13.20-rasm. Elektonli nurni oqish prinsipial sxemasi.
1- qizdirilgan katod; 2- fokuslovchi uchlik; 3- anod; 4- elektromagnit linza,
elektron nurni (L) fokuslovchi; 5- payvandlanuvchi detal.
Elektronlar zagotovka sirti bilan uchrashganda issiqlik ajralib chiqadi. Bu
issiqlik zagotovkani faqat suyuqlantiribgina qolmay, uni bug‘lantiradi ham.
Elektronlarning zagotovka yuzasiga urilishida uning barcha energiyasi
issiqlik energiyasiga aylanadi; uning quvvati:
(13.5)
bu yerda,
J
- elektron oqimidagi tok.
(13.6)
n
- oqimdagi elektronlar soni;
t
- vaqt, sekund.
(
5
.
3
)
330
V
tezl
- tezlatuvchi kuchlanish, volt.
Natijada elektronlar zagotovkada juda ingichka teshik yoki ariqchalar hosil
qiladi. Ishlov zonasida harorat 5000
0
C dan ortadi. Zagotovka oksidlanmasligi
uchun ishlov vakuumda olib boriladi.
Elektron - nur bilan ishlashni xususiyatlari:
1.
Ishlashni vakuumda olib boriladi.
2.
Ishlashning yuqori ximiyaviy toza muhitda olib boriladi.
3.
Juda kichkina teshiklarni va mikrominiatyur detallarni ishlashni
mumkinligi.
4.
Rentgen nurlaridan saqlanish choralarini ko‘rish, chunki, kuchlanish
20 kv.dan oshganda rentgen nuri chiqadi.
5.
Keskich, elektrod, asboblardan foydalanmaslik.
6.
Metal hamda metal emas materiallarni ham ishlash imkoniyati.
7.
Jihozlarning nisbatan qimmatligi.
13.22. Elektron - nur bilan ishlashning qo‘llanish sohalari
Elektron - nur bilan ishlash usuli har xil texnologik operatsiyalar uchun
qo‘llaniladi. Masalan, payvandlash, eritish, o‘lchamli ishlash, qoplama berish va
hokazo. Bular, misol tariqasida 13.21-rasmda ko‘rsatilgan.
(
5
.
3
)
331
Dostları ilə paylaş: |