|
A`yyemgi Xorezm ma`mleketi: A`yyemgi Xorezm ma`mleketi degende, Qaraqalpaqstan Respublikasi’ aymag`i’nda, a`yyemgi da`wirlerde bir tutas aymaq ekenligin tu`sinemiz ha`m bul aymaqta ma`mleketshiliktin` payda boli’w tariyxi’ og`ada teren`de ekenliginin` gu`wasi’ bolami’z.
B.e.shekemgi 1-mi’n`i’nshi’ ji’lli’qti’n` basi’nda A`miwda`r`yani’n` on` ta`repinde Qaraqalpaq aymag`i’nda diyxanshi’li’q oazisleri payda boladi’. B.e.shekemgi VII-VI a`sirlerde A`miwda`r`yani’n` shep ta`repinde ha’m eski del`ta boylari’, Uzboy jag`alari’na sak qa`wimlerinin` aralasi’wi’ menen ha`m Ku`yiusay ma`deniyati’ payda boladi’.
B.e.shekemgi VII a`sir aqi’ri’ –VI a`sir basi’nda «Tazabag`jap» ma`deniyati’ da`stu`rlerin dawam etken A`mirabad ha`m Ku`yiusaylardi’n` o`z-ara aralasi’wi’nan bas qalasi’ Guzeli qi’r bolg`an ertedegi Xorezm ma`mleketine tiykar sali’nadi’. Bul ertedegi Xorezm ma`mleketi, A`miwda`r`yani’n` Sari’qami’s del`ta jag`alari’nda, b.e.shekemgi VII-VI a`sirlerde Xorezmliler menen ko`shpeli sharwa sak qa`wimlerdin` birlespesinen payda bolg`an ertedegi ma`mleket edi. Bul ertedegi qubla ma`mlekettin` payda boli’wi’na Baktriya, Sogd ha`m Margiana qa`wimlerinin` ma`deniy ta`siri tiyedi.
A`yyemgi Xorezmnin’ ati’ jazba biybaha derek bolg`an «Avesto» kitabinda «Xvarizm», a`yyemgi pars jazi’wlari’nda «Xvarizmiy», grek jazi’wshi’lari’ (Gekatay, Geradot, Ktesey) miynetlerinde «Xorasmiya» dep ataladi’.
Dostları ilə paylaş: |
