1 O`qish darslarida qo`llaniladigan metod va usullar 2

O`qituvchi hikoyasi. Bu metod asar muallifi haqida ma`lumot berishda eng samarali hisoblanadi. Asar muallifi shoir va yozuvchilar haqida so`zlab berilayotganda ularning portretlari, bolalar uchun yozgan asarlari namoyish etilsa, o`quvchilarning muallif ijodiga qiziqishlari ortadi. O`qituvchi yozuvchi va shoirlar haqidagi ma`lumotlarni o`quvchilar saviyasiga mos qilib, hayajonli qilib hikoyalasa, o`quvchilarning badiiy asarni o`qishga ichki istagi kuchayadi, ularda kitob o`qishga muhabbat ortadi. Yozuvchi haqidagi ma`lumot 1- sinfdan 4- sinfga borgunga qadar ko`paytirilib, chuqurlashtrilib boriladi. Asarni o`qishga tayyorgarlik bevosita o`quvchilarning mustaqil izlanishlari asosida ham tashkil etiladi. Masalan, ”Kitobga ixlos” (4- sinf) asarini o`qishga tayyorgarlikda o`quvchilarning o`tmishda yashagan tarixiy shaxslar haqidagi tushunchalari aniqlangach, o`quvchilar xayolan sayohatga olib chiqiladi.O`qituvchi o`quvchilarni Buxorodagi tarixiy muzeyga taklif etadi.
O`quvchilarni mustaqil izlanishga o`rgatishning Yana bir usuli o`quvchilarga oldindan yozuvchi yoki asar yozilgan davr haqida kitoblar, manbalar tavsiya etilib, ulardan ma`lumotlar to`platiladi, al’bomlar tayyorlatiladi, so`ng o`quvchilar o`zlari aniqlagan ma`lumotlarni o`qib oyi so`zlab beradilar.

Sinfdan sinfga ko`chish bilan yozuvchi hayoti va ijodi haqidagi o`quvchilar bilimi ortib boradi. Asar muallifi bilan tanishtirishga qo`yilgan talablar ham ko`payadi. O`qituvchi qisqa ma`lumot berishdan yozuvchi hayoti bilan to`liqroq tanishtirishga o`tadi. Bunda u kichik maktab yoshidagi o`quvchilarning yoshiga mos imkoniyatlarni, ular yozuvchi bilan qay darajada tanish ekanligi va uning asarlaridan nimalarni o`qiganligini hisobga oladi.

Xulosa

Yuksak ma`naviyat yengilmas kuch» asarlarida ta`kidlab o`tganlaridek, boshlang`ich sinf o`qituvchilari ilk maktabga qadam qo`ygan bolani savodga, ya`ni o`qish va yozishga o`rgatadilar. Bunda biz “Boshlang`ich sinf o`qish darslarida yaxshi o`qish malakalarini shakllantirish uslublari”
mavzusida ish olib borayotgan bitiruv malakaviy ishimizdagi alohida ahamiyatga ega bo`lmish yaxshi, ongli, ifodali o`qishning o`rni kattadir.
Shuni e`tiborga olgan holda, biz o`quvchilarning savodli va to`g`ri o`qishini ta`minlashni o`rganishda kerak edi. SHuni e`tiborga olgan holda Boshlang`ich sinf o`qish darslarida o`quvchilarni to`g`ri va ifodali o`qishga o`rgatishda ilg`or pedtexnologiyalardan foydalanish darslari ham o`quvchilarda
o`zgacha qiziqish uyg`otadi. Bu o`quvchilarni tegishli, ya`ni MSNIda berilgan matn bo`yicha to`g`ri va ifodali o`qishga o`rgatish jarayonida ham yaqqol ko`zga tashlanadi. Umuman, har bir boshlang`ich sinf o`qituvchisi o’qish darslarida o`quvchilarni to’g’ri va ifodali o’qitishga o`rgatishda ilg`or texnologiyalardan foydalanish bo`yicha olib boriladigan darslarini iloji boricha bir-birini takrorlamagan holda tashkil etib olib borishsa maqsadga muvofiq bo`lar edi. Buning uchun o`qituvchilar yangi pedagogik texnologiyani, integratsiyani chuqur bilishlari, o`z kasblariga bo`lgan hurmatni yo`qotmagan
holda darslarni tushkil etib olib borishlari lozim bo`ladi. Agar shularni bilishmasa, iloji boricha o`z kasbdoshlarining darslarini kuzatishlari, kerak
bo`lsa malaka oshirish kurslarida malaka oshirib kelishlari kerak. Bu ham ularning mazkur mavzularni o`tishlari jarayonida o`zining ijobiy tomonlarini
yaqqol ko`zga tashlanishiga sabab bo`ladi. Natijada esa o`qish darslarida o`quvchilarni to’g’ri va ifodali o’qishga o`rgatishda ilg`or texnologiyalardan
foydalanish bo`yicha olib boriladigan darslarga katta qiziqish bilan munosabatda bo`lishadi, yaxshi taassurot olishadi. Bu esa ushbu berilgan matn bo`yicha ularning erkin va mustaqil fikrlashga, to`g`ri va ifodali, savodli
o’qishga o`rgatibgina qolmay, o`zi bemalol o’qish darslarida MSNI da berilgan matnt bo`yicha yaxshi o’qish malakalarini to`liq o`zlashtirib borishlariga ham sabab bo`ladi.