8-Mavzu. Qarorlarni boshqalar bilan bo`lishish va ularni
ergashtirish
Reja:
1. Ratsional qarorlar qabul qilish usullari
2. Yaxshi qarorlar qabul qilish jarayoni
3. Qarorlarni baholash usullari
4. Qaror qabul qilishdagi tipik muammolar
Mavzuni o`zlashtirish jarayonida talaba:
•
qarorlar
qabul qilish usullari, ularni baholash va qaror qabul
qilishdagi tipik muammolar haqida
tasavvur va bilimga ega bo‘lishi;
•
kreativ
fikrlash
vositalaridan
foydalanish,
qarashlar
va
yondashuvlarni shakllantirish, taqlid qilish va tana tafakkurini tavsiflash,
kreativ fikrlashda o‘ynash, o‘zgartirish va sintez
qilish jarayonlarining
xususiyatlarini bilish va ulardan foydalanish
ko‘nikmalariga ega
bo‘lishi;
•
kreativ fikrlashda kuzatish, tasavvur qilish va mavhumlikni
tasvirlay olish,
hissiy munosabat, o‘lchovli fikrlash va modellashtirish,
kreativlikni o‘lchash, turli vaziyatlar va muammolar bo‘yicha qarorlar
qabul qilish malakasiga
ega bo‘lishi kerak.
1.Ratsional qarorlar qabul qilish usullari
Yaxshi qarorlar muvaffaqiyatli va to'liq
hayot uchun hal qiluvchi
ahamiyatga ega. To'g'ri, ko'p qarorlarni tezda o'ylab o'tirmasdan qabul
qilish mumkin. Ammo ehtiyot bo'lmasak, martaba, munosabatlar yoki
sarmoyalar to'g'risida shoshilinch qarorlar hayotimizni buzishi mumkin.
Ko'p odamlar ichki hissiyotlari asosida qaror qabul qilishadi. Bazida
"Biz tanishganimizdanoq unga uylanmoqchi ekanimni bildiramiz."
Intuitiv qarorlarning
afzalligi shundaki, ular tezkor bo'ladi va biz
o'zimizga ko'proq ishonishimiz mumkin, chunki qaror bizning
hissiyotlarimiz bilan mos keladi. Ammo ba'zida
bizning his-
tuyg'ularimiz aralash va bir-biriga mos kelmaydi, ularga noaniqliklar va
ahamiyatsiz omillar ta'sir qiladi. Muhim qarorlar uchun biz yaxshiroq
tizimga
muhtojmiz.
Bu
bizning
his-tuyg'ularimizni
e'tiborsiz
qoldirishimiz kerak degani emas. Tuyg'ularga e'tibor bermasdan birovga
uylanish aqlsiz (va qayg'uli) bo'ladi. Ammo hissiyotlar va ichki
tuyg'ulari muhim qarorlarni qabul qilish uchun yagona asos bo'lmasligi
kerak.
Xo'sh, qanday yaxshi qaror qabul qilish mumkin? Ba'zi odamlar
qaror yaxshi natija bergan taqdirda yaxshi qabul qilingan bo'lishi kerak
deb o'ylashadi.
Bu xavfli, chunki noto'g'ri qaror tasodifan baxtli yakun
topishi mumkin, ammo siz doimo omadli bo'lishga umid qila olmaysiz.
Buning o'rniga biz qaror qabul qilish jarayonining o'zi ishonchliligiga
e'tibor qaratishimiz kerak. Bu qarorni keltirib chiqaradigan fikrlash
jarayoni. Ishonchli fikrlash jarayoni har bir qaror yaxshi natija berishiga
kafolat bermaydi. Yaxshi natijalarga erishish ehtimoli ko'proq,
bu esa
kamroq xatolarni anglatadi.
