1. Sistemali blok komponentlari Mikroprotsessor evolyutsiyasi

UCHINCHI AVLOD MIKROPROTSESSORLARI
Uchinchi avlod mikroprotsessorlari 1978 yilda Intel 8086 va Zilog Z8000 bilan belgilangan. Bu mini-kompyuterlar kabi ishlashga ega 16-bitli protsessorlar edi. Ushbu turdagi mikroprotsessorlar mikroprotsessorlarning oldingi avlodlaridan farqli edi, chunki barcha asosiy ish stantsiyalari sanoatchilari o'zlarining ISC-ga asoslangan mikroprotsessor arxitekturasini ishlab chiqishni boshladilar.
TO'RTINCHI AVLOD MIKROPROTSESSORLARI
Ko'pgina tarmoqlar tijorat mikroprotsessorlaridan uy dizayniga o'tganidek, to'rtinchi avlod mikroprotsessorlari million tranzistorli ajoyib dizaynga ega. Motorola'ning 88100 va Intel'ning 80960CA kabi ilg'or mikroprotsessorlari har bir soat siklida bir nechta ko'rsatmalar chiqarishi va bekor qilishi mumkin.
BESHINCHI AVLOD MIKROPROTSESSORLARI
Beshinchi avlod mikroprotsessorlari superskalyar ishlov berishdan foydalandi va ularning dizayni tez orada 10 million tranzistordan oshdi. Beshinchi avlodda shaxsiy kompyuterlar bir mikroprotsessor tomonidan zabt etilgan kam daromadli, yuqori hajmli biznesdir.
1947 yil 23 dekabrda Bell laboratoriyasida tranzistor ixtiro qilindi, integral mikrosxema esa 1958 yilda Texas Instruments kompaniyasida J Kilbi tomonidan ixtiro qilingan. Shunday qilib, Intel yoki INTegrated ELlectronics birinchi mikroprotsessorni ixtiro qildi.
4 bitli mikroprotsessor
INTEL 4004/4040 1971 yilda Stenli Mazor va Ted Xoff tomonidan ixtiro qilingan. Ushbu mikroprotsessorning soat tezligi 740 KHz. Ushbu mikroprotsessorda ishlatiladigan tranzistorlar soni 2300 ta va sekundiga ko'rsatma 60K ni tashkil qiladi. Ushbu mikroprotsessorning bog’lam (kontakt) lar soni 16 ta.
8 bitli mikroprotsessor
8008 protsessor 1972 yilda ixtiro qilingan. Ushbu mikroprotsessorning takt tezligi 500 KHz va sekundiga ko'rsatma 50 K.
8080 mikroprotsessor 1974 yilda ixtiro qilingan. Takt chastotasi 2 MGts. Amaldagi tranzistorlar soni 60k ni tashkil qiladi va sekundiga ko'rsatmalar 8008 protsessoriga qaraganda 10 baravar tezroq.
8085 mikroprotsessor 1976 yilda ixtiro qilingan. Takt tezligi 3 MGts. Amaldagi tranzistorlar soni 6500 ta va sekundiga ko'rsatma 769230 ta. Ushbu mikroprotsessorning bog’lam (kontakt) lar soni 40 ta.
16-bitli mikroprotsessor
8086 mikroprotsessor 1978 yilda ixtiro qilingan. Takt tezligi 4,77, 8 va 10 MGts. Amaldagi tranzistorlar soni 29000 tani tashkil etadi va sekundiga ko'rsatma 2,5 mln. Ushbu mikroprotsessorning bog’lam (kontakt) lar soni 40 ta
8088 mikroprotsessor 1979 yilda ixtiro qilingan va sekundiga 2,5 mln.
80186 yoki 80188 mikroprotsessorlari 1982 yilda ixtiro qilingan. Soat tezligi 6 MGts.
80286 mikroprotsessor 1982 yilda ixtiro qilingan. Takt tezligi 8 MGts. Amaldagi tranzistorlar soni 134000 va soniyasiga ko'rsatma 4 million. Ushbu mikroprotsessorning bog’lam (kontakt) lar soni 68 ta
32-bitli mikroprotsessor
Intel 80386 mikroprotsessori 1986 yilda ixtiro qilingan. Takt chastotasi 16 MGts dan 33 MGts gacha. Amaldagi tranzistorlar soni 275000. Ushbu mikroprotsessorning bog’lam (kontakt) lar soni 132 14X14 PGA.
Intel 80486 mikroprotsessori 1986 yilda ixtiro qilingan. Soat tezligi 16 MGts dan 100 MGts gacha. Amaldagi tranzistorlar soni 1,2 million tranzistor va sekundiga ko'rsatma 8 KB kesh xotirasi. Ushbu mikroprotsessorning bog’lam (kontakt) lar soni 168 17X17 PGA (Pin Grid Array)
PENTIUM mikroprotsessori 1993 yilda ixtiro qilingan. Takt tezligi 66 MGts va sekundiga ko'rsatmalar kesh xotirasi 8 bitli ma'lumotlar uchun 8 bitli ko'rsatmalar uchun. Ushbu mikroprotsessorning bog’lam (kontakt) lar soni 237 PGA ni tashkil qiladi
64-bitli mikroprotsessor
INTEL 2 yadroli mikroprotsessori 2006 yilda ixtiro qilingan. Takt tezligi 1,2 gigagertsdan 3 gigagertsgacha. Amaldagi tranzistorlar soni 291 million va sekundiga ko'rsatma har bir yadro 4 MB L2 kesh uchun 64 KB L1 keshini tashkil qiladi.
i3, i5, i7 mikroprotsessorlari 2007, 2009, 2010 yillarda ixtiro qilingan 2. Soat tezligi 2 GGts dan 3,3 GGts gacha, 2,4 GGts dan 3,6 GGts gacha va 2,93 GGts dan 3,33 GGts gacha.
Quyidagi gadjetlar turli mikroprotsessorlar yordamida amalga oshirildi. Shunday qilib, mikroprotsessorning turli xil ilovalardagi evolyutsiyasi quyida muhokama qilinadi.