1. Leksikologiya nimani o’rgatadi?

 
18. Qaysi qatordagi juftliklar o’zaro sinonim bo’la olmaydi? 
{=
adil-odil
~adolatli-odil
~adil-tik
~odil-adl
} 

19
. O’chib borayotir qanchalar kalom, 
Ne-ne bitiklar ham yo’qdir, vassalom,
Dunyoda faqat bir sobit suxan bor: 
U o’z farzandingga o’zing qo’ygan nom (A.O.)

Banddagi 
sobit
so’zining sinonimi...

{=
yoqimli
~ishonchli
~qat’iy
~doimiy
}

 
20. Quyidagi hodisalarning qaysi biri uchun shakliy bir xillik xos? 
{=
omonimlarga ko’p ma’noli so’zlarga xos
~sinonimlar uchun xos
~paronimlarga xos
~otlarga xos
}
 
 
21. Qaysi so’zlar o’zaro paronim emas? 
{=
charlamoq – chorlamoq
~yuvindi – yuvundi
~yoriq – yorug‘
~archish – artish
}
 

 
22.
 
Quyidagi hodisalarning qaysilari mustaqil so’z turkumlarining barchasi uchun xos?
1) 
ko’p ma’nolilik;
2) sinonimiya; 3) omonimiya; 4) antonimiya. 
{=
1, 2, 3, 4
~1
~1, 2
~1, 2, 3
}
 

 
23. Shu so’zlarning qaysi birida 
–ma
 qo’shimchasi omonimik holatda qo’llanishi mumkin?
 
1) qotishma;
2) moslama; 3) qazilma; 4) burama; 5) qatlama; 6) yuklama. 
{=
2,4,5,6
~ 2,3,4,6
~ 1,2,3,6
~ 1,2,3,4
} 

24. Nutqning ta’sirchanligini oshiruvchi tasviriy ifodalar asosan qaysi so’z turkumlari 
doirasida keng qo’llanadi? 
{=
sifat
~
ot
~
fe’l
~
olmosh
}
 
 
 

---

25
. 
Quyidagi gapda qo’llangan iboraning qanday ma’noga egaligini belgilang.
 Bizning 
orzularimiz ko’p edi, ammo peshanamizga yozilgani shu bo’ldi. 
{=
taqdir
~
orzu
~ 
qismat
~
manglay
}
 
 
26. Quyidagi iboralarning qaysi biri nisbatan keng tushuncha ifodalaydi? 
{=
yaxshi ko’rmoq
~
ko’ngil bermoq
~
ko’ngil bog‘lamoq
~
ko’ngil qo’ymoq
}

 
27. O’zaro sinonim bo’lgan iboralar qo’llangan gapni toping. 
{=
Taqdirga tan berib, nima bo’lsa, peshonamdan ko’rarman, deb xayol qildi.
~ 
Meni bilsang, Qo’ng‘irot elda turaman, Har ish bo’lsa, peshonamdan ko’raman.
~ 
Yaqinda peshonamdagi yolg‘iz onajonim ham betob bo’lib qoldi.
~ 
Peshonamizga bitgani shu bo’lsa, qandoq qilaylik, oyi!
}

 
 
28. O’zbek tili uchun nisbatan qadimiy so’zni belgilang. 
{=
chechak
~
gul
~
olam
~
jahon
}

 
 
29. Zamon jihatdan nisbatan so’ng yuzaga kelgan tasviriy ifodani toping. 
{=
palahmon toshi
~
peshona teri
~
peshonada bori
~
dehqonning qanoti
}

 
30. Quyidagi iboralardan qaysi biri bog‘lovchi bilan sinonim bo’la oladi? 
{=
shunga qaramay
~
bo’lsa, bordir
~
u yoqda tursin
~
ammamning buzog‘i
}

 
31. Qaysi ibora
 xo’rlandi
so’ziga sinonim bo’ladi? 
{=
oyoq osti bo’ldi
~ 
tepa sochi tikka bo’ldi
~ 
yuragiga sig‘may qoldi
~ 
mum tishlab qoldi
}

 
 
32. Qaysi qatordagi frazeologizmlar hayratlanish ma’nosini bildiradi? 
{=
yoqasini ushlamoq, og‘zi ochilib qolmoq
~
o’zini qo’ygani joy topa olmaslik, yuragiga g‘ulg‘ula tushmoq
~
oyoq osti qilmoq, mayna qilmoq
~
ko’ziga qon to’lmoq, ko’zining paxtasi chiqmoq
}

 
33. Quyidagi predmet nomlaridan bir tasviriy ifoda orqali ifodalanadiganini belgilang. 
{=
matematika, shaxmat
~
ko’mir, oltin
~
televizor, raketa

---

~
ona, ota
}
 
 
34. Ma’lum hududdagina ishlatilib, faqat shu erda yashovchi kishilarga tushunarli bo’lgan 
so’zlar qanday ataladi? 
{=
sheva so’zlar
~
atamalar 
~
paronimlar
~
terminlar
}
 
 
35. 
Bo’zchi belboqqa yolchimas, kulol mo’ndiga.
Ushbu maqoldagi 
mo’ndi 
so’zi ishlatilish 
davriga ko’ra qanday so’z? 
{=
eskirgan so’z 
~
atama
~ 
shevaga xos so’z
~ 
yangi so’z
}
 
 
36. Qaysi javobda ma’nodosh qo’shimchalar berilmagan?
{= –chi/-shunos
~ –li/-kor
~ –ona/-larcha
~ –kor/-dosh} 
37.Qaysi javobda zid ma’noli qo’shimchalar berilmagan?
{= –li/-siz
~ ser-/-mand
~ bo-/be-
~ no-/-li} 
38. Sinonim so‘zlar to‘g‘ri berilgan javobni aniqlang.
{= og`ir, qiyin, mushkul
~ovchi, sayyod, qo`riqchi
~jur`at, qasd, istak
~shinam, dang`illama, baland}
 
39. So’zlarni qaysi jihatga ko’ra sinonim, omonim, antonimlarga ajratamiz?
{=
shakl va ma’no munosabatiga ko’ra}
 
~ bir yoki birdan ortiq ma’noga ega bo’lishiga ko’ra
~ tuzilishiga ko’ra
~ shakl va talaffuziga ko’ra}
 
40. Berilgan sinonimlardan asosiy so’zni aniqlang.
{= avval
~ilgari
~oldin
~burun} 
41. Paronimlik bilan bog‘liq xato mavjud gapni aniqlang.
{=Mol-dunyoga hirs qo‘yma, ochko'z bo‘lma.
~Ezgu ishni ko‘z-ko‘z qilma, maxtanchog’ bo'lma.
~G'azapdan o‘zingni asra, chunki g‘azab tufayli inson o‘z ishlarini, ezgu maxsatlarini unitadi.
~ O’z ruxing bilan ziddiyatga tushmaslikning birdan bir yo‘li foydali mehnatdir} 
 
42. Sinonimik qatordagi so’zlardan qaysi biri ko’chma ma’noda?

---

{= shayton
~mug’ombir
~hiylagar
~ayyor}
 
43. Qaysi qatordagi iboralar ma’nosi to‘g‘ri emas?
{=Og'ziga tolqon solmoq - ko‘p ovqat yemoq 
~Yerga ursa ko‘kka sachraydi - juda sho‘x 
~Tepa sochi tikka bo‘lmoq - jahli chiqmoq
~Podadan oldin chang chiqarmoq – shoshilmoq}