1. «Jarayonlar va qurilmalar» fanining mazmuni

49.
 
Turli jinsli sistemalarni ajratish jarayonlarhaqida umumiy tushuncha.. 
Bir jinsli sistemalar,Turli jinsli sistema, faza, suspenziya, chang, tutun, emulsiya, ko‘pik, 
tuman, cho‘ktirish, filtrlash, syentrifugalash, filtrlash. 

---

Xar xil fazalardan tashkil topgan aralashmalar turli 
jinsiy sistema
deb ataladi 
Fazalarning fizik xolatiga ko‘ra turli jinsli sistemalar quyidagi guruxlarga bo‘linadi: 
suspenziyalar, emulsiyalar, ko‘piklar, changlar, tutunlar, tumanlar
. 
Suspeziya. 
Suyuqlik va qattiq modda zarrachalaridan tashkil topgan aralashmalar 
suspenziya
deyiladi. Qattiq modda zarrachalarining o‘lchamiga ko‘ra suspenziyalar (zarrachalar 
o‘lchami 100 mkm dan ortik); mayin suspenziyalar (zarrachalar o‘lchami 0,5 - 100 mkm); 
loyqasimon-suspenziyalar (zarrachalar o‘lchami 0,5 - 0,1mkm); kolloid eritmalar (zarrachalar 
o‘lchami 100 mkm dan kichik). 
Sanoatda suspenziyalar juda ko‘p uchraydi. Qattiq sochiluvchan moddalarni suyuqlik bilan 
aralashtirish paytida suspenziyalar xosil bo‘ladi. 
Emulsiyalar
ikki xil o‘zaro aralashtirilgan suyuqliklardan iborat bo‘lib, bunda birinchi 
suyuqlikning ichida ikkinchi suyuqlikning tomchilari tarqatilgan bo‘ladi. Emulpsiyaga sut eng 
xarakterli misol bo‘la oladi. Sut tarkibida suv va 3-4 xil yog‘ zarrachalaridan iborat. 
O‘z tarkibida gaz pufakchalari tutgan suyuq sistemalar 
ko‘piklar
deb ataladi. Suyuqlik - gaz 
sistemasi o‘zining xossasiga ko‘ra emulpsiyalarga yaqin turadi.
Changlar
deb o‘z tarkibida qattiq moddaning mayda zarrachalarini tutgan gaz sistemalariga 
aytiladi. Chang tarkibidagi qattiq zarrachalar o‘lchami 3...70 mkm oralig‘ida bo‘ladi. 
Tutunlar
tarkibida o‘lchami 0,3...5 mkm ga teng bo‘lgan qattiq modda zarrachalari bo‘ladi. 
Tutunlar bug‘ yoki gazlarning suyuq yoki qattiq xolatga kondensasiyalanish jarayoni orqali 
o‘tishda xosil bo‘ladi. 
Tumanlar
suyuq va gaz fazalaridan tashkil topgan bo‘ladi. Tuman tarkibidagi suyuqlik 
zarrachalarining o‘lchami 0,3... 0,5 mkm ga teng. 
Chang tutun va tumanlar