1-mavzu. Boshqarish sistemalariga misollar, ularning printsipal va funktsional sxemalari 1-masala

1-mavzu. Boshqarish sistemalariga misollar, ularning printsipal va funktsional sxemalari
1.1-masala
O‘zgarmas tok generatori kuchlanishini avtomatik rostlash tizimining funksional sxemasini tuzish.
Rostlash tizimining prinsipial sxemasi 1.1-rasmda keltirilgan. Tizim quyidagicha ishlaydi: rostlanadigan kattalik  generator U_g kuchlanishiga proporsional teskari bog‘lanish kuchlanishi U_t.b.taqqoslash kuchlanishi U_t bilan solishtiriladi. U_t - U_t.b.kuchlanishlar farqi elektron kuchaytirgich K, generator G ning qo‘zg‘atuvchisi hisoblangan ko‘ndalang maydonli elektromashinaviy kuchaytirgichi EMK ning manba boshqarish chulg‘ami BCH kirishiga keladi. Tizimning dinamik ustuvorligini ta’minlash uchun EMK kuchlanshi bo‘yicha kondensator S va rostlovchi qarshilik R_s yordamida amalga oshiriladigan mo‘‘tadillovchi mahalliy teskari bog‘lanish nazarda tutilgan. Asosiy teskari bog‘lanish kattaligi rostlagich qarshilik R_o orqali o‘rnatiladi.



1.1-rasm.O‘zgarmas tok generatori kuchlanishini avtomatik rostlash tizimining soddalashtirilgan prinsipial sxemasi

Avtomatik rostlash tizimini funksional bo‘laklarga ajratganda, birinchi navbatda generator Gni ko‘rsatamiz. Uni rostlash ob’ekti RO sifatida qaraymiz. Generatorga rostlovchi ta’sir hisoblangan qo‘zg‘atish kuchlanishi U_gqva to‘lqinlantiruvchi ta’sirI_yuyuklamatoki ta’sir qiladi.

Rostlanadigan U_gkuchlanishi asosiy teskari bog‘lanish elementi TB_as orqali U_t.b kuchlanishiga aylantiriladi va taqqoslash elementi TE yordamida U_t kuchlanishi bilan solishtiriladi. Kuchaytirgich elementi sifatida elektron kuchaytirgich K qabul qilingan, EMK esa ushbu holda bajaruvchi element BE hisoblanadi.
SR_s mo‘tadillovchi konturni mahalliy teskari bog‘lanish elementi TB_m sifatida tasavvur qilamiz. Uning kirish kattaligi EMK kuchlanishi, chiqish kattaligi kuchaytirgich kirishiga beriladigan mahalliy teskari bog‘lanish signali hisoblanadi U_t- U_t.b. asosiy signaldan hisoblanadigan U_o kuchlanishidir.
Generator kuchlanishini rostlash tizimini keltirilgan elementlarga bo‘lgach, 1.2-rasmda keltirilgan funksional sxema hosil bo‘ladi.

1.2-rasm. O‘zgarmas tok generatori kuchlanishini avtomatik rostlash tizimining funksional sxemasi