1 laboratoriya ishi yorug‘lik diodi. Arduino yordamida yorug‘lik-fayllar.org
xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
1 laboratoriya ishi yoruglik diodini olik diodi. Arduino yordamida yorugchirib yoqish Ishning maqsadi: Proteus muhiti bilan tanishish, Arduino va Breadboard yordamida LEDlarni yoqish shuningdek Arduino IDE bilan dastur kodini yozish va ishga tushirish. Darsda olgan bilimlarini mustahkamlash uchun har bir talaba mustaqil ravishda Arduino IDE asosida berilgan variant bonikmasiga ega bonalishlari borishimiz mumkin.
1-rasm. Proteus muhitining dastlabki interfeysi
Muhitdan foydalanishda quyida keltirilgan bir qator komandalar va boshqaruv tugmalaridan foydalaniladi. Jumladan:
New Project - Yangi proyekt (loyiha)yaratish; Open Project (Ctrl+O) - mavjud loyihalardan birini ochish; Open Sample Project - loyihaning mavjud shablonlaridan birini ochish; Import Legacy Project - oldingi loyihani ochish;
Save Project (Ctrl+S) - joriy loyihadagi oyicha saqlash;
Close Project - loyihani yopish; Explore Project Folder - loyiha saqlangan katalogni ochish; Edit Project Description - loyiha tavsifini o'zgartirish;
Exit Application rinib turibtiki elektr sxema yig'iladigan maydon ekranning asosiy qismini egallaydi. Bundan tashqari, u simulyatsiya paytida kerakli ma'lumotlarni aks ettiruvchi maydonlar ham mavjud.
Elementlarni ishchi maydonga yoki loyihaga qo'shishda ular avtomatik ravishda elementlar ro'yxatiga yoziladi va agar siz bir xil turdagi bir nechta qismlarni loyihaga kiritishingiz kerak bo'lsa, kutubxonani har safar ochishingiz shart emas, shuningdek, ulardan foydalanish uchun kerakli elementni tanlash va ish maydonidagi bo'sh joyni bosish kifoya. Ro'yxat tahrirlash imkoniyati mavjud bochib-yonishi misollaridan boshlanadi. Turli xil xususiyatlarga ega bo'lgan turli xil variantlarda va modellarda LED-svetodiodlar mavjud.
LEDlar haqida bilishimiz kerak bo'lgan asosiy narsa ular yonib turishi bilan bir qatorda bu yarimo'tkazgichli qurilma. Chiqarilgan fotonlar ko'rinishidagi yorug'lik, ma'lum bir oqim o'tayotganda maxsus qatlamda paydo bo'ladi. LEDning ishlash printsipi quyidagi rasmda keltirilgan (3.-rasm).
LEDlarni ulashda ikkita asosiy qoidani bilish muhimdir:
LEDlarda musbat (+) va manfiy (-) boglib, zanjirga bogtibor berish kerak.
LEDlarda ular orqali o'tadigan kuchlanish oqimiga cheklovlar mavjud, shuning uchun to'g'ri elektr kuchlanishini ta'minlash kerak. Umuman olganda bu har qanday elektron qurilmalarga tegishli.
3-rasm. LED qutblari
Agar siz LEDning qayerda manfiy va qayerda musbat oyoqchasi joylashganligini bilsangiz, birinchi qoidaga amal qilish oson. Bu yerda etiketlash qoidalari yordamga keladi. Biz oyoqlarga qaraymiz va ularning har xil o'lchamdagi ekanliklarini ko'ramiz. Uzunroq oyoqcha musbat degani. Agar uzunlikni taqqoslash imkoni bo'lmasa yoki kimdir sizdan oldin oyoqlarning bir qismini kesib tashlagan bo'lsa, biz vizual ravishda aniqlashga harakat qilamiz - tanani bir tomoni biroz kesilgan yoki kemtik boladi.
Agar oyoqchalar almashtirilgan holatda ulansa dioddan tok ollanilganligi uchun xavfli holat kuztilmaydi biroq, yuqori kuchlanish qolsangiz, unda hech qanday xavfli narsa sodir bo'lmaydi shunchaki LED xiraroq yonadi.
4-rasm. LED qutblariga qarshilikni ulash sxemasi
LEDni elektr zanjiriga ulash juda oddiy operatsiya. Mos keladigan oyoqlarni pilus va minus bilan ulashingiz kerak. Uzun oyoqni plyusga olib boradigan zanjir qismiga bog'laymiz. Faqat sxemaga rezistorni ulashni unutmaslik kerak.
Amaliy qism 1-rasm. Arduino muhutining ishchi oynasi
2-rasm. Arduino muhutiga birinchi sodda dastur kodi
Arduino muhutiga dasturni yozganimizda keyin dasturni tori yoki notoriligini tekshirish uchun dasturni ishga tushurib korsatilgan.
3-rasm. Dasturni ishga tushurish
Dastur kogl
Laboratoriya ishini bajarishda tizimni loyihalashtirish uchun Proteus muhitidan foydalaniladi. Proteus muhitining dastlabki ishchi oynasi quyidagicha korsatiladi
7-rasm.Proteus muhuti ishchi maydoni
Proteus muhiti ishga tushirilgandan keyin loyiha uchun kerakli qurulmalarni yigilgandan sol kolni koliq ishchi holati