1-mavzu: Autocad dasturi

10-mavzu: Geometrik jismlar yaqqol tasviri asosida
ularning ortogonal proyeksiyasini yasash

Reja:

1. 
   Geometrik jismlar yaqqol tasviri asosida ularning ortogonal proyeksiyasini yasash
   

Tayanch so`z va iboralar: AutoCAD, model, chizma, aylana, konus, bo`laklar, ko`pburchak, tutashma, radius, лист, chop etish, chiziq, chegara, muloqat oyna, qog‘oz, parametrlar, границы, экран, рамка, лист, масштаб, печати, просмотр, kesma, burchak, shtrix, chiziq yo‘g‘onligini, vektorli shriftlar, tekst, o‘lcham qo‘yish, chiziqli va parallel razmer, yoy uzunligi, radius, diametr, qo‘yim (допуск) o‘lchamlari

Misol. Asosining radiusi R=60 va balandligi h=110 bo‘lgan konusning uchta tekislikdagi proyeksiya­larini yasash talab qilinadi.

AutoCAD ishga tushirilgach Model qatidan konus chizamiz. Konus chizish uchun asos markazining koordinatasini, asos radiusini va konus balandligini kiritish kerak. – Конус tugmasi orqali konus chizish buyrug‘i beriladi. Chizish sohasining ixtiyoriy joyiga sichqoncha bosish orqali konus markazining koordinatasi kiritilgan bo‘ladi. So‘ngra klaviaturadan 60 raqamini terib Enter bosib konus radiusi kiritiladi va 110 raqamini yozib Enter bosib konus balandligi kiritiladi.

Konusning ko‘rinishlarini hosil qilish uchun keyingi bajariladigan ishlar ya’ni list qatiga o‘tish va hokazo bosqichlar 3.1 mavzuda keltirilgandek bajariladi.
Konusning har bir ko‘rinish ko‘rinish oynalarini to‘ldirib turli xil masshtab olib joylashadi. Vidovыy ekran panellar jihozidagi - масштаб tugmasi yordamida har bir ko‘rinish oynasini ketma-ket aktivlashtirib har biri uchun 1:2 masshtab tanlab chiqamiz (32-chasm). Ko‘rinish oynalaridan birida chizmani belgilab uning chizig‘iga 1 mm qalinlik beriladi.

32-rasm

Nazorat uchun savollar va topshiriqlar

1. 
   Asosining radiusi R=60 va balandligi h=110 bo‘lgan konusning uchta tekislikdagi proyeksiya­larini yasash talab qilinadi.
   
2. 
   Yuqorida olingan ko‘­nikmalardan foydala­nib:
   1) asosining radiusi 40 va balandligi 80 bo‘lgan silindrning,
   

2) Radiusi 50 ga teng bo‘lgan sharning uchta proyeksiyasi va umumiy ko‘rinishi chizing.

Adabiyotlar:

1. 
   M.Aripov, A.Haydarov : Informatika asoslari.
   
2. 
   A.Sattorov : Informatika va axborot texnologiyalari.
   
3. 
   T.X.Xolmatov, N.I.Tayloqov, U.A.Nazarov: Informatika va hisoblash texnikasi
   
4. 
   Qulnazarov B.B. Ibragimov X.M. Chizmachilik va kompyuter grafikasi asoslari (o‘quv qo‘llanma). Samarqand, 2006 y. - 256 bet.
   
5. 
   Ibragimov X.M. Kompyuter grafikasi asoslari (ma’ruzalar matni). Samarqand, 2008 y. -105 bet.