekiston Respublikasining Shaharsozlik kodeksi hamda qurilish sohasini tartibga soluvchi qonunchilik hujjatlariga o‘zgartirishlar va qo‘shimcha kiritish bo‘yicha taklif tayyorlash hamda Vazirlar Mahkamasiga kiritish.
Qonun loyihasi
2023-yil sentyabr
Favqulodda vaziyatlar vazirligi,
Qurilish vazirligi, O‘zgidromet
2. Atrof-muhitga bo‘lgan ta’sirni kompleks baholashni nazarda tutuvchi “Ekologik ekspertiza to‘g‘risida”gi Qonunni takomillashtirish bo‘yicha taklif ishlab chiqish va kiritish:
iqlim o‘zgarishiga ta’sir etish va xatarlarni hisobga olgan holda rivojlanish va yerlardan foydalanishga kompleks baho berish;
turli obyektlar va muhandislik infratuzilmalarini barpo etish va boshqarishda majburiy tartibda ularning atrof-muhitga ta’sirini baholashdan o‘tkazish.
Qonun loyihasi
2023-yil may
Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi,
O‘zgidromet,
manfaatdor vazirlik va idoralar
12.
Milliy, mintaqaviy va xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlik va sheriklik munosabatlarini mustahkamlash, tashqi moliyalashtirish mexanizmlariga kirish salohiyatini oshirish.
Tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish va iqlim o‘zgarishi bo‘yicha faoliyat yurituvchi davlat xizmatchilari uchun quyidagi yo‘nalishlarda tegishli malaka oshirish treninglarini tashkil qilish:
tabiiy ofatlarga qarshi kurashish va iqlim o‘zgarishi masalalariga mablag‘larni jalb qilish uchun tashkilotlar, shu jumladan mintaqaviy va global platformalar bilan muzokaralar olib borish;
Yashil iqlim jamg‘armasi (Green Climate Fund) va Global ekologiya jamg‘armasi (Global Enviroment Facility) kabi jamg‘armalarning mablag‘larini jalb qilish.
Amaliy chora-tadbirlar rejasi
2023-yil aprel
Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi, O‘zgidromet,
Favqulodda vaziyatlar vazirligi,
Iqisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi
13.
OAV, NNT va xususiy sektorning faol ishtiroki asosida jamoatchilikni tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish va iqlim o‘zgarishi to‘g‘risida xabardor qilish kampaniyalarini o‘tkazish.
Quyidagilarni ko‘zda tutuvchi 2023 — 2030-yillarda tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish va iqlim o‘zgarishi to‘g‘risida jamoatchilik xabardorligini oshirish dasturini ishlab chiqish hamda Vazirlar Mahkamasiga kiritish:
Favqulodda vaziyatlar vazirligi,
O‘zgidromet,
Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi,
Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi,
manfaatdor vazirlik va idoralar
vakolatli davlat organlari tizimidagi institut va markazlarning o‘zaro muvofiqlashtirilgan bilimlarni boshqarish bo‘yicha salohiyatini oshirish, to‘plangan bilim, tajriba va ilg‘or amaliyot almashinuvi bo‘yicha milliy platforma yaratish;
Moslashuvni o‘rganish mexanizmi (Adaptation Learning Mechanism — ALM) kabi tegishli mexanizmlar orqali milliy, mintaqaviy va global darajada ma’lumotlar almashinuvini yo‘lga qo‘yish;
turli darajada to‘plangan bilimlarni tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish va iqlim o‘zgarishiga integratsiya qilish mexanizmlarini yo‘lga qo‘yish;
tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish va iqlim o‘zgarishi bo‘yicha to‘plangan bilim, tajriba va ilg‘or amaliyotlar asosida ommaviy seminarlar, ishchi yig‘ilishlar va treninglar kabi ta’lim va targ‘ibot dasturlari orqali jamoatchilikni iqlim o‘zgarishi haqida xabardor qilish kampaniyalarini o‘tkazish.
Amalga oshirish 2023 — 2030-yillarda
14.
Iqlim o‘zgarishi masalalarini targ‘ib qilishni umumiy o‘rta va oliy ta’lim o‘quv dasturlariga kiritish.
Quyidagilarni nazarda tutuvchi amaliy choralarni ko‘rish:
o‘quv reja va dasturlarni ishlab chiqish bo‘yicha maqsadli guruhlar rahbarligida tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish va iqlim o‘zgarishi masalalarini amaldagi o‘quv reja va dasturlarga integratsiyalash jihatdan qayta ko‘rib chiqish;
umumiy o‘rta va oliy ta’lim muassasalari o‘qituvchi, o‘quvchi va talabalari uchun O‘zbekistondagi shart-sharoitlarga moslashtirilgan ta’lim resurslarini (namunaviy o‘quv rejalari, modullar, o‘quv materiallari va dasturlari hamda boshqalar) ishlab chiqish;
tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish va iqlim o‘zgarishi modullari asosida dars berish bo‘yicha o‘qituvchilarni tayyorlash (treninglar, maxsus tayyorlov seminarlari);
tayyorlangan o‘qituvchilar tomonidan maktab va universitetlarda modullarni sinovdan o‘tkazish va baholash asosida ularni takomillashtirish;
o‘qituvchi va talabalarni tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish va iqlim o‘zgarishi modullari asosida o‘qitish hamda ularning o‘zlashtirish darajasini doimiy monitoring va baholash (M&E) asosida takomillashtirib borish;
iqlim o‘zgarishi masalalari bo‘yicha o‘quv materiallari, universitet va maktab dasturlari, jamoatchilikni xabardor qilish dasturlarini ishlab chiqish hamda tegishli nusxada ko‘paytirish.
Amaliy chora-tadbirlar rejasi
2023-yil fevral
Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, Xalq ta’limi vazirligi,
Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi, O‘zgidromet, Favqulodda vaziyatlar vazirligi, manfaatdor vazirlik va idoralar
15.
Mahalliy hokimiyat organlari va jamoatchilikning iqlim o‘zgarishi va tabiiy ofatlarning ta’sirini kamaytirish salohiyatini kuchaytirish.
Quyidagilarni nazarda tutuvchi takliflarni ishlab chiqish va Vazirlar Mahkamasiga kiritish:
mahalliy hokimiyat organlari (viloyat, tuman/shahar) hamda aholi punktlarining (mahalla, qishloq, ovul) iqlim o‘zgarishi va tabiiy ofatlar xavfi pasportlarini ishlab chiqish;
mahalliy hokimiyat organlari va jamoatchilikning iqlim o‘zgarishi va tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish bo‘yicha ishlarni rejalashtirish, amalga oshirish va monitoring qilishda faol ishtirok etish bo‘yicha salohiyatini oshirish yuzasidan seminarlar tashkil qilish;
mahalliy davlat hokimiyati organlari va jamoatchilikni tabiiy ofatlar va iqlim o‘zgarishi xavflari to‘g‘risida aniq va o‘z vaqtida xabardor qilish uchun joylarda samarali erta ogohlantirish tizimlarini joriy qilish;
birlamchi tarmoqlarni qo‘llab-quvvatlash uchun iqlim o‘zgarishi to‘g‘risida erta ogohlantirish tizimini va ixtisoslashtirilgan axborot mahsulotlarini (Iqlim prognozini modellashtirish dasturi — Climate Outlook Modelling Programme) ishlab chiqish.
Amaliy chora-tadbirlar dasturi
2023-yil mart
Favqulodda vaziyatlar vazirligi, O‘zgidromet, Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi,
manfaatdor vazirlik va idoralar
16.
Iqlim o‘zgarishi va tabiiy ofatlar xavfi to‘g‘risidagi ma’lumotlarni yig‘ish, saqlash va tahlil qilish bo‘yicha texnik va institutsional salohiyatni mustahkamlash.
Quyidagilarni nazarda tutuvchi takliflarni ishlab chiqish va Vazirlar Mahkamasiga kiritish:
iqlim o‘zgarishi va tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish bo‘yicha qaror qabul qilish hamda tabiiy ofatlar va iqlim o‘zgarishiga chidamlilikni oshirish bo‘yicha O‘zbekiston milliy harakatlar rejasining (O‘MHR) amalga oshirilishi haqida xabardor qilish jarayonlarini qo‘llab-quvvatlovchi markazlashtirilgan axborotni boshqarish tizimini ishlab chiqish;
iqlim va tabiiy ofatlar bilan bog‘liq xatarlar, ta’sirlar va zararlar to‘g‘risidagi statistik ma’lumotlarni yig‘ish va standartlashtirish asosida markazlashgan ma’lumotlar bazasini takomillashtirish;
tarmoq va milliy rivojlanish dasturlarini qo‘llab-quvvatlash uchun ma’lumotlar va axborotni tahlil qilish bo‘yicha treninglar o‘tkazish.
Amaliy chora-tadbirlar dasturi
2023-yil fevral
Favqulodda vaziyatlar vazirligi,
O‘zgidromet,
Davlat statistika qo‘mitasi,
Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi,
manfaatdor vazirlik va idoralar
17.
Energiya samaradorl�gi va qayta tiklanadigan energiya manbalarini rivojlantirishning turli yechimlarini qo‘llab-quvvatlash uchun energiya xavfsizligini ta’minlash va boshqaruvini kuchaytirish.
Energiya samaradorligi va qayta tiklanadigan energiya manbalarini rivojlantirish bo‘yicha quyidagilarni nazarda tutuvchi takliflarni Vazirlar Mahkamasiga kiritish:
qayta tiklanadigan energiya manbalaridan foydalanish va energiya samaradorligi tashabbuslarida xususiy sektorning ishtirokini qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha imtiyozlar va chora-tadbirlar ishlab chiqish;
energiya samaradorligi va qayta tiklanadigan energiya manbalari bo‘yicha tegishli ta’lim va xabardorlikni oshirish dasturlarini ishlab chiqish;
mavjud va rejalashtirilgan energiya infratuzilmasi bo‘yicha tabiiy ofatlar va iqlim xatarlari xavfini baholash hamda xavflarni kamaytirishning iqtisodiy jihatdan samarali yechimlarini qo‘llash;
energiya ta’minoti muammolarini hal qilish uchun favqulodda, ayniqsa, tabiiy ofatlar paytida va undan keyin harakatlar rejalari va javob berish mexanizmlarini ishlab chiqish.
Normativ-huquqiy hujjat loyihasi
2023-yil mart
Energetika vazirligi, Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi,
Favqulodda vaziyatlar vazirligi,
O‘zgidromet,
manfaatdor vazirlik va idoralar
18.
Tabiiy ofatlarga tayyorgarlik ko‘rish hamda samarali javob berish va tiklanish bo‘yicha salohiyatni mustahkamlash.
Quyidagilarni qamrab oluvchi 2023 — 2030-yillarda tabiiy ofatlar xavfini boshqarish va ularga samarali javob berish bo‘yicha milliy harakatlar dasturini ishlab chiqish va Vazirlar Mahkamasiga kiritish:
O‘zbekistonning tabiiy ofatlarni boshqarish milliy chora-tadbirlarini hududga xos iqlim o‘zgarishi xavflaridan kelib chiqqan holda qayta ko‘rib chiqish;
tabiiy ofatlar bilan bog‘liq favqulodda vaziyatlar uchun standart amaliyot tartib-taomillari (SOP) va favqulodda vaziyatlar harakatlari rejasini ishlab chiqish;
mahalliy hokimiyat organlari va jamoatchilik uchun tabiiy ofatlarga tayyorgarlik ko‘rish va iqlim o‘zgarishiga moslashish bo‘yicha yo‘riqnomalar ishlab chiqish, ularning xabardorligini oshirish.
Amaliy chora-tadbirlar dasturi
2023-yil fevral
Favqulodda vaziyatlar vazirligi, Axborot texnologiyalarini rivojlantirish vazirligi, Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi,
manfaatdor vazirlik va idoralar
19.
Tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish bo‘yicha chora-tadbirlarda gender tenglik tamoyilini ta’minlash.
Tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish bo‘yicha chora-tadbirlarda gender tenglikni ta’minlash bo‘yicha quyidagilarni amalga oshirish:
davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari xodimlari uchun “Iqlim o‘zgarishiga moslashishning milliy va sohaviy rejalarini ishlab chiqish va amalga oshirishda gender tenglikni hisobga olish” mavzusida o‘quv seminarlar o‘tkazish;
mamlakat sharoitida qo‘llanishi mumkin bo‘lgan gender tenglik yondashuvlari bo‘yicha ilg‘or xorijiy tajribani o‘rganish hamda tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish chora-tadbirlarida gender tenglik tamoyilini ta’minlash yondashuvini tatbiq etish.
Amaliy chora-tadbirlar rejasi
2023-yil fevral
Favqulodda vaziyatlar vazirligi,
O‘zgidromet,
Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish d?vlat qo‘mitasi,
manfaatdor vazirlik va idoralar
20.
Milliy, tarmoq va mahalliy darajada iqlim o‘zgarishiga moslashish ishlarini rejalashtirish va amalga oshirish jarayonlariga xususiy sektorni kengroq jalb qilish.
1. Quyidagilarni qamrab oluvchi takliflarni ishlab chiqib, Vazirlar Mahkamasiga kiritish:
iqlim o‘zgarishiga moslashish choralarini ko‘rish jarayonlariga xususiy sektorni jalb qilish va ularning ishtirokini ta’minlash bo‘yicha harakatlar rejasini shakllantirish;
xususiy sektorni iqlim o‘zgarishiga moslashish harakatlariga yanada kengroq jalb qilish maqsadida ularni rag‘batlantirish choralari va mexanizmlari ro‘yxatini hamda axborot-tushuntirish vositalarini ishlab chiqish.
Amaliy chora-tadbirlar dasturi
2023-yil mart
O‘zgidromet,
Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi,
Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi,
Favqulodda vaziyatlar vazirligi,
manfaatdor vazirlik va idoralar
2. “Iqlim o‘zgarishiga moslashish harakatlariga rejalashtirish va amalga oshirish jarayonlariga xususiy sektorni jalb etish” mavzusida seminar-treninglar tashkil etish.
