1. Tarmoq operatsion tizimlari haqida umumiy tushunchalar. Tarmoq operatsion tizimlari turlari. Tarmoq operatsion tizimlari imkoniyatlari

2. Linux-tarmoq operatsion tizimi. Linux tarmoq operatsion tizimi distributivlari. Linux tarmoq operatsion tizimi afzalliklari va kamchiliklari.
Linux opеratsion tizimi mukammal, ko‘p masalali, o‘zining fayllar tizimiga ega opеratsion tizimdir. 1991-yilda finlandiyalik talaba Linus Torvalds Linux yadrosining eng birinchi versiyasi ustida ishni tugatdi va unga bash buyruqlar interpretatorini va gcc kompilyatorini o’rnatdi. Bugungi kunga kelib Linux juda ham ko’p sonli platformalarda ishlatiladi. Linux tizimining yuzlab distributivlari bo’lib, yadroning dastlabki kodi million sartlarni tashkil qiladi. Ushbu millionlab satr kodda uning ko’p sonli foydalanuvchilarining va uni rivojlantirayotgan dasturchilarning hissasi juda katta. Linux server tizimi sifatida juda ham keng ishlatiladi va shu bilan birga sekin asta idora va uyda operatsion tizimi sifatida ham o’z o’rnini topmoqda. Bundan tashqari Linux operatsion tizimi ta’limda ham o’z o’rniga ega. Linux operatsion timining ommalashishiga KDE, Gnome, OpenOffice.org, Apache, MySql, Mozilla va boshqa boshqa loyihalarning hissasi juda katta. Bugungi kunda Linux tizimini rivojlantirish uchun IBM, Sun, Hewlett-Packard, Novell, Red Hat kabi yirik kompaniyalar juda ham katta mablag’ ajratishmoqda va o’tgan 17 yil davomida Linux operatsion tizmi katta muvaffaqiyatlarga erishdi. U har kuni, soat sayin rivojlanmoqda. Hozirgi kunda Linux distributivlaridan 8 tasi eng ko’p ishlatilmoqda: Ubuntu, OpenSUSE, Fedora,Debian, Red Hat, Mandriva, Slackware va Gentoo. Linux opеratsion tizimida bir nеchta sohaga oid ishchi stollar bilan ishlash imkoniyati mavjud. Bu ishchi stollar virtual ish stollari dеb ataladi. Linux Mandriva dasturi 2005-yil 7-aprelda Mandrakesoft kompaniyasi o’z nomini Mandriva deb o’zgartirishi asosida yaratilishiga turtki bo’ldi. Asosiy maxsulot Mandriva - Mandrakelinux – Mandriva Linux nomini qabul qildi.
Afzalliklari
Foydalanish xavfsizligi
Linux tarqatilishini eng xavfsiz deb hisoblash mumkin, chunki nafaqat ishlab chiquvchilar, balki oddiy foydalanuvchilar ham ularning ishonchliligini ta'minlashdan manfaatdordirlar. Albatta, OTning mashhur emasligi uni Windows-dan farqli o'laroq, tajovuzkorlar uchun kamroq jalb qiladi, ammo bu tizim hech qachon hujum qilinmaydi degani emas. Sizning shaxsiy ma'lumotlaringiz hali ham o'g'irlanishi mumkin, ammo buning uchun siz scammerning kancasiga tushib, xato qilishingiz kerak. Masalan, noma'lum manbadan fayl olasiz va uni hech qanday shubhasiz ishga tushirasiz. O'rnatilgan virus fonda ishlay boshlaydi, shuning uchun siz bu haqda hatto bilolmaysiz. Ushbu firibgarliklarning aksariyati "orqa eshik" deb tarjima qilingan "orqa eshik" deb nomlanadi. Yomon odam operatsion tizimning xavfsizlik teshiklarini qidirmoqda, ularni kompyuter orqali yoki boshqa biron bir maqsadda masofadan kirish uchun foydalanadigan maxsus dastur ishlab chiqmoqda.
Linux-ni ishlatishda oddiy foydalanuvchi bloker yoki pop-up reklama bloklari bilan infektsiyani unutishi mumkinligiga qaramay, ba'zi kompaniyalar hali ham antiviruslarni ishlab chiqmoqdalar. Agar siz ularni o'rnatadigan bo'lsangiz, deyarli to'liq tizim xavfsizligini ta'minlang.