1. Hissiy kuyganlik hodisasini o’rganishning asosiy nazariy yondashuvlari

rol omili umumiy harakatlar yomon 
muvofiqlashtirilgan, sa’y-harakatlarning integratsiyasi bo’lmaganligi, barcha o’z vazifalarini 
bajarmaganligi va boshqalar.
Ijtimoiy ish hodimlarining kasbiy kuyish sindromining kasbiy inqiroz omili. Kasbiy faoliyatning 
boshlang’ich bosqichida, kasb doirasidagi qo’shni mutaxassislikka o’tish paytida, agar qayta 
tayyorlash zarur bo’lsa va hokazolarda paydo bo’lishi mumkin.

---

2. IJTIMOIY ISH 
HODIMLARINING 
KASBIY KUYISH 
SINDROMINING 
PSIXOPROFILAKTIKASI 
(PSIXOGIGINA VA 
HISSIY)
• Ijtimoiy ish hodimlarining kasbiy
kuyish sindromining
psixoprofilaktikasida psixogegina
tushunchasi muhim ahamiyat kasb
etadi, u insonning ruhiy holatining
ruhiy rivojlanishiga foydali ta’sir
ko’rsatadigan turmush tarzi omillari
va ekologik sharoitlarini o’rganadi va
ruhiy salomatlikni saqlash va
mustahkamlash bo’yicha tavsiyalar
ishlab chiqadi.
• Ruhiy salomatlik deganda to’liq
xotirjamlik holati, o’zini tuta bilish, 
qiyin vaziyatlarga tezda moslashish va
ularni yengish, qisqa vaqt ichida
xotirjamlikni tiklash qobiliyati
tushuniladi.

---

•
Ijtimoiy ish hodimlarining kasbiy kuyish sindromining oldini oladigan asosiy yo’nalishlar:
•
- bilim, ko’nikma va malakalarni rivojlantirish.
•
- mehnat va dam olish sharoitlarini yaxshilash.
•
- mehnat mazmunini rivojlantirish.
•
- mehnat vositalarini ishlab chiqish.
•
- motivatsiyani rivojlantirish.
•
- ish haqining o’zgarishi.
•
-himoyachilarning o’zlarini ijtimoiy himoya qilish.
•
- jamoadagi psixologik iqlimni yaxshilash tizimi.
•
Ijtimoiy ish hodimlarining kasbiy kuyish sindromini oldini olish uchun maslahatchi vaqti-vaqti bilan, lekin har 
doim o’z hayotini umumiy baholashi kerak - u o’zi xohlagan tarzda yashayaptimi yoki yo’qmi. Agar mavjud 
hayot sizni qoniqtirmasa, ijobiy o’zgarishlar uchun nima qilish kerakligini hal qilishingiz kerak. Faqat 
hayotingiz sifatiga to’g’ri g’amxo’rlik qilish orqali siz samarali maslahatchi bo’lib qolishingiz mumkin.

---

•
A.Maslou tomonidan ijtimoiy ish hodimlarining kasbiy kuyish sindromini professional o’zini o’zi
boshqarishning quyidagi usullarini taklif etgan.
•
1. Ko’zda tutilgan kasbiy rejani amalga oshirish (kasbiy hayot senariysi).
•
2. Parchalangan ongni yengish (ya’ni amalga oshirib bo‘lmaydigan maqsadlarni, orzularni
vujudga keltiradigan “yolg‘on o‘zini-o‘zi realizatsiya qilish motivlari”ni shaxsning barqaror
yaxlitligiga ziyon yetkazadigan tarzda siljishi).
•
3. Kasbiy hayotdagi faol pozitsiya.
•
4. Doimiy o’z-o’zini o’zgartirishga tayyorlikligi.
•
5.O’z shaxsiyatini bilish va undan kasbiy faoliyatda foydalanish.
•
6. Salbiy holatlarni bartaraf etishning adekvat (tenglashtirilgan) vositalarining individual tizimini
o’zlashtirish.
•
7. Kasbiy qarishga qarshi kurash.

---

•
Shaxsning kasbiy deformatsiyasining (buzilishlarni) asosiy
oldini olish chorasi faoliyatdagi doimiy ijodiy moment, kasbiy
vazifalarni bajarish imkoniyatlarini kengaytirish va ijtimoiy
doiraning xilma-xilligi bo’lishi kerak. Kasb-hunar o’rgatish
jarayonida kelgusi kasbiy vazifalarning tor doirasiga tushib
qolmasdan, qo’shimcha erkinlik darajasini yaratish kerak. 
Shuni ta'kidlash kerakki, sezilarli kasbiy deformatsiyalar
nafaqat hayotning boshqa sohalariga, balki kasbiy
faoliyatning o'ziga ham salbiy ta'sir ko’rsatadi, uning
samaradorligini pasaytiradi. Deformatsiyadan himoya
qilishning asosiy usullari quyidagilardir.
•
a) xabardorlikning o’sishi – o’z shaxsiyati va u duch keladigan
kasbiy muammolar haqida ma’lumotni ko’paytirish orqali;
•
b) o’z shaxsiyatini va kasbiy maqominiqayta baholash - ushbu
muammoli vaziyatga nisbatan ijtimoiy hodimning o’zi va kasbi
haqida qanday fikrda ekanligini baholash orqali;
•
v) ijtimoiy ishda kadrlar malakasini oshirish va qayta
tayyorlash tizimidagi kommunikatsiyalarning ahamiyatini
axborot va motivatsion anglash orqali kommunikativ
munosabatlarning kognitiv tarkibiy qismlarini o’zgartirish;
•
d) kognitiv stereotiplardan o’z-o’zini ozod qilish -
kommunikativ faoliyatning ma’nosini taqdim etish orqali;
•
e) maxsus kommunikativ-o’yin treningi orqali o’quvchi rolida
kommunikativ harakatning yangi ko’nikmalarini o’zlashtirish.

---

• Shunday qilib, ijtimoiy ishchi:
• –
yaxshi kasbiy tayyorgarligi, psixologiya, pedagogika, fiziologiya, iqtisodiyot va ishlab chiqarishni tashkil e
tish, qonunchilik, informatika va matematika statistikasining turli sohalarida bilimga ega bo‘lishi;
• –
yetarli darajada yuqori umumiy madaniyatga ega bo‘lish, adabiyot, musiqa, rassomlik va h.k. sohasida y
axshi bilimga ega bo‘lishni nazarda tutuvchi yuksak bilimdon shaxs bo‘lishi;
• -
jamiyatdagi zamonaviy siyosiy, ijtimoiy va iqtisodiy jarayonlar haqida ma’lumotga ega bo'lish, aholining t
urli ijtimoiy guruhlari haqida keng ma’lumotga ega bo'lish;
• -
bashoratli bo’lish, ya’ni o‘z harakatining oqibatlarini oldindan ko‘ra bilish, mijozning tuzog‘iga tushmasli
k, o‘z pozitsiyasini qat’iy amalga oshirish;
• -
ma’lum
bir
ijtimoiy
moslashuvga
ega
bo’lish,
u
“qiyin” o’smirlar, yetimlar, nogironlar, qariyalar, reabilitatsiyada bo’lgan odamlar va boshqalar bilan mohi
rona muloqot qilishi kerak;

---

- boshqalarda hamdardlik va ishonchni uyg’otadigan professional taktga ega bo’lish, inson 
hayotining intim jabhalariga taalluqli barcha masalalarda kasbiy sirni, noziklikni saqlash;
- hissiy barqarorlikka ega bo’lish, ruhiy zo’riqishlarga tayyor bo’lish, o’z baholari va 
harakatlarida nevrotik og’ishlarga yo’l qo’ymaslik va yuzaga kelishi mumkin bo’lgan 
muvaffaqiyatsizliklarga qaramay o’z burchlarini vijdonan bajara olishlari, xotirjam, 
do’stona va ehtiyotkor bo’lishlari, kutilmagan vaziyatlarda to‘g‘ri qaror qabul qila 
olish, o‘z fikrlarini aniq ifodalash, malakali va tushunarli bayon eta olish.

---

E'TIBORINGIZ UCHUN 
RAHMAT