1. Simmetrik multiprotsessorli tizimlar Superkompyuterlar

1.Simmetrik multiprotsessorli tizimlar
2.Superkompyuterlar

1. SIMMETRIK MULTIPROTSESSING  Simmetrik Multiprotsessing (qisqartirilgan SMP) yoki nosimmetrik multiprocessing bu ko'p protsessorli tizimlarning maxsus arxitekturasi bo'lib, unda bir nechta protsessorlar umumiy xotiraga kirish imkoniyatiga ega. Bu yaqinda keng qo'llaniladigan juda keng tarqalgan arxitektura.  SMP dan foydalanganda bir nechta protsessorlar kompyuterda birdan ishlaydi, ularning har biri o'z vazifasi bilan ishlaydi. Yuqori sifatli operatsion tizimga ega bo'lgan SMP tizimi protsessorlar o'rtasida vazifalarni oqilona taqsimlaydi va ularning har biriga bir xil yukni beradi. Biroq, xotiraga kirish bilan bog'liq muammo mavjud, chunki hatto bitta protsessorli tizimlar ham buni amalga oshirish uchun ancha vaqt talab etadi. Shunday qilib, SMP-da RAMga kirish ketma-ket sodir bo'ladi: birinchi navbatda bitta protsessor, keyin ikkinchi.  Ko'p protsessorli tizimlarning turlarga bo'linishi xotiradan foydalanish printsipiga ko'ra bo'linishga asoslangan. Ushbu yondashuv quyidagi muhim turlarni ajratib ko'rsatishga imkon berdi:  ko'p protsessorli tizimlar - ko'p protsessorlar (umumiy umumiy xotiraga ega bo'lgan ko'p protsessorli tizimlar) va multikompyuterlar (alohida xotiraga ega tizimlar). Parallel hisoblashda ishlatiladigan umumiy ma'lumotlar sinxronlashni talab qiladi. Ma'lumotlarni sinxronlashtirish vazifasi eng muhim muammolardan biri bo'lib, uni ko'p protsessorli va ko'p yadroli va shunga mos ravishda kerakli dasturiy ta'minotni ishlab chiqishda hal qilish muhandislar va dasturchilar uchun ustuvor vazifadir. Ma'lumotlarni almashish xotirani jismoniy ajratish orqali amalga oshirilishi mumkin. Ushbu yondashuv bir xil bo'lmagan xotiraga kirish (NUMA) deb nomlanadi. MULTITHREADING TEXNOLOGIYASI  Multithreading texnologiyasi - bu ko'p yadroli dasturiy ta'minot. Keyingi ish samaradorligi, har doimgidek, protsessor apparatida o'zgarishlarni talab qiladi. Tizimlar va arxitekturalarning murakkabligi har doim ham samarali emas. Qaramaqarshi fikr mavjud: "har qanday topqirlik oddiy!". Haqiqatan ham, protsessorning ish faoliyatini oshirish uchun uning chastotasini oshirish, mantiqiy va apparat qismlarini murakkablashtirish umuman zarur emas, chunki mavjud texnologiyani ratsionalizatsiya qilish va takomillashtirish kifoya. Ushbu usul juda foydalidir - protsessorning issiqlik tarqalishini oshirish, mikrosxemalar ishlab chiqarish uchun yangi qimmatbaho uskunalarni yaratish masalasini hal qilishning hojati yo'q. Ushbu yondashuv ko'p yadroli texnologiya - bitta kristallga bir nechta hisoblash yadrolarini amalga oshirish doirasida amalga oshirildi. Agar biz dastlabki protsessorni olsak va ishlashni yaxshilashning bir necha usullarini amalga oshirishda ishlash samaradorligini taqqoslasak, ko'p yadroli texnologiyadan foydalanish eng yaxshi variant ekanligi aniq.

2.Super Kompyuterlar (TOR 500 Kompyuterlar) – juda katta tezlikni talab qiladigan va katta hajmdagi masalalarni yechish uchun uchun mo‘ljallangan bo‘ladi.
Bunday masalalar sifatida ob havoning global prognoziga oid masalalarni uch o‘lchovli fazoda turli oqimlarning ketishini o‘rganish masalalari, global informatsion sistemalar va hakozolarni keltirish mumkin. Bu Kompyuterlar 1 sekundda o‘n trillon amal bajaradi. Super Kompyuterlarga AQSH energetika vazirligining Sandiya laboratoriyasida o‘rnatilgan 9472 protsessorli Intel ASCI Red Kompyuter sistemasi karvonboshlik qilmoqda.
Shuni qayd lozimki, superKompyuterlarning ma‘lum yo‘nalish masalalarini yechishga qaratilgan turlari xam mavjud.
Bu yerda Kompyuterlar tezligini o‘lchovi – Linpacr parallel testida 1 TFLOPS-bu 1000 GFLOPSga teng, 1 GFLOPS esa-1000000 FLOPS ga, 1FLOPS- sekundiga 1000 amalga teng.
Xususan bu Kompyuterlar yadro sinovlarini va eskirgan yadro qurollarini modellashtirishda qo‘llaniladi.

Reyt ing	Super  Kompyuterlar rusumi	Ishlab chiqaruvchi davlat	Nomlari	Protsessor rusumi	Quvvati (GFLOPS)
1	Intel ASCI Red	AQSH	Intel (AQSH)	9472	1338
2	SGI ASCI Blue	AQSH	SGI (AQSH)	6144	634
3	SGI T3E1200	AQSH	SGI (AQSH)	1084	430
4	Hitachi SR 8000	Yaponiya	Hitachi Yapon	128	368
5	SGI T3E900	AQSH	SGI	1324	264