1. “Mantiq” so`zining lug`aviy ma`nosi nima?
a) Arab tilidan olingan bo`lib, “fikr, so`z” ma`nolarini anglatadi
b) Arab tilidan olingan bo`lib, “to`g`ri fikr” ma`nosini anglatadi
d) Lotin tilidan olingan bo`lib, “tafakkur” ma`nosini anglatadi
e) Grek tilidan olingan bo`lib, “termin” ma`nosini anglatadi
2. Formal mantiq nima?
a) Fikrlarning tuzilishini, konkret formalarini o`rganuvchi fan
b) Fikrlarni rivojlanishda, o„zaro aloqada o`rganadigan fan
d) Fikrlash jarayonini turli simvollar yordamida o`rganadigan fan
e) Real voqelikda mavjud bo`lmagan, lekin fikrda qurish mumkin bo`lgan obyektlarni o`rganadigan fan
3. Ziddiyat qonunining formulasini ko`rsating
a) “A – A dir”
b) “A – A emasdir”
d) “A ham B, ham B emas bo„la olmaydi”
e) “A B yoki B emasdir”
4. Tushuncha nima?
a) Narsa va hodisalarning umumiy, muhim belgilarini aks ettiruvchi tafakkur shakli
b) Tasdiqlab yoki inkor qilib aytilgan fikr
d) Inson ongida paydo bo`ladigan bilimlar yig`indisi
e) Xilma-xil fikrlar asosida hosil bo`ladigan yangi fikr
5. Tushunchaning mazmuni va hajmi o„rtasidagi nisbatni to„g„ri belgilang
a) Tushunchaning mazmuni kengaysa, hajmi torayadi
b) Tushunchaning mazmuni kengaysa, hajmi ham kengayadi
d) Tushunchaning mazmuni kengaysa, hajmi o„zgarmaydi
e) Tushunchaning faqat hajmi kengaygandagina mazmuni ham kengayadi
6. Narsa va hodisalarning muhim xususiyatlarini ikkinchi darajali xususiyatlaridan fikran ajratuvchi mantiqiy usul:
a) Umumiylash
b) Analiz
d) Abstraksiyalash
e) Taqqoslash
7. Hajmida predmetlar guruhini aks ettiruvchi tushuncha qanday ataladi?
a) Umumiy tushuncha
b) Alohida tushuncha
d) Ijobiy tushuncha
e) Konkret tushuncha
8. Narsa va hodisalarning umumiy xususiyatlarini fikran birlashtiruvchi mantiqiy usul:
a) Umumiylash
b) Analiz
d) Abstraksiyalash
e) Taqqoslash
9. Quyidagi tushunchalardan qaysi biri qisman moslik munosabatidagi tushunchalar hisoblanadi?
a-talaba, v-o‘quvchi;
a-tol, v-terak;
a-ishchi, v-partiya a’zosi;
a-botir, v-qo‘rqoq.
10. Tafakkur shakllarini belgilang
a) Tushuncha, hukm, xulosa
b) Sezgi, idrok, tasavvur
d) Hissiy bilish va aqliy bilish
e) Muammo, gipoteza, nazariya
11. Tushuncha vujudga keltirishning mantiqiy usullarini ko‘rsating?
Analogiya, analiz, sintez, kuzatish;
taqqoslash, analiz, sintez, abstraksiyalash, umumlashtirish;
d)Induksiya, deduksiya, analogiya, isbotlash;
e)Kuzatish, eksperement, formallashtirish.
12. Tushunchaning hajmi deganda nimani tushunasiz?
a) Tushunchada fikr qilinayotgan predmetlar yig„indisini
b) Tushunchada fikr qilinayotgan predmetning belgilari yig`indisini
d) Tushunchada fikr qilinayotgan predmetning aniq ko`rinishini
e) Tushunchada fikr qilinayotgan predmetning inson ongida aks etishini
13. “A B yoki B emasdir” formulasi qaysi mantiqiy qonunga tegishli?
a) Ayniyat qonuniga
b) Ziddiyat qonuniga
d) Uchinchisi mustasno qonuniga
e) Yetarli asos qonuniga
14. Jamlovchi tushunchani ko‘rsating?
Bug‘doy;
Mashina;
d) Majlis;
e) Yulduz.
15. Tavtologiya nima?
a) Aniqlanuvchi tushunchadan uning mazmunini ochishda foydalanish
b) Tushunchalarni ta`riflashda obrazli ifodalarni ishlatish
d) Tushunchalarni ta`riflashda ta‟rifni inkor shaklida keltirish
e) Tushunchalarni juda keng ma`noda ta`riflash
16. “O`zbekiston Respublikasi, Orol dengizi, Alisher Navoiy“ kabi tushunchalar tushunchalarning qaysi turiga mansub?
a) Umumiy tushunchalar
b) Abstrakt tushunchalar
d) Mazmundor tushunchalar
e) Alohida tushunchalar
17. “Kattalik, og`irlik, go`zallik, qahramonlik” kabi tushunchalar tushunchalarning qaysi turiga kiradi?
a) Abstrakt (mavhum) tushunchalar
b) Konkret tushunchalar
d) Umumiy tushunchalar
e) To`planma tushunchalar
18. Mantiqiy qonunlardan qaysinisi fikrlarning bir-biriga tengligini ko„rsatadi?
a) Ayniyat qonuni
b) Ziddiyat qonuni
d) Istisno qonuni
e) Yetarli asos qonuni
19. Logika fanining ahamiyati nimada?
a) Fikrlarni to„g„ri qura olish malakasini rivojlantiradi
b) Fikrlash madaniyatini o„stiradi
d) Fikrni tez va chuqur anglashga, uni izchil bayon etishga ko„maklashadi
e) Barcha javoblar to„g„ri
20. Mantiqiy qonunlardan qaysinisi uchinchi fikrga o`rin y`qligini ko`rsatadi?
a) Ayniyat qonuni
b) Ziddiyat qonuni
d) Istisno qonuni
e) Yetarli asos qonuni
Dostları ilə paylaş: |