1. Shponkali birikmalar. Prizmatik shponkalar. Ponasimon shponkalar

61 – shakl. Friksion shponkani hisoblashga doir sxema

Birikmaning mustahkamligini quyidagi munosabatdan foydalanib baholash mumkin:

T (102)
bu yerda = 40 …. 50 MPa .
Valga ta`sir etuvchi momentini standartdan tanlab olingan bitta shponka bilan uzatish mumkin bo’lmagan xollarda bu valning o’zida ikkita yoki uchta shponkadan foydalanish mumkin. Ma`lumki, shponka sonining ortishi o’yiqlar sonining ko’payishiga, bu esa, o’z navbatida, va hamda detal mustaxkamligini haddan tashqari zaiflashuvi sabab bo’ladi. Shuning uchun ko’p shponkali birikmalar o’rniga shlisli birikmalarga foydalanish tavsiya etiladi.


Xulosa: Shponkali va shlisali birikmalar haqida xulosa qilib shuni aytishimiz mumkinki hozirgi kunda shponkali birikmalardan mashinasozlikda keng ko’lamda foydalaniladi shponkali birikmalarning tuzilishi juda oddiy bo’lganligi sababli ularni yig’ish va qismlarga ajratish ancha oson hisoblanadi.
Takrorlash uchun savollar:

1. 
   Detallarni tig’izlik hisobiga biriktirish qanday amalga oshiriladi?
   
2. 
   Shponka deganda nimani tushunasiz?
   
3. 
   Shponkalarning qanday turlari mavjud?
   
4. 
   Prizmatik shponkalar haqida ma`lumot bering?
   
5. 
   Ponasimon shponkalar deb nimaga aytiladi?
   
6. 
   Shlisli birikmalar deganda nimani tushunasiz?
   
7. 
   Shlisli birikmalarni hisoblash qanday amalga oshiriladi?
   

Adabiyotlar:

1. 
   I. Sulaymonov “Mashina detallari” O’qituvchi. Toshkent. 1981 yil.
   
2. 
   M. N. Ivanov “Detali mashin” Moskva, “Mashina stroenie” 1984g.
   
3. 
   A. Juraev, M. Shukurov “Mashina detallari” Fan. Toshkent. 1999 yil.
   
4. 
   R. N. Tojiboev, M. M. Shukurov, I. Sulaymonov “Mashina detallari” kursidan materiallar to’plami. O’qituvchi. 1990 yil.
   
5. 
   R. N. Tojiboev, M. M. Shukurov “Mashina detallarini loyixalash” Fan. Toshkent. 1997 yil.