1 О‗zbekiston respublkasi oliy va о‗rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti

 ―Kimyoviy texnologiyaning maxsus boblari‖ fandan I-semestr bo‘yicha o‘quv 
mashg‘ulotlarining tarkibi va ular uchun ajratilgan vaqt. 
 
O‗quv sеmеstri 
Mashg‘ulоtlar tarkibi 
ma‘ruza 
Amaliy 
mashg‗u- 
lоt 
Lab. 
mash-
g‘ulоti 
Kurs ishi 
 Mustaqil
ta‘lim 
 
Maslahat 
darsi 
Mustaqil
tоpshiriq sоni
1. Kunduzgi bo‗lim 
5 
28 
18 
18 
- 
69 
1 
29 
№ 
Mavzu nomi 
Ma
‘r
uz
a 
Labor
at
o
ri
y
a 
m
as
hg‘
ul
ot
i 
A
m
al
iy 
m
as
hg‘
ul
ot
i 
Mus
taq
il
t
a‘
li
m

---

271 
 
1 
Kimyoviy texnologiyaning maxsus boblari faniga kirirish. Fanning 
mazmuni, vazifalari, predmeti va metodi. Kimyoviy jarayon haqida 
tushuncha. Kimyoviy jarayonlarni fazaviy tarkibi bo‘yicha turkumlash. 
Diffuziya va kinetik sohalarda boradigan jarayonlar. Texnologik va 
muvozanat baholash mezonlari. 
2 
2 
6 
2 
Texnologiyani asosiy taraqqiy yo‘nalishlari. Asosiy texnik iqtisodiy 
ko‘rsatkichlari. Ishlab ciqarishning asosiy texnik iqtisod ko‘rsatkichlari, 
mahsulotning chiqish, sarflanish koeffisentlari, tannarxi, ishlab chiqarish 
quvvati, unumdorligi, capital sarflar. 
2 
2 
4 
3 
Kimyoviy muvozanat. Le-Shatel‘e printsipi. Kimyoviy gomogen 
jarayonlarda muvozanat. Muvozanat sharoitlari. Le-Shatel‘e printsipi. 
Muvozanatni siljitish uchun uni amaliy qo‘llanishi. Kimyoviy 
muvozanat. Massalar ta‘sir qonuni va uning amaliy qo‘llanilishi 
muvozanat doimiysi. Kimyoviy muvozanat. Massalar ta‘sir qonuni.
Massalar ta‘sir qonunidan muvozanat doimiysini toppish. Muvozanat 
doimiyligini ifodalash usullari. Muvozanat doimiysini mahsulotning 
muvozanat sharoitidagi chiqish bilan o‘zaro bog‘liqligi. 
2 
2 
6 
4 
Gеtrogеn sistеmalar uchun fazalar qoidasi. Holat diagrammalari va 
ularning amaliy qo‘llanilishi. Fazalar qoidasidagi erkinlik darajasi, 
komponеntlar soni, fazalar soni, paramеtrlar soni. Gеnri, Raul va 
Konovalov taqsimlanish qonunlari to‘g‘risida. Erish harorati, qaynash 
harorati, 
holat 
diagrammalarining 
tеxnologiyadagi 
ahamiyati. 
Eruvchanlik diagrammasi. Ikki, uch va to‘rt komponеntli sistеmalar 
uchun holat diagrammalari. Kimyoviy reaksiya tezligi. Kimyoviy 
reaksiya tezligi. Tezlikni ifodalash usullari. 
2 
4 
5 
Gomogen reasiyalarning tezligi va tezlikni oshirish tadbirlari. Gomogen 
jarayonlar. Ularni turkumlash. Gomogen jarayonlarning tezlikni 
oshirishning asosiy omillari. Getrogen reasiyalarning tezligi va tezlikni 
oshirish tadbirlari. Gomogen jarayonlar. Ularni turkumlash. Gomogen 
jarayonlarning tezlikni oshirishning asosiy omillari. 
2 
2 
4 
6 
Texnologiyada kataliz ahamiyati. Kimyoviy texnologiyada kataliz 
ahamiyati. Katalitik jarayonlarni turkumlash. Ijodiy va salbiy kataliz. 
Kataliz mexanizmi. Gomogen va getrogen kataliz mexanizmi. 
Katalizatorlarning tanlov hususiyati va aktivligi. Sanoat katalizatorlari. 
Kimyoviy ishlab choqarishda qo‘llaniladigan katalizatorlar sanoat 
katalizatorlarining hususiyati, tayorlanishi. 
2 
2 
4 
7 
Kimyoviy reaktorlar, ularga talablar. Reaktorlarning tavsifi. Kimyoviy 
reaktorlar, ularga talablar. Ishning yuqori unumdorligi va tezkorligi, 
jarayonning eng yuqori tanlanishi. Reaktorlarning kimyoviy – 
texnologik jarayonlarga qarab tavsiflanishi. Ideal siqib chiqaruvchi 
reaktorlar, ularning xarakteristikasi tenglamasi, modeli. Ideal siqib 
chiqaruvchi reaktorlar, ularning modeli, reaktorning moddiy balansi, 
xarakteristik tenglamasi, defferensial hajmi. Uzlukli, uzluksiz ideal 
aralashtirgichli reaktorlar, ularning xarakteristik tenglamasi. Uzlukli, 
uzluksiz ideal aralashtirgichli reaktorlar, ularning modeli, reaktorning 
moddiy balansi, xarakteristik tenglamasi, laminar oqim, reaktorning 
xarakteristikasi. 
2 
4 
8 
Reaktorning issiqlik rejimi. Izotermik ravishda ishlovchi reaktorlar. 
Reaktorning issiqlik rejimiga ko‘ra tavsiflanishi. Izotermik ravishda 
ishlovchi reaktorlarning xarakteristikasi, reaktorning issiqlik balansi. 
Adiabatik va politermik ravishda ishlovchi reaktorlar. Sanoat reaktorlari. 
Adiabatik va issiqlik rejimni joriy qilish. Adiabatic va politermik 
ravishda ishlovchi reaktorlarning xarakteristikasi. Sanoat reaktorlarining 
tavsiflanishi: yuqori haroratli, katalitik, bosimga ko‘ra. 
2 
2 
4 
9 
Kimyo texnologik tizimi. Kimyo texnologik tizimi (KTT) haqida 2 
4 

---