1. mavzu. Umumta’lim va kasb-hunar maktablarining chizmachilik fani dasturi, darsligi, standartlari va qo’shimcha adabiyotlar bilan tanishish

5-MAVZU.
CHizmachilikdan fakul’tativ mashg’ulot turlari va ularni tashkil qilish fo’rmalari.
Chizmachilik chuqur o‘rganiladigan sinflardagi ta’lim jarayoni va mazmuni bo‘yicha keltirilgan yuqoridagi metodik tavsiyalar maslahat xarakterida bo‘lib, fan o'qituvchisi unga mahalliy sharoitlar va xususiyatlami hisobga olib qo‘shimcha va o‘zgarishlar kiritishî ham mumkin. www.ziyouz.com kutubxonasi Keltirilgan har bir bo'limning mavzularini o'rganishning o'ziga xos tashkiliy-metodik talablarini shu fantaming dasturlaridan olib mahalliy sharoitga moslashtirish mumkin. Fakultativ mashg‘ulotlar va u larn i o‘tkazish m etodikasi. Fakultativ mashg‘ulotlar o*quvtarbiya jarayonining bir shakli bo‘lib, ular maktabda umumta’lim bilimlarini chuqurlashtirishga, o‘quvchilaming politexnik tayyorgariikiarini oshirishga xizmal qiladi. Maktabiarda o'rganiladigan chizmachilik kursi o‘quvchilarda grafik faoliyatning eng zarur minimum bilim, ko‘nikma va malakalami shakllantirishga mo'ljallangan. Chizmachilik o‘rganishga qiziquvchi o'quvchilaming grafik bilim, ko'nikma va malakalarini yanada chuqurlashtirish uchun maktabiarda fakultativ mashg'ulotlami tashkil qilish rejalashtirilgan. Chizmachilikdan fakultativ mashg‘ulotlar sifatida quyidagi boMimlarni o‘rganish mumkin: 1) chizma geometriya elementlari; 2) mashinasozlik chizmachiligi; 3) qurilish va topografik chizmachilik. Fakultativ kurs yuqoridagi bo’limlarining har bin 70 soatga (haftasiga 2 soatdan) mo'ljallangan. Mashg'ulotiami o'quvchilaming faolligini oshiradigan turli xil metodlardan foydalanib tashkil qilish zarur. Fakultativ mashg‘ulotlar uchun guruhlarga qatnash istagini bildirgan o'quvchilar ixtiyoriy ravishda tanlanib olinadi. «Chizma geometriya elem entlari» fakultativ kursini o 'q itish metodikasi. Umumta’lim maktablarining chizmachilik fani dasturida to‘g‘ri burchakli proyeksiyalar va aksonometrik proyeksiyalar to'g'risida engasosiy boshlang*ich ma’lumotlargina keltirilgan. Ushbu fakultativ kurs ularni kengaytirib, chuqur o'rganishga mo'ljallangan. Fakultativ kursda qo'shimcha pozitsion va metrik masalalami yechish orqali o'quvchilami chizmani qayta tuzish usullaridan foydalanib, geometrik jismlar bilan bog'üq tasvirlami bajarishgao‘rgatiladi. Maktabda chizma geometriya elementlarini o‘rganish o'quvchilam ing fazoviy tasavvurlari, kuzatuvchanligi va mantiqiy fikrlashlarining 0‘sishiga yordamlashadi, bundan tashqari katta tarbiyaviy ahamiyatga ham ega. Chizma geometriya elementlari fakultativ kursida «Kirish», «M etrik masalalar» va «Pozitsion masalalar» bo‘limlari o'rganiladi. «M ashinasozlik chizmachiligi» fakultativ kursini o 'q itish metodikasi. Bu fakultativ kurs yordamida o'quvchilarga ko'pchilik ishiab chiqarish kasblari uchun zarur bo‘lgan qo*shimcha texnik va grafik www.ziyouz.com kutubxonasi bilimlami o‘rgatish ko'zda tutilgan. «Mashinasozlik chizmachiligi» fakultativ kursi o’quvchilaming politexnik bilimlari va ilmiy dunyo qarashlarini kengaytiradi. Bu kursda yangi mavzular yetarlicha ko‘p bo‘lsa ham, ulaming ayrimlari o ’quvchilarga malum darajada avvaldan tanish. Shuning uchun ham o'qituvchi dastur materialini hamisha yangi materiallar bilan toidirib borishga harakat qiiishi kerak. Fakultativ kurslarni o ‘rganishda kasb-hunar kollejlarining o'quv qo‘llanmalari va topshiriqiar to'plamlaridan foydalanish mumkin. «Qurilish va topografik chizmachilik» fakultativ kursini o'qitish metodikasi. Bu kurs arxitektor, quruvchi va topograf kasblariga qiziquvchi hamda chizmachiiikning ushbu boiimlarini chuqur o'rganishga harakat qüadigan o‘quvchilarga mo'ljallangan. Mashg'ulotlarda qurilish chizmalarining mashinasozlik chizmalaridan farqlari o’rganilib, o ’quvchilaming qurilish chizmalari bo‘yicha bilimlari umumlashtiriladi.