1. Sug’urtani klassifikatsiyalashning va uning tasdiqlanishi

5-variant

1. Sug’urtani klassifikatsiyalashning va uning tasdiqlanishi.

2. Sug’urta tarmoqlari.
3.Sug’urta hodisasi, sug’urta summasi va sug’urta qoplamasi tushunchalarining ahamiyati.
Javoblar.
1. Sug’urta faoliyati klassifikatori – sug’urtalovchilar hamda sug’urta brokerlari sug’urta faoliyatini litsenziyalash jarayonida ularning faoliyat yo’nalishlarini belgilashda huquqiy asos bo’lib xizmat qiladigan me’yoriy hujjatdir. Sug’urta faoliyati klassifikatorida keltirilgan klasslar yordamida sug’urtalovchilarning sug’urta xizmat turlari bo’yicha sug’urta shartnomalari tuziladi.
Sug’urta xizmatlarini ko’rsatish ikki xil yo’l bilan amalga oshiriladi:
- ixtiyoriy;
- majburiy.
Sug’urta faoliyati klassifikatorida ikkala tirda amalga oshiriladigan sug’urta turlari ham mavjud bo’lib, ular: javobgarlik sug’urtasi, mulkiy sug’urta va hayot sug’urtasiga bo’linadi. Mamlakatimiz sug’urta kompaniyalari tomonidan amalga oshiriladigan sug’urta turlari bo’yicha klassifikator 2002 yil 27 noyabrda O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Sug’urta xizmatlari bozorini yanada rivojlantirish chora tadbirlari to’g’risida”gi 413-sonli Qarorning 1-ilovasi - “Sug’urtalovchilar va sug’urta brokerlarining sug’urta faoliyatini litsenziyalash to’g’risida”gi Nizomga 1-ilova sifatida sug’urta faoliyati klassifikatori tasdiqlangan.
2. Sug’urta tarmoqlari 4 yo’nalishdan iborat:

Mulkiy sug’urta	Shaxsiy sug’urta	Javobgarlik sug’urtasi	Tadbirkorlik sohasida xavf-xatar sug’urtasi
Yuridik shaxslar mol-mulkini sug’urtalash	Xayotni sug’urtalash va tibbiy sug’urta	Fuqarolik javobgarligi sug‘urtasi (transport egalari, sanoat va qurilish - montaj korxonalari, tovar ishlab chiqaruvchilar va boshqalar);	Tadbirkorlik tavakkalchiligini sug‘urtalash
Jismoniy shaxslar mol-mulkini sug’urtalash	Baxtsiz xodisalardan fuqarolarni ximoyalash	Kasbiy javobgarligini sug’urtalash (vrach,yurist, xisobchilar va x.k.)	Moliya tavakkalchiligini sug‘urtalash

3. Sug’urta shartnomasida yoki qonunda nazarda tutilgan voqeaning yuz berganligi sug’urta hodisasi hisoblanadi. Bunday hodisa yuz berganda sug’urtalovchining sug’urtalanuvchiga, sug’urta qilingan shaxsga yoki boshqa uchinchi shaxslarga sug’urta haqi to’lash majburiyati yuzaga keladi.

7-variant

1. 
   O’zbekiston Respublikasining “Sug’urta faoliyati to’g’risida”gi Qonuni qachon qabul qilingan uning mazmun mohiyati.
   
2. 
   Sug’urtaga bo’lgan talab qanday aniqlanadi?
   
3. 
   Sug’urta riskining boshqarilish ko’rinishlari.
   

Javoblar.

1. 
   O’zbekiston Respublikasining “Sug’urta faoliyati to’g’risidag”gi Qonuni Qonunchilik palatasi tomonidan 2021 yil 15 iyunda qabul qilingan. Senat tomonidan 2021 yil 27 avgustda ma’qullangan. Ushbu qonunning maqsadi sug’urta faoliyati sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat. Ushbu qonun davlat ijtimoiy sug’urtasi va davlat tibbiy sug’urtasi bilan bog’liq munosabatlarga nisbatan tatbiq etilmaydi.
   
2. 
   
3. 
   

8-variant

1. 
   Sug’urtaga qabul qilinmaydigan risklar o’z ichiga qanday risklarni oladi?
   
2. 
   Sug’urtaga qabul qilinadigan risklar o’z ichiga qanday risklarni oladi?
   
3. 
   Sug’urta dalolatnomasi nima, unda nimalar o’z aks topadi?
   

Javoblar.
1.
2.
3.Sug’urta dalolatnomasi – sug’urta hodisasi ro’y berganda sug’urta kompaniyasi tomonidan tuziladigan hujjat. Dalolatnomada mol-mulkining zararlanish yoxud nobud bo’lish sabablari, ko’rilgan zarar miqdori va boshqa ko’rsatkichlar bo’ladi. Dalolatnomaga, zarur hollarda sug’urta hodisasi va mol-mulkning zararlanganligini tasdiqlovchi tegishli tashkilotlarning (yong’inga qarshi kurash, davlat avtomobil nazorati, qishloq xo’jaligi, veterinariya xizmati va boshqalar) yozma xulosasi ilova etiladi. Xalqaro sug’urta munosabatlarida sug’urta dalolatnomasini adjaster yoki avariya komissari tuzadi va mohiyatan avariya sertifikatiga yaqinlashadi.