K -quyma massasi, kg
-qolipga metall quyishnnng solishtirma tezligi, kg/sma, s
t -qolipning metallga to‘lish vaqti, s.
va t qiymatlar quyma materialiga, massasiga, shakliga, haroratiga, quyish sistemasiga
va boshka ko‘rsatkichlarga ko‘ra ma’lumotnoma jadvallaridan olinib, zarur bo‘lsa o‘zgartirishlar
kiritiladi, masalan,
= 1 bo‘lsa,
K Q t 2
,
1
qilib olish mumkin. Unda G‘
C
=
K Q bo‘ladi. Qoliplashda
modelni qolip materialidan oson, shikasg etkazmay ajratish uchun model bo‘yi o‘lchamiga ko‘ra
0° 30
1
- 3° gacha qiyalikda ishlanadi, o‘tish yuzalari radiusi ularning qalinliklariga ko‘ra
tubandagicha aniqlanadi:
Bu erda “a” va “b” qiymatlar o‘tish joyi devorlarining qalinligi, mm. Ko‘p hollarda F
sh
ning ko‘ndalang kesim yuzasi trapetsiya shaklida olinishini e’tiborga olsak, unda uning
ko‘ndalang kesim tubandagicha yozish mumkin.
Shu formula bo‘yicha shlak tutgich kaialining ko‘ndalang kesim yuzi aniqlanadi. Bu erda
«a» va «b» lar trapetsiya asoslari, h-trapetsiya balaidligi. «a», «b» va «h» qiymatlarini
interpretatsiyalapb belgilanadi. Bunda v>a olinadi. Quyma massasiga, shakli va boshqa
ko‘rsatkichlariga ko‘ra qolipga metallni uzatuvchi kanallar soni belgilanadi. Stoyak diametrini
esa tubandagi formula bo‘yicha aniqlash tavsiya etiladi:
ìì b a R )
3
1
:
3
1
(
2
FOYDALANILADIGAN MATERIAL, USKUNA, MOSLAMA VA O‘LCHOV ASBOBLARI Quymalar olishda quyma va qolip materialidan tashqari model, sterjen, opokalar, model
taglik taxtasi, shibba, elak va boshqalardan foydalaniladi.
